Description
Deftere himmunde soomnde anndingol jumangol ko faati e Islaam, honde fenññina ko ɓuri himmude e asli hembo e tinndinooje e njoonndam hembo,tawa ko e tuugnaade e quraana e sunna annabiyanke, nde huccina ko e denndaangal hellifaaɓe juulɓe e ɓe ngonaa juulɓe tawa ko ɗemɗe mum en, e kala yonto e nokku, wondude e seertude ngonkaaji e alhaaluuji.
Nantinaaɗe goo 54
Topics
Deftere himmunde soomnde anndingol jumangol ko faati e Islaam, honde fenññina ko ɓuri himmude e asli hembo e tinndinooje e njoonndam hembo,tawa ko e tuugnaade e quraana e sunna annabiyanke, nde huccina ko e denndaangal hellifaaɓe juulɓe e ɓe ngonaa juulɓe tawa ko ɗemɗe mum en, e kala yonto e nokku, wondude e seertude ngonkaaji e alhaaluuji.
Konde deftere soomnde dallillaaji ummorde e quraana e sunna Annabiyanke o.
Islaam ko nelal Alla faade e Aade en fof, Alla tedduɗo o wi*i:Min nuliraani ma si wonah e denndaangal aade en fof,fii ngonaa beltnoowo e jertinoowo,Kono ko ɓuri heewde e yimɓe hee ngnndah.Saba*i 28Alla daali:Alla daali: wii eehey yimbe miin komi nelaado e mon tigi, onon fof.Aaaraaf: 158Alla daali:(Eehey mon yimɓe Nelaaɗo addanii mon goongo ummorde e Joom mon, ndeen noon ngonɗine ko ɗum ɓuri wonde jam mon, si on njeddii ngannde na woodani Alla ko woni e kammuuji e leydi, Alla woniino O seeraani wonde gannda ñeeñuɗo.)Annisaa*i (170)Islaam woni nelal Alliyankeewal luttungal, ko kanngal woni timmorgal nule Joomiraaɗo, Alla Toowɗo wi*i:Muhammadu wonaani baabiraaɗo hay gooto e mon, ko woni ko O Nelaado Alla ko O tiimorde Annabaaɓe, Alla wonii te O seeraani wonde gannda kala huunde.Al Ahjaab 40.
Islaam wonah diine leñol maa yimɓe heeriiɓe, kono kombo diine wonande yimɓe fof, yamiroore adiinde ummornde e Quraana tedduda ko konngol Alla toowɗo O:
Eehey mon yimbe ndewee Joom mon takɗo on, e takdo adiiɓe mon, ngam kulon.
Simoore Bagara 21
Alla daali:
(Eehey mon yimɓe kulee Joomi mon Oon takɗo mon ummaade e fittaandu wooturu,O tagi ummaade e hendu dewel e gorel O saakti ummorde e mayru worɓe heewɓe e rewɓe)
Annisaa . 1.
Ummaade e Ibnu Umar yo weluyo Alla won e mum en wonde Nelaado Alla yo jam e kisal won e mum yeewtinii yimɓe ɓe ñande fathu Makka, o wi*i:
(Eehey mon yimɓe Alla ittanii on wasaade majjiyankoobe e mawnakiranaade baabiraaɓe mum en yimɓe ko worɓe ɗiɗo:ɗigguɗo tedduɗo to Alla,e faajir kiitaaɗo koyɗo to Alla, yimɓe ko biɓɓe Aadama,te Alla tagirii Aadama ko leydi,Alla daali:(Eehey mon yimɓe mi tagii mon yimɓe e jinneeji mi waɗii on kille e leƴƴi ngam nganndandiron, pellet ɓuri teddude e mon to Alla ko ɓurɗo hulde Alla, pellet Alla ko ganndo tigi ko kumpatiiɗo.) (Hujuraati 13)
Ko Tirmidhi fillii mo.
A tawatah e jamirooje Quraano tedduɗo o, wolla jamirooje Nelaado teddudɗo O sariya keertinaaɗo yimɓe e hinnde sabu ndaarde guri leñol mum en.
Islaam woni nelal Alliyankeewal garngal ngam timmitinde nule Annabaabe e Nelaaɓe adiiɓe be yo jam e kisal won e mum en faade e yimɓe maɓɓe, Alla daali :
Min mbahyiima faade e ma hono no min mbahyi- rino faade e Nuuhu e Annabaaɓe caggal mum, min mbahyiima faade e Ibraahiima e Ismaa*iila e Yaaquuba e Asbaati e Iisa e Ayyuuba e Yuunus e Haaruuna e Suleymaa Min totti Daawuuda Jabuur
Annisaa (163)
O diine mbo Alla wahyii faade e Nulaaɗo Muhammadu yo jam e kisal won e mum ko oon woni diine mbo Alla sariyani Annabaaɓe adiiɓe O wasiyiiɓe mbo, Alla toowɗo o O daaali :
O sariyaniima on diine, ko wasayii ko Nuuhu e ko O wahyii ko faade e maa e ko O wasayii ko Ibraahiima e Muusa e iisa, ko ɗum woni ndarnee diine wotee ceerte heen, mawnii e sirkube he ko noddataaɓe ko e mum, Alla na suɓoo mbo welaa refti O feewna faade e Makko oon tuuboowo.
Assuuraa 13.
O diine mbo Alla wahyii faade e Nulaaɗo men Muhammadu -yo jam e kisal won e makko- kombo goonɗinɗo defte Alliyankooje adiiɗe hono Tawreeta e Injiila ko adii dende wayletee Alla toowɗo O daaali :
Komin mbahyii ko faade e Ma ummaraade e deftere nde, ko goonga goonginɗo ko woni ko e hakkunde juuɗe makko, pellet Alla ko kumpatiido ko ji*oowo.
Faatiri 31
Annabaaɓe ɓe kisal woni e mum en, diine mu*en ko gooto, sariyaaji maɗɓɓe ko ceertuɗi Alla toowɗo O daali:Min tellini e Ma deftere nde e goonga honde goongini ko woni e hakkunde juuɗe mum e deftere, honde hiilndi e mum, ñaawir hakkunde maɓɓe ko Alla tellini ko wota a rew e belaaɗe maɓɓe gaa ko ari ko e Ma e goonga, gooto fof Min waɗanii mbo sariya e laawol, si Alla welanooma O waɗay on lenyol gootol, kono tan ko haa O jariboo on ndaɗandire e golle moƴƴe, ko faade e Alla woni ruttorde Mon onon fof, O habra mon ko wonnoɗon luurude ko e mum.Al Maa*ida 4Annabiijo on mo jam e kisiyee woni e mun on maaki:Ko Miin ɓuri haandude yimɓe be e Iisa ɓiy Mariyama e nder aduna e laakara, Annabaaɓe ko musiɓɓe Neeniraaɓe ko seertuɓe kono diine mum en ko goota.Ko Bukhaari habri mbo 3443.
Islaam noddata ko - ko hono no Annabaaɓe: Nuuhu, Ibraahiima, Muusa, Suleymaan, Dawuda Daawuuda e Iisaa yo kisal won e maɓɓe- faade e Iimaan wonde Alla ko takɗo guurnoowo baroowo, jeyɗo jeyal ko O jiloowo fiyakuuji ko Kanko woni newiiɗo jurmotooɗo O daali:Eehey mon yimɓe ciftere neema Alla e dow mon, mbela na woodi tagɗo mo wonah Alla arsikinoowo on ummorde e kammu e leydi, dewateeɗo alah si wonah Alla ko honno yiiltorto ɗon.Faatiri 3Alla daali:Ko hombo arsakinta on ummaade e kammu e leydi ko hombo jeyi nanɗe e jiiɗe e hombo yaltinta ko wuuri ummaade e ko maayi, o yaltina ko maayi ummaade wuuri O yiila fiyakuuji, maɓe wii ko Alla mate on hulatah.yuuni 31Alla daali:Ko hombo fuɗɗata tagu ngu refti O ruttangu ko hombo arsakinta mon ummorde e kammu e leydi mbela na woodi dewateeɗo gonnduɗo e Alla wii ngaddee daliilu mon si on laatiima goonguɓe.Annamli 64Denndaangal Annabaaɓe e Nulaaɓe yo jam e kisal won e mum en ɓe neliraa ko noddude faade e dewal Alla kanko tan Alla toowɗo O daali:Goomɗii Men imminii e kala mofte Nulaaɗo, wonnde rewee Alla, woɗɗitoɗon bewnayɗi ɗin. Hino e maɓɓe on Mo Alla feewni, hino e maɓɓe kadi on mo majjere nden jojji e mun. Yiilee ka leydi, ndaaron ko honno battane fennooɓe ɓen wa'unoo.Annahli 36Alla daali:Min nulaani ko adima hay Nulaaɗo gooto si wonah Min mbahyii e Makko wonde pellet deweteeɗo alah si wonah Miin waɗde ndewee kam.Al Anbiyaa*i 25Alla habri gaa e Nuuhu yo O his O Daali:Eehey mon yimɓe am ndewe Alla on ngalah Alla tanah makko Miin mbiɗo hulani on lepte ñalngu manngu.AL Aaraaf 59Ibraahiima giɗo O -yo jam e kisal won e mum- hono no Alla habriri nih, O maaki:(Janto) kadi Ibraahiima, nde o wi'annoo yimɓe makko ɓen: "Rewee Alla, hulon Mo; ko ɗum ɓuri moƴƴannde on, si woni hiɗon anndi".Al ankabuut 16Saalihu -mo jam e kisal woni e mum- maaki hono no Alla habriri e mum:O wi*i onon yimɓe am ndewee Alla on ngalah deweteeɗo tanah makko arii e mon ko laaɓti ummaade e Joom mon ɗum ko ngelooba njarla ko maande wonande mon aceeba hoba ñaama e leydi Alla he wotee memneeba bonannde lepte muusɗe nannga mon.Al Aaaraaf 73Su*ybu -mo jam e kisal woni e mum- maaki hono no Alla habriri e mum:Eey mon yimɓe am on ngalah deweteedo mbo wonah makko arii e mon ko ɓanngi ummorde ka Joom mon timminee ɓetu e peese wotee ustanee yimɓe ɓe geɗe maɓɓe woto on mbonnu e nder leydi he caggal ndendi feewnaa ko ɗuu ɓuri moƴƴannde on si on laatiima goonɗin ɓe.Al Aaraaf 85Nde Alla adii haaldude e Muusa - yo jam e kisal won e mum- Alla ceniiɗo O daa:Mi suɓiimo Ma jenta ko wahyete ɗaa ko.(13)Ko Miin tigi woni Alla dewettɗo alah si wonah Kam wadde darnu juulde ngam siftorde Mi. 14Taaha 13-14Alla daali hombo habra gaa e Muusa yo O his pellet kanko o mooliima e Alla O maaki:Pellet miin mi mooliima Joom Am e Joom mon e kala mawnikiniiɗo mo goonɗinaani ñande hasboore;.Gaafir . 27Alla habri gaa e Masiih yo O his O Daali:Pellet, ko Allah woni Joomi am e Joomi mon. Rewee Mo. “Ko ɗum woni laawol feewungol ngol".Aali Imraan 51Alla habri gaa e Masiih yo O his O Daali:Eehey mon Banii Israa*iil ndewee Alla Joom Am e Joom mon pellet kala renndinɗo Mbo e goɗɗo Alla harmina aljanna e dow makko moolorde mum ko jayngol tooñooɓe ndañatah walladiiɓe.Al Maa*ida 27Accu boom hay Tawreet e Injiil arii e majje ko in tentina rewde Alla kanko tan, joli e Sifru Attasniya konngol Muusa yo kisal won e mum:(Nan Aan Israa*iil Joomiraawo deweeɗo men ko joomiraawo gooto)Arii kadi e Injiil Murqus tentinde Tawhiid, nde Masiihu maaki:(Ko adii e wasiyaaji hee woni: Nan aan Israa*iil Joomiraawo men dewateeɗo ko gooto).Alla O holliri wonde denndaangal Annabaaɓe neliraa ko himme njano, ko oon woni noddude faade e Tawhiid Alla toowdo On Daali:(ko goongo Min nelii e kala mofte Nulaaɗo wonde yoɓe ndew Alla ɓe reentoo bewnooji ina e mum en ɓe Alla feewni ina e maɓɓe ɓe konngol majjere jojji.)Annahli 36.Toowɗo On daali:(Maakanɓe mbela ɓe yi*i koɓe noddata kon ko wonah Alla hollee Kam koɓe tagi e leydi he, wolla na woodaniɓe gɗal e nder kammuuji he, addenee Kam deftere ko adii nde wolle batte ummrde e ganndal si on wonii goonguɓe)Al Ahqaaf 4Asseekh Assaadii (yo Alla hinno mo) wi'i:Anndaama wonde jeddi sirkuɓe ɓe e sirku maɓɓe fawaaki e hay daliilu gooto, kono ɓe tuugnii ko sikkeeji penaale e miijooji contuɗi, e hakkilaaji bonɗi, na hollu ma bonde rewindaande alhaaliiji maɓɓe e gannde e golle maɓɓe, e ndaarde gasnuɓe nguurndam e rewde diin mbela nafiiɓe( ɗiin deweteeɗi ko woah Alla) huunde e aduna ma e laakara)?Taysiir Al Kariim Al mannaan :779
Alla woni kaanduɗo e reweede kank tan, goɗɗo haanaani rewdeede e makko, Alla daali :Eehey mon yimɓe ndewee Joom mon takɗo on, takɗo adiiɓe mon, ngam kulon.O waɗanɗo on leydi ndi ko mbertu O waɗi kammu on mahdi O tellini ndiyam ummorde ka kammu O yaltini heen dimaaɗe ngam wona arsuka mon wadde wotee mbaɗe Alla goreejo tawa hoɗon nganndi 22.Al Baqara 2221.Oon takɗo men O tagi girle ngadiiɗe men O waɗani en leydi ko ndaɗɗudi O jippini e men ndiyam ummorde ka kammu O yaltinani en heen dimaaɗe, ko kanko tan haani reweede Alla toowɗo O daali:Eehey mon yimbe ciftere neema Alla e dow mon, mbela na woodi tagɗo mo wonah Alla arsikinoowo on ummorde e kammu e leydi, dewateeɗo alah si wonah Alla ko honno yiiltorto ɗon.Faatiri 3Oon tagoowo On O arsaqina, kanko tan haandi e reweede, Alla toowɗo O daali:(Ko Oon Alla woni Joomi mon deweteeɗo alah e goongo si wonah Kanko, Ko Kanko woni tagɗo kala huunde waɗde ndewee Mbo Kanko de ko O defiiɗo kala huunde).Al Anaam 102Kala ko rewa ko wonah Alla ɗum haandaani e reweede, saba ɗum alah ko foti e gabbel jarra e nder kammuuji e ka leydi ndi, o renndaani e Alla hay huunde, o wonah balladiijo, wadde hono on noddirte maa waɗee ndendadiijo e Alla, Alla toowɗo O daali:Wii noddee ɓeen ɓe ngaaƴiɗon ko aldah e Alla ɓe ngalah fotde gabbel jarra nder kammuuji e nder leydi ɓe ngalah hedi geɗal ɓe e ngalah heen kadi cemmbinoowo.Assaba*i 22.Ko Alla jom senaare toowɗo O woni takɗo tagaaɗi ɗin O wootni ɗi ummaade e baasal, woodeede ɗiin na holla woodeede Mbo e toppitaade Mbo e Alliyankaawal Makko, O daali:Ina jeya aayeeje Mum tagrude mon e mbullaari refti ngontuɗon yimɓe saaktatooɓe.Ina jeyaa e aayeeje Makko nde O tagani mon e pittaali mon suddiɓe ngam ndeeƴon e mum en O waɗi hakkunde mon gilli e yurmeende pellet wonii e ɗuum maandeeji wonande miijotooɓe 21.Ina jeyaa e aayeeje Makko tagde kammuuji e leydi e seertude ɗemde mon e mbaadiiji mon pellet wonii e ɗuum maandeeji wonande binnde ɗe 22.Ina jeyaa e aayeeje Makko ɗaanagol mon jemma e ñalawma e ɗabbude mon e ɓure Makko Ina e ɗuum maandeeji wonande nanooɓe 23.Ina jeyaa e kaawisaaji Makko nde O hollata mon maje wona kulol e ɗamaaw e tellinde ndiyam ummorde e kammu O wuurtanira ɗam leydi caggal maayde ndi pellet wonii e ɗuum maandeeji wonande hakkilbe 24.Ina jeyaa e aayeeje Makko nde kammu e leydi darato e yamiroore Makko, refti si O noddii mon noddaadu ummorde e leydi ngonon e yaltooɓe 25.Woodanii mbo wonɓe e kammuuji e leydi kamɓe fof hoɓe njankananii Mbo 26.Ko Kanko fuɗɗata tagu refti O ruttangu ko ɗuum ɓuri newaade e Makko.Arrum 20-27.Namruude yeddi woodeede Alla, Ibraahiima mo jam e kisal woni hono no Alla habriri:Ibraahiima wi*i pellet Alla na addira naange nge funnaange addirnge hirnaange, keefeero o muga Alla feewnatah tooñooɓe .Albaqara 258.Ko hono noon kadi Ibraahiima dallinori e yimɓe mum wonde ko Alla feewni mbo ñammini mbo yarni mbo si o ñawii safra mbo, ko Kanko warata mbo wuurna mbo, o wi*i no Alla habriri e mum:Oon tagɗo mi, ko Kanko feewnata mi 78 .Ko Kanko ñamminatami O yarna 79 .Somi ñawii ko Kanko safratami 80 .Oon baroowo mi refti O wuurna mi 81Assu*raa 78-81 .Alla daali Hombo habra gaa e Muusa yo o his wonde O tottii Fir*awna hujjo o wi*i:Oon tottuɗo kala huunde tagu mayre refti o feewi.Taaha 50 .Alla eelti denndaangal ko woni e kammuuji e leydi sabu neɗɗo, O fiildi neɗɗo o neemaaji, ngam o rewa Alla o waasa yeddude Mbo, Alla toowdo wi*iMbela yi*aani ko Alla eeltani on ko woni e kammuuji e leydi O yuurti e mon neemaaji peeñɗi e birniidi ina e yimɓe he yeddandirteeɓe e fii Alla ko aldah e ganndal wonah peewal wonah deftere jalbunde .Luqmaan 20 .Hono no Alla eeltirani yimɓe kala woni e nder kammuuji e leydi, Alla tagii-mbo O heblani mbo ko o hatajini e mum: nanɗe, jiidɗe e ɓernde nde janngirta ganndal nafatngal mbo, ngal tinndina mbo kiliifa mum Takɗo mbo O, Alla toowɗo daali:Ko Kanko woni jaltindɗo mon e deedi yummiraa ɓe mon tawi on nganndah hay huunde O waɗani on nanɗe e jiiɗe e berɗe ngam njetton Mbo.Annahli 78
Alla ceniiɗo O, tagii denndaangal binnde ɗe, O tagi Aaade O heblani mbo kala o hatajini e mum gila e terɗe haa e cemmbe refti O okki mbo kala ko wallata mbo e ummmaade e dewal Alla e wuurnude leydi, refti O eeltani mbo kala ko woni e nder kammuuji e leydi.
Alla hujjinori takgol makko ɗee tagaaɗe mawɗe wonde ko Kanko wonii Joomiraawo haanduɗo e reweede Alla ceniiɗo O daali:Ko hombo arsakinta on ummaade e kammu e leydi ko hombo jeyi nanɗe e jiiɗe e hombo yaltinta ko wuuri ummaade e ko maayi, o yaltina ko maayi ummaade wuuri O yiila fiyakuuji, maɓe wii ko Alla mate on hulatah.yuunisi 31Goonga ceniido O daali:(Maakanɓe mbela ɓe yi*i koɓe noddata kon ko wonah Alla hollee Kam koɓe tagi e leydi he, wolla na woodaniɓe geɗal e nder kammuuji he, addenee Kam deftere ko adii nde wollo batte ummorde e ganndal si on wonii goonguɓe)Al Ahqaaf 4Alla daali toowɗo O :O tagi kammuuji ko aldah calɗi ɗi nji*aton O werlii e leydi hee penɗe haa ndi waasa dimmbude mon, O saakiti e mayri kala daabayel duugawel, O tellini ummorde e kammu ndiyam min puɗniri ɗam kala mbaadi teddundi ɗum ko tagoore Alla kolle kam ko woɓɓe ɓe tagi, accu tooñooɓe hobe e majjere laaɓtunde.Alluqmaan 1O -11.Goonga ceniiɗo O daali:Mbela ɓe taga ko aldah ndiga wolla ko kamɓe woni tagɓe ɓe.Wolla ɓe tagu kammuuji e leydi? alah ɓe njananaaka 33.Mbela hoɓe njogii moftirɗi Joome On wolla ko kamɓe woni tehruɓe ɓe 37.Attuur '35-37.Asseekh Saadi wi*i:ɗum ko dallinoraade e dow maɓɓe huunde nde ɓe mbaawatah si wonah jebbilanaade goongo ma ɓe njalta hakkille wolla diine .Tafsiir Ibnu Saadii: 816.
Ko Alla woni takɗo kala ko woni e nder winndere he, ko yi*ato e ko yi*ataako, kala ko wonah Alla ko tagoore ummaade e tagooje Mum, Alla tagii kammuuji e leydi e nder balɗe jeegom.Wii hombo woni Jom kammuuji e leydi, wii ko Alla wii mbela on njogitoto mbo wonah Alla heedɓe be ngalanah ko*e maɓɓe nafoore maa lor, Wii mbela gumɗo e ji*oowo na pota wolla niwre e annoore na pota wolla ɓe waɗan Alla renndadiiɓe takɓe hono tagu Makka ngun ko tagaa ko nanndi e maɓɓe Wii Ko Alla tagi kala huunde ko Kanko woni gooto pooloowo.Arraadu 16 . Alla toowɗo On daali:Hombo taga ko on nganndah.Annahli 8.Alla tagi kammuuji e leydi e nder balɗe jeegom O daali:Ko kanko tagi kammuuji e leydi e nder balɗe jeegom refti foocci e Arsi Makko he, Hombo anndi ko jolata e leydi e ko yaltata e mayri e ko tellatoo ummaade kammu e ko ƴawata e mammba Hombo wondi e mon kala ɗo wonɗon, Alla na yi*a ko golloton ko.Al Hadiid 4.Alla daali:Ko goonga Min tagii kammuuji ɗi e leydi ndi e ko woni e hakkunde majji nder balɗe jeegom, te tampere heɓaani Min heen.Qaaf 38.
Alla Mbo senaare woodani toowɗo O, ko Kanko woni jom laamu O alah denndadiijo e tagu Mum he wolla e laamu mum he wolla e jiilgol Mum he, Alla toowɗo O daali:(Maakanɓe mbela ɓe yi*i koɓe noddata kon ko wonah Alla hollee Kam koɓe tagi e leydi he, wolla na woodaniɓe geɗal e nder kammuuji he, addenee Kam deftere ko adii ɗum woll batte ummrde e ganndal si on wonii goonguɓe)Al Ahqaaf 4Asseekh Assaadii (yo Alla hinno mo) wi'i:(Ey: Wii ɓee ɗo renndadinɓe Alla e sanamji e goreeɓe ɓe ngalah nafoore wolla lor ɓe ngalah maayde, nguurndam wolla ummital ñalngu darnga, wiiɓe : laɓɓinanaaɓe ronkere sanamuuji mum en, ɗi kaandaani hay huunde e reweede, (Kollee kam koɓe tagi e leydi he wolla boom mbela na woodaniɓe geɗal e kammuuji he) mela ɓe tagii huunde e buurti kammuuji wolla e leydi? Mbela ɓe tagii montaanji wolla ɓe ndoknii caatli? Mbela ɓe caaktii kulle wolla ɓe puɗni leɗɗe ? Mbela ina e mum en balluɗo no huunde e ɗeen geɗe tagira ? hay huunde e ɗuum ɓe waɗaani, wadde ɗum ko daliil hakkilleyanke tigi wonde rewde ko wonah Alla ko meere.Refti O jantii waasde daliil eggaaɗo O daali: ( Addenee Kam deftere adiinde ndee ɗo) deftere noddoore e sirku ( Wolla batte ummrde e ganndal) donaaɗe e Nulaaɓe jamirooje ɗuum. Ina jeyaa ko anndaa wonde koɓe ronkuɓe daliil ummaade e Nulaaɓe cemmbinoowo koɓe noddata ko, ko ɗum waɗi min pelliti wonnde denndaangal Nulaaɓe noddi ko e wootadinde Joom maɓɓe e riiwde sirku ko ɗum ɓuri mawnude ko ittaa ko e maɓɓe.Tafsiir Ibnu Saadii: 779.Alla jom senaare O woni jeyɗo laamu O alah denndadiija e laamum makko he, Alla toowɗo O daali:Wii: Aan Alla Aan woni jeyɗo laamu, haɗa totta laamu mbo mbelaɗa, haɗa ɗoofa laamu e mbo mbelaɗa, teddina mbo mbelaɗa koynaa mbo mbelaɗa, ko e Junngo Ma moƴƴere woni, pellet ko A kattaɗo kala huuunde.Aali Imraan 26.Alla toowɗo daali hombo laɓɓina laamu timmungu na woodani Mbo ñalngu darngo:ñalgu mbo ɓe njaltata hay huunde e maɓɓe wirnataaka Alla, hombo laamu woodani hannde ? Ko Alla bajjo pooloowo O.Gaafir 16.Alla Mbo senaare woodani toowdo O, O alah denndadiijo e laamu Mum wolla tagu Mum maa e yiilde Mbo fiyakuuji wolla e rewde Mbo.Wii: Denndaaangal jettooje ngoodaii Alla Mbo jogitaaki ɓiɗɗo te woodanaani Mbo denndadiija e laamu makko he, O alah keeda e koyeere mawnin Mbo mawningol.Al Israa*i 11.Alla daali:Mbo laamu kammuuji e leydi woodani, O jogitaaki ɓiɗɗo, O alah denndadiijo e laamu mum he, O tagi kala huunde O hoddari nde koddirgol.Al Furqaan 2.Ko kanko woni jeyɗo, mbo wonaa Mbo fof ko jeyaaɗo, ko kanko woni taguɗo mbo wonaa mbo woo ko tagaaɗo, ko Kanko yiilata fiyakuuji mbo alhaali mum wa*i nih fof na haani reweede, rewde goɗɗo goo ko ustaare hakkille e sirku bonnoowo aduna e laakara, Alla toowɗo O daali:Heeferɓe mbi*i: ngonee yahuud en maa nasaara peewon, wi*u ngone e laawol Ibraahiima ngol ooñaaki faade e majjere ngol, O wonaana e sirkuɓe.Al Baqara 135.Alla daali:Alah ɓurɗo moƴƴude diine wonannde oon jebbiliɗo e yeesa Alla tawa hombo moƴƴi o rewi laawol Ibraahiima peewngol ngol ooñaaki e majjere, Alla jaggarii Ibraahiima Sehil.Annisaa*i 125.Alla goongo ɓanngini wonde kala dewɗo ko wonah laawol Ibahiima mo jam e kisal woni e mum, o ɗaaynii hoore makko, Alla daali:Alaa ɗuurnotooɗo (calotooɗo) laawol Ibrahiima sonaa mbo fittaandu mum ɗaayi nganndee Min cuɓiima mo e aduna kanko o jeyaa ko e moƴƴuɓe to laakara.Al Baqara 130.
Alla ceniiɗo O,O jibinaani,O jibinaaka,O alah paso wolla nandadiijo Alla ceniiɗo daali.Wii Kank Alla ko O gooto 1.Alla ko paandorteeɗo.O jibinaani O jibinaaka 3.woodanaani Mbo hay pasa gooto 4.Al Ikhlaas 1-4Alla daali:Jeyɗo kammuuji e leydi e ko woni hakkunde majji wadde ndewee Mbo muññita e dewal makko he mbela haɗa anndi tokoro wonande Mbo.Maryam 65.Mbo goongo woni fiyaaku mum daali:Takɗo kammuuji e leydi O waɗani on ummaade e ko*e mon suddiiɓe e ummorde e neemaraaɗi ɗi nooneeji O hebbini mon e nder mum O alah nanndadiijo ko Kanko woni nanoowo ji*oowo.Assuura 11.
Alla ceniiɗo toowɗo O tellataako e huunde O ɓanndintaako e huunde e tagu Makko, O wondatah e huunde haɓe ngona gootum, sabu ko Alla woni tagɗo , ko wonah Alla fof koka tagaa, ko Kanko woni keddatooɗo mbo wonah Mbo fof koka gasata, kala huunde ko Kanko wonii laamɗo e Jeyɗo, O tellataako e huunde e tagu mum he, huunde kadi e tagu mum he tellataa ko e jaati mum he kanko ceniiɗo O? Alla mbo senaare woodani ɓuri mawnude kala huunde, ɓuri teddude, Alla toowɗo O daali hombo yedda ɓeen aaƴiiɓe wonde Alla telliima e Masiihu haɓe ngonti gootum :Ko goongo yeddi ɓeen wiiɓe pellet ko Alla woni Masiihu Ibnu Maryama, wii hombo waawi e Alla huunde si O faalaama halkude Masiihu Ibnu Maryama e Neene makko e ɓeen wonɓe nder leydi kamɓe fof? woodanii Alla laamu kammuuji e leydi e ko woni e hakkunde majji, hombo taga ko welaa Alla ko O kattanɗo kala huunde.AL Maa*ida 17Alla daali:Woodanii Alla funnaange e hirnaange, kala ɗo kuccitɗon ko toon woni Yeesa Alla pellet Alla ko O jaacɗo ganndo tigi 115.ɓe wii Alla jogatiima ɓiɗɗo senaare woodanii Mbo accu ko woodi ko woni na woodani Mbo ko woni e kammuuji e leydi kanji hoɗi njankinanii Mbo 116.Takɗo kammuji e leydi si O ñaawii huunde O wi*ata tan ko won nde wona 117-117.Al Baqaratu 115-117.Alla daali:ɓe wi*i Jurmatooɗo O jogitiima ɓiɓɗɗo 88.Ko goongo on ngaddi huunde nefniinde 89.Kammuuji ɗiin na ɗesa seekaade heen leydi ndi fetta montaanji ɗi pukkoo jirbugol 90.Sabu nodditaadeɓe wonde Jurmotooɗo na jogii ɓiɗɗo. 91.Haananaani Jurmotooɗo O nde jogotoo ɓiɗɗo. 92Alah ko woni e kammuuji si wonah ara e na woni maccuɗo Jurmatooɗo O. 93O fiilti limoore mum en O limiɓe limgol 94.Kamɓe fof maɓe ngar e makko gooto gooto 95.Maryama 88-95.Alla daali:Alla, alaa reweteeɗoo si wanaa kanko, Wuurɗo Ñiiɓuɗo. Ŋoŋre nanngataa Mo, wanaa kadi ɗoyngol. ko Kanko Jeyi huunde ko woni ka kammuuli e huunde ko woni ka leydi. Ko hommbo woni on tefoowo ka Makko si wanaa e duŋayee Makko? Himo anndi ko woni yeeso maɓɓe, e ko woni ɓaawo maɓɓe. Ɓe huɓindotaako huunde e Anndal Makko ngal si wanaa ko O Muuyi. Jullere Makko nden no yaaji ɓuri kammuuli ɗin e danki ndin. Reenugol ɗi aaninaa Mo. Ko Kano woni Toowuɗo Mawɗo On.Al Baqara 255.Mbo fiyaaku mum woni nih, fiyaaku tagoore Makko wonri nih, hono O waawrata tellaade e gooto haɓe ngonta gootum? wollo O jogitoo ɓiɗɗo? Walla O waɗdee e Alla goɗɗo?
Alla Toowɗo ko enɗiiɗo jurmiiɗo jiyaaɓe Mum, sabu yurmeende mum jiyaaɓe Makko O nuli e maɓɓe Nulaaɓe O telli e mum en defte, haa O yaltinaɓe niɓe keefaraagu faade annoore tawhiid e peewal Alla Toowɗo O wi*i:Ko Kanko tellinta e maccuɗo Makko aayeeje ɓannguɗe ngam O yaltinaɓe niɓeɓe faade e annoore pellet Alla ko enɗotooɗo jurmotooɗo.Al Hadiid 9.Alla daali:Men Nuliraani ma si wanaa Yurmeende wonannde winndire nden.Al Anbiyaa 107.Alla yamiri Annabi Makko yo habru jiyaaɓe wonde ko kanko woni jaafatooɗo jurmotooɗo Alla toowɗo O daali :Habru jiyaaɓe Am ɓe ko Miin tigi woni jaafatooɗo jurmotooɗo.Al Hijri 49.E newuya makko e yurmeende makko, ko kanko woni kuncoowo lorra O tellina jam e dow jiyaaɓe Makko, Toowɗo O daali:Siko lor nanngii Ma alah kuncoowo mbo si wonah Kanko, si O faalaama e mah jam hay gooto waawah ruttude ɓural Makko ngal homba totta ngal mbo welaa e jiyaaɓe Makko ko Kanko woni jaafaatooɗo jurmotooɗo.Yuunus 107.
Ko Alla woni Joomiraawo jurmotooɗo, ko kanko tan haasbata tagu ngu Ñande darnga nde O umminiɓe e genaale mum en, O yoɓa gooto kala ko golli ko, mo golli ko lobbi hombo gooneɗi woodanii mbo neema diimiiɗa, mo yeddi golli ko boni noon woodanii mbo lepte njane Ñande darngo, na jeyaa e timmude nuuɗal cenii toowdo O e yurmeende Makko wonande tagu ngu, ko O laatini ko aduna ko galle golle O wadi galle ɗimmo to hasbeede e njoɓñɗdi ngonata, mo golli ko lobbi danya baraaje, mo golli ko boni o bewi heɓa lepte bewre mum, ɗum na woodi e pittaali na njeddi ɗum, Alla noon darnii dallilaaji buy na tinndina wonde ummital ko goongo mbo alah jeddi, Alla daali:Ina jeyaa aayeeje mum haɗa yi*a leydi ndi na hoyi, si O tellinii e mayri ndiyam ndi fuufa puɗi, wadde Oon guurnitɗo ndi, Ko guurnitoowo maayɓe pellet kanko ko kattanɗo kala huunde.Fussilat 39.Alla daali:Eehey mon yimɓe si on cikkatiima ummital pellet ko Minen tagi mon e leydi refti Min mbaɗi mon toɓɓere refti Min mbaɗi mon heɗɗere refti Min mbaɗi mon husere timmunde tagu e nde timmaani tagu ngam Min ɓannginana on,Min ñiiɓna e ranngaaji ko Min kaaji haa e lajal kappaaɗo refti Min njaltina mon suko refti njottaɗono satteende mon, ina e mon sankatooɓe ina e mon ruttateeɓe e nguurndam ɓurɗam jaasde haa o waasa anndude caggal ɗuum hay huunde,haɗa yi*a leydi ndi hondi woni maayndi so Min telliinii e mayri ndiyam ndi dilla ndi fuufa puɗi ndi fuɗna teeltungel labangel.Al Hajju 5.Alla jantii e o aaya dallillaaji tati jaaduɗi e hakkille wonde ummital na woodi:
1- Alla tagri neɗɗo e gadanol ko leydi, sabu ko o tagri ɗum ko e leydi hollii wonde hombo waawi mbo ruttude e nguurndam nde o wonnoo e leydi.
2- Oon tagɗo ummaade e toɓɓere neɗɗo ɓannduyanke, ko kattanɗo ruttude mbo faade e nguurndam caggal maayde.
3- Oon guurtinirɗo leydi ndi toɓo caggal dendi maayi hombo hattani wuurnude yimɓe caggal maaygol mum en, ina e o aaya daliil njana e woodeede kaawis quraana , hono o aaya - te mbo wonah juutɗo- dallillaaji tati jaaduɗi e hakkille e o fiyaaku.
Alla daali:ñande Min cowi kammu o hono no defte cowrate, Min nduttat tagu ngu hono no Min puɗɗirinoo ngu nih, ko fodoore e dow amen pellet ko Min waɗooɓe.Al Anbiyaa 104.Alla daali:O fiyani Min misaal o yejjiti tagu mum, o wi*i hombo wuurtinta ƴi*e dappuɗe? 78.Wii wuurnataɗe ko taknooɗe laawol gadanol Kanko ko O gannda tigi kala huunde.Yaasiin 78.Alla daali:Mbela ko onon ɓuri sattu tagu wollo ko kammu mbo O mahi on. 27.O ɓamti mbildi hembo O fotndi mbo 28.O niɓɓaɗini jemma makko o O yaltini ñalawma makko jalbuɗo on.29Caggal ɗuum O werti leydi ndi 30O yaltini e hendi ndiyam mayri e durngol mum 31.O tabatini tule ɗe. 32.Annaaji*aati 27-32.Alla ɓanngini wonde tagu aade ɓuraani sattude e tagde kammu e leydi e ko woni e hakkunde majji, kattanɗo tagde kammuuji e leydi ronkatah ruttude aade laawol ɗimmol.
Alla ceniiɗo O tagrii Aada leydi O waɗi genyol mum ina ɓeydoo caggal makko, kamɗɓe fof poti to bannge asko, alah koɓe ɓurindiri si wonah kulol Alla. Alla toowɗo O daali:Eehey mon yimɓe pellet Min tagii mon ummaade e gorel e dewel Min mbaɗi mon leƴƴi e kille ngam nganndandiron, pellet ɓuri teddude e mon ko ɓurɗo hulde Alla pellet Alla ko gannda tigi ko O kompatiiɗo.Al Hujuraati 13.Alla daali:Ko Alla tagiri on e mbulbuldi, refti e toɓɓere (maniiyu), refti O waɗi on nooneeji. Dewel saawataa, ngel jibintah kadi si wanaa e ganndal Makko. guurnaaɗo wuurnetaake ɗuytetaake kadi e nguurndam makko, si wanaa no e deftere. Pellet, ɗum ko newanii ɗum Alla.Faatiri 11.Alla daali:Ko kanko tagi on ummaade e leydi refti O waɗi on toɓɓere maniyyu refti O waɗi on heɗɗere rfti o O yaltini on e deedi yummiraaɓe mon ko on sukaaɗiɓe haa kellifeɗon cemmbinon caggal ɗuum ngonton nayeeɓe, ina e mon sankatooɓe ko adii, e haa njottoɗon e lajal kappangal mbela joo ndeentaɗon.Gaafiri 67.Alla Toowɗo O daali hombo ɓanngina wonde tagii Masih e yamiroore won, hono no O tagiri Aadama e leydi e yamiroore won, Toowɗo O daali:Pellet, sifa Iisaa ka Alla, ko wano Aadama; O tagirii mo e mbummbuldi, refti O daalani mo: "Laato!" o laatii.Aali Imraan 59.Adinoomo janteede tonngoode (2) wonde Nulaaɗo mo jam e kisal ngoni e mum hollarii wonde yimɓe fof poti alah koɓe ɓurdi si wonah hulde Alla.
Kala jibinaaɗo jibintee ko e neesu Alla toowɗo daali:Tabatin yeeso ma e diine mbo wooñaaki faade e majjere, tagu Alla mbo O tagri yimɓe e dow mum, alah bayloowo tagu Alla ngu, ko ɗuum woni diine peewɗo loy kono ko ɓuri heewde e yimɓe nganndah .(Arruum 30) Haniifa noon ko laawol Annabi Ibraahiima yo jam kisal won e dow mum:Refti min mbahyii faade e Maa ya a rew laawol Ibraahiima ngol wuuraaki e majjere O jeyanooko e sikuɓe.Annahli 123.Ɓe maaki kadi:Alah jibinteeɗo si wonah o jibinee e neesu baabiraaɓe makko mbaɗa ɗum yahuud wolla nasraani maa majuusi, hono no dammuwol jibanirta timmungol mbela hoɗon tina e maggol jaddiɗgol ?.Refti Abuu Hurayrata wi*i yo welu Alla won e dow mum:Tagu Alla ngu O takri yimɓe e dow mum, alah bayloowo tagu Alla ngu, ko ɗuum woni diine peewɗo loy kono ko ɓuri heewde e yimɓe nganndah .Arruum 30.Sahiih Bukhaari 4775.Ɓe maaki kadi:Ko noon Joom am yamarii kam nde nganndinat mi on ko majjuɗon, ko O anndini mi hannde e o ñalwma : Kala ko okkumi maccuɗo Am ko ka dagii, pellet Mi tagii jiyaaɓe Am foocciiɓe kamɓe fof, seytaani arii e mum en yaltaniɓe diine mum en, mbo harmini e mum en ko daknan Mi ɓe, mbo yamariɓe yoɓe cirkid am e goɗɗo ɓe ko mi addanaaniɓe daliil e ɗuum.Ko Muslim fillii mbo 2865.
Hay gooto jibidintaake e goopol ma o rona goopol makko ngol tanaa makko, Alla habrii en wonde Adama mo jam e kisal ngoni e mum, nde O luutndii yamiroore Alliyankoore, O nyaami kanko e jom suudu makko e lekki he, O nimsi o tuubi, o torii Alla yaafaawuya, Alla lonngani mbo nde o haalata konnguɗi laaɓɗi, o haali ɗi, Alla jabani mbo tuubaabuya O daali:Min ndaali Aan Aadama hoɗdu e jom suudu ma aljanna ñaamon heen ko yaaji ko dakmi to welaɗon wotee ɓadee kii lekki njeyeɗon e tooñooɓe. (35)Seytaane fergatiɓe o yaltaniɓe toɓe ngonnoo e mum, Min daali telle, yogo e mon wona añɓe woɗoɓɓe ɓe, woodanii on ñiiɓirde e leydi he e dakmitorde haa e yonto (36)Aadama heɓii ummaade e Joomi makko konngi O jaɓani mbo tuubuubuya, ko Kanko woni jaɓoowo cay tuubuubuya Jurmotooɗo (37)Min ndaali tellee onon fof si peewal arii ummorde e Amen kala dewɗo peewalam kulol wonatah e dow mum en ɓe wonah sunotooɓe (38)Albaqara (35-38)Nde Alla jaɓanno Aadama tuubuubuya, o seerti e bakkaat, refti geñol makko ronatah goopol makko ngol sabu ngol ittriima tuupgol, woni asli ko hay gooto roondotaako goopol goɗɗo goo, Alla Toowdo O daali:Alah ko wonki faggitto si wonah ko e dow makki fawatee hay gooto roondotaako bakkat janano, refti ko to Am woni ruttorde mon Mi habra on ko luutratna ɗon e nder mum.Al An*aam 164.Alla daali:Mo feewii, haray pellet, ko hoore-makko o feewani mo majii kadi, haray pellet, ko o majji kon yantay e hoore-makko. Wonkii ronndotaako bone wokki goo. Men wonaali leptooɓe, haa Men immina Nulaaɗo.Al Israa15Alla daali:Wonki roondotaaka bakkaat wonki goo, si teddaɗo noddi walleede e donngal makko, o roondantaake hay huunde e mum, hay si o wonno ɓadiiɗo mbo, jeertinata ko hulooɓe Joomi mum en e mbirniindi ɓe ndarni juulde, kala laaɓɗo laaɓani ko hoore mum, ko ka Alla woni battane.Faatir18.
Woni faandaare tageede aade en ko haa ɓe ndewa Alla kankon tan Alla daali:Mi tagaani yimɓe e jinneeji si wonah yoɓe ndewa Am.Ajjaariyaati 56.
Islaam teddinii aade- worɓe e rewɓe- Alla toowɗo O tagi aade ngam o wona lomto Makko ka leydi O daali :Nde Jooma wi*i malaykaaji ɗi ko Mi baɗoowo lomto e leydi he.Al Baqara 30.Ngol teddingol ngol Alla teddini aade na renndini aade en fof, Alla daali:Ko goongo Min teddinii ɓiɓɓe Aadama Min roondiiɓe ka jeeri e ka maayo Min arsaqiniɓe laaɓɗi Min ɓurniɓe ko heewi e ko Min tagi ko ɓurnugol.Al Israa*i 7O.Alla daali:Min tagii neɗɗo e tagu ɓurngu fooccaade.Attiin 4 .Alla haɗii neɗɗo o nde o wonata cukkuɗo koyɗo wonande mbo o rewata on, wolla cukkateeɗo ma ɗoftateeɗo mbo wonah Alla, Alla daali:Ina e yimɓe he jaggiroowo ko wonah Alla goreeɓe ɓe yiɗaɓe hono no Alla yiɗirite, ɓeen goonɗinɓe ɓuri sattude gilli wonande Alla, si ɓeen tooñɓe nji*ii ndeɓe yi*ata lepte wonde cemmbe fof woodani ko Alla ko noon kadi lepte Alla ko cattuɗe, tuma nde hisnii ɓeen rewnooɓe e bone ɓeen rewatenooɓe, ɓe nji*i lepte sababuuji taƴi hakkunde maɓɓe.Al Baqara 165-166.Alla toowɗo daali hombo ɓanngina alhaali rewooɓe e reweteeɓe e meere ñalngu darngo :Mawnakininooɓe mbi*ani lohnanooɓe mbela ko minen paddii on gaa e peewal caggal nde ngal ari e mon, alah onon kay on ngonno bonɓe ɓe 32.Lohnanooɓe ɓe mbii mawninkinooɓe ɓe accu ɗum ko hodo jemma e ñalawma tuma nde njamiratna ɗon min nde min njeddata Alla min cosana Mbo goreejo, ɓe cuuɗi mimsa nde ɓe njii lepte nde, Min waɗi tonngi e daade heefareeɓe, mbela on njoɓete si wonah ko golluɗon. 33Sabaa 32-33.Ina jeyaa e nuunɗal Alla ceniiɗo toowɗo ñande darnga nde O roondata noddooɓe e imaamooɓe majjinooɓe ɓe bakkatuuji mumen e bakkatuuji ɓe ɓe majjinta ɓe ko aldah e ganndal, Alla toowɗo O daali:Ngam ɓe ndoondoo bakkatuuji mumen e bakkatuuji ɓeen ɓe majjini ko aldah e ganndal, ee bonii koɓe ngacci ko.Annahli 25.Alla defaniima aade denndaangal hakkeeji makko nder aduna e laakara, ko ɓuri mawnude e hakkeeji ɗi Islaam defanii aade mbo ɓannginiɗi wonande aade en ko: Hakke Alla e dow yimɓe e hakke yimɓe faade e Alla.Ummaade e Mu*aaj yo weluya Alla won e mum,o wii: Nulaaɗo togganiino kam O maaki: (Aan Mu*aaj) mbiimi A nootaama e malal Ma, refti O maaki yeru mum laabi tati:( mbela ana anndi hakke Alla e dow jiyaaɓe?) Mbiimi alah,O maaki ( hakke Alla e dow jiyaaɓe ko ndeɓe ndewata Mbo ɓe mbaasa renndinde Mbo e hay huunde)refti O yahi waktu O maaki:( Aan Mu*aaj) Mbiimi A nootaama e malal,refti O maaki:( mbela ana anndi hakke jiyaaɓe e Alla,siɓe gollii ɗuum O waasaɓe leptude?)Sahiih Bukhaari 6840.Islaam defanii aade hakke diine makko goongo e ɓesngu makko e jawdi makko e nguru makko.Ɓe maaki kadi:Pellet Alla harmanii e mon ƴiiƴameeje mon e jawɗe mon e guri mon hono hurum ñɗalawma mon o e lewru mon ndu e nder leydi mon ndi.Sahiih Bukhaari 6501.Nulaaɗo yo jam e kisal won e mum ɓannganii e aadi mawɗo e hajju baynagol mbo ko ɓuri teemedere ujunere Sahaabi tawano, O fillii oo maana O teentani mbo nder ñalngu boruya (NAHRI) e hajju baynagol.Islaam fawii aade denndaangal ko o suɓii e golle e pirlitale mum, Alla daali:Kala neɗɗo Min ñɗiiɓnani mbo talkuru makko e daande makko, Min njaltinana ndu wonande mbo ñande darngo o tawa hondu wertaa, o wi*ee janngan hoore ma deftere ma, wonki ma yonii ma hannde kaasboowo.Al Israa 13.Kala golle foti ko lobbe maa ko bonɗe Alla waɗat ɗe takkiiɗe e golluɗo ɗe o, ɗe yawtataa mbo faade e tanaa makko, aade haasbirtaake golle goɗɗo goo, Alla daali:Eehey maa aade pellet ko a tampoowo faade e Jooma tampugol, ma a hawru e Makko.Al Insiqaaq 6.O daali:Kala golluɗo ko moƴƴi, ko fii hoore-makko; kala kadi bonnuɗo, yantay e makko. Joomi maa siforaani wonnde, tooñoowo jeyaaɓe ɓen.Fussilat 46.Islaam na roonda neɗɗo responsablite kala golle lorooje mbo maa lorooje woɓɓe,Alla daali:Kala paggatiiɗo bakkaat o faggatii mbo ko e dow hoore makko, Alla woniina te seeraani wonde ganndo ñeenyuɗo.Annasisaa 111.Alla daali:Ko ɗuum wadi Min parli e Banii Israa*iil tigi tigi oon barɗo fittaandu ko aldah e fittaando maa o waɗi bonannde e leydi he, o wa*i ko e barɗo yimɓe ɓee fof, kala guurnuɗo ndu o wa*i kono guurnuɗo yimɓe ɓee fof.Al Maa*ida 32Ɓe maaki kadi:Fittaandu waretaake e tooñannge si wonah wonah wona e ɓiy Aaadama gadana o jogoo defaare e ƴiiƴam mum he, sabu ko kanko adii diidde laawol warngo ngol.Sahiih Muslim 5150.
Islaam na fotndi debba e gorka to bannge golle e defaade ko o golli ko e njoɓdi e baraaje, Alla Toowɗo on daali:Kala golluɗo e golle moƴƴe foti ko gorko wolla debbo hombo gomɗini, ko ɓeen de naatata Aljanna be tooñetaake fotde gufel tamaro.Annisaa 124.Alla daali:kala golluɗo e moƴƴi foti ko gorko wollo debbo te hombo goomɗini, ma Min nguurnu mo nguurndam beldam Min yoɓaɓe njobdi maɓɓe ɓurndi moƴƴude koɓe golluno.Annahli 97.Alla daali:Kala baɗɗo bonannde yoɓetaake si wonah yeru hende,kala golluɗo ko moƴƴi foti ko o gorko wollo ko debbo, ɓeen ngoni naatooɓe Aljanna ɓe ngarsiqe heen ko aldah e hisaab.Gaafir 40.Alla daali:Pellet juulɓe worɓe e juulɓe rewɓe e goonɗiɓe worɓe e goondinɓe rewɓe e yankaniiɓe worɓe e yankaniiɓe rewɓe e goonɗuɓe worbe e goonɗuɓe rewɓe e muñɓe worɓe e muñɓe rewɓe e hulɓe Alle worɓe e hulɓe Alla rewɓe e sakkortooɓe worɓe e sakkortooɓe rewɓe e hoorooɓe worɓe e hoorooɓe rewɓe e reenooɓe farjiiji maɓɓe worɓe reenooɓe farjiiji mabbe rewɓe e jantatooɓe Alla ko heewi tawa ko worɓe e jantatooɓe Alla ko heewi rawɓe Alla heblaniiɓe yaafaawuya e njoɓdi mawndi .Al Ahjaab 35.
Islaam nanngiri rewɓe ko funeebeɓe worɓe.Ɓe maaki kadi:Pellet rewɓe ko funeeɓe worɓe.Ko Tirmidhi fillii mo 133.Ina jeyaa ko islaam teddini ko debba, fawde nafaqe yumma e dow ɓiɗɗo makko gorko si tawii hombo hattani.Ɓe maaki kadi:Junngo tottoowo toowngo ko yummo tottata refti baaba refti bandiraawo debba refti bandindiraawo gorko refti ɓurɓe ɓadaade ɓurɓe ɓadaade.Ko Imaam Ahmad fillii mbo.Maa ɓannginde daraja jinnaaɓe ar e sakkitoore Alla e taƴre (29)Ina jeyaa ko hollata islaam na teddini debba, kombo waɗɗi ko nafaqe debba e dow jom galle makko tawii hombo hattani, Alla daali:Yo nafqu jom yaajeende ko o yaajnana ko, oon mbo yaajnanaako noon, yo o nafqu e ko Alla hokki mbo ko, Alla fawatah fittaandu kondu hattantah, ma Alla addu newuya caggal satteende.Attalaaq 7.Gorko gooto naamninooma Nulaaɗo yo jam e kisal won e dow makko: Hol ko woni haqqe debba e dow gorka? O wi*i: yo o ñammin mbo si o weelaama, o holtina mbo si o holii, woto o fiy yeesa makko woto o kaanin mbo.Ko Imaam Ahmad fillii mbo.Nulaaɗo mo jam e kisal woni e mum maaki hombo hollita yogo e hakkeeji rewɓe e dow jom galleeji mum en.Na woodani suddiiɓe ɓe e dow jom galleeji mum en nafaqe maɓɓe e koltu mum en no moƴƴirta nih.Sahiih Muslim.Ɓe maaki kadi:Yoni aade bakkaat nde yeebatoo mbo o foti wuurnude.Ko Imaam Ahmad fillii mbo.Khataabii wii:Konngol makka (mbo o wuurnata) faanda heen kombo nguuro mum fawii, maana mum: O wii cakkorɗo o: woto sakkor ko ɓurtaani nguura galle ma ngam yiilaade baraaaje, si wonah noon ɗum wontat bakkat, si a yeebiimo yimɓe galle ma.Ina jeyaa ko Islaam teddiniri ko debbo, ko fawde nguure ɓiɗɗo debbo e dow baaba makko Alla daali:Jiknaaɓe na muynina ɓiɓɓe mum en kitaale ɗiɗi timmuɗe, wonande faalaaɗo timminde muynam, na fawii e dow jibinanaaɗo o arsuka mum en e koltu mum en na moƴƴiri nih.Al Baqara 233.Alla hollitii wonde na fawii e dow baaba jibinanaaɗo suko, ñamminde e holtinde mbo e mbaadi laɓaandi, Alla daali:Sikoɓe muyninanii mon totteeɓe njoƴɓdi mum en.Attalaaq 6.Alla fawi njoɓdi muynam paykun e dow baaba sabu tinndinde wonde nafake suko ko e dow baaba fawii,foti ko suko debbo maa ko gorko, Hadiis aroowo o na tinndina fawaade nafaqe cuddiiɗo e sukaaɓe mum e dow baaba.Ummaade e Aaysa yo welu Alla won e mum:Hindi wii Nulaaɗo mo jam e kisal ngoni e mum: Abu Sufyaan ko gorko ɗawoowo tigi,miɗa hatajini nde ƴettatmi huunde e jawdi mum hee,O Maaki:ƴettu ko yon maa aan e sukaaɓe maa tawa ko mbaadi moƴƴiri.Ko Bukhaari fillii mbo.Nulaaɗo tedduɗo o hollii ɓural nafqude sukaaɓe e banndiraaɓe rewɓe, Nulaaɗo Alla yo o his wii:Oon guurnuɗo jiwɓe ɗiɗo maa tato wolla banndiraaɓe mum en ɗiɗo, wolla tato,haa ɓe maayi wolla o maayi o acci ɓe, mami wondu e makko hono ɗii ɗiɗi:O joopi honndu makko jooprdu e hakkundeeru ndu.Assilsilatu Assahiiha 296.
Maayde wonah gasgol duumingol, Alla daali:Maaku na maayna on Malikul mawti oon keednaaɗo e mon refti koto Joomi mon nduttete ɗon.Assajadah 11.Maayde heɓata ko ɓanndu e wonki, maayde wonki woni seerde ndu e ɓanndu he, refti ndu ruttoo e hendu caggal ummita ñande darngo, Alla daali:Alla Hombo wara pittaali saanga maayde majji yonti, ɗi maayaani e ɗoyɗi majji, O nannga ñaawanaa ndu maayde ndu O accita wonndu ndu haa e happu dottaaɗo, ina e ɗuum kaawisaaji wonande miijatooɓe.Ajjumuri.Ɓe maaki kadi:Pellet si wonki tamaama ndaarɗe ndewa heen.Ko Muslim fillii mbo 920.Caggal maayde aade egga galle golle faade e galle njobdi, Alla daali:Ko e makko woni ruttorde mon onon fof, fodoore Alla ko goongo, pellet Hombo fuɗɗo tagu refti O ruttangu haa O yoba ɓeen goonɗinɓe refti ɓe golli golle moƴƴe e , ɓeen heeferɓe woodaniiɓe njaram ngulɗam e lepte cattuɗe sabu koɓe yeddunoo ko.Yuunis 4.
Wonki eggatah caggal maayde faade e ɓanndu goo,ki tummbittaake, nodditaade tummbiteede wonkiiji hakkille tinndinaani ɗum,te ko so*etee kadi tinndinaani ɗum,hay daliil gooto eggaaɗo ummaade e Annabaabe yo jam won e mum en seedaaki nde fiɓnde.
islaam na nodda faade e goonɗinde asleeji iimaan njani ɗin, denndaangal Annabaaɓe Nulaaɓe yo kisal won e mum en noddii faade e ɗiin, ɗiin ngoni:
Gadanel: goonɗinde ko Alla woni Joomiraawo tagɗo arsiqinoowo jiiloowo nde winndere, ko kanko tan haandi e reweede, rewde mbo wonah Kanko ko meere, haanaani reweede si wonah Alla, dewal sellatah si wonah sabu Makko. Dallillaaji hollirde o fiyaaku yawtii tonngoode 8.
Alla jantiima ɗii asliiji njani e nder aayeeje keewɗe ceertuɗe nder Quraana tedduɗo o, Alla daali:Nulaaɗo goonɗinii ko tellinaa ko e mum ummaade Joom makko, fof en ngoonɗinii Alla e malaykaaji Mum e defte mum e Nulaaɓe Mum, Min ceerndatah hay gooto e Nulaaɓe Mum, ɓe wii min nanii min ɗoftiima hafran amen, Joomi amen ko e Maa woni weernde.Albaqara 285.Alla daali:ɗiggere firtaani nde kuccitinton jeece mon faade funnaange e hirnaange kono ɗiggere woni goonɗinde Alla e ñalawma cakkatiiɗo e malaykaaji e deftere e annabaaɓe o tottiri jawdi wondude ko o yiɗindi ko ɓadiiɓe e alyatimeeɓe e miskineeɓe e ɗatniiɓe e naamnatooɓe e jiyaaɓe e darnooɓe juulde e tottiroowo askal e huuɓnooɓe aadi mum en siɓe tottorii aadi e muñooɓe saanga satteende e lorooji e saanga ɓittere ko ɓeen ngoni hulɓe ɓen.Al Baqara (177)Alla noddi faade e goonɗinde ɗii asliiji O holliti wonde kala jedduɗo ɗii o majjii majjere woɗɗunde Alla daali:Ono goonɗinɓe ngoonɗinee Alla e Nulaaɓe Makko e deftere nde O tellini e Nulaaɗo Makko e deftere telliinde ko adii, kala jedduɗo Alla e malaykaaji Mum e defte Mum e Nulaaɓe Mum eñalawma cakkitiiɗo o majjii majjer woɗɗunde.Anniss 136.Arii e nder Hadiis ummaade e Umar Ibnul khattaab yo weluyo Alla won e makko, Nulaaɗo maaki:Ñalnde goo meɗen jooɗinoo ka Nulaaɗo Alla jam kise yo won e mum, tan ƴellitii e dow amen gorko jom comci, daneeji tal e sukundu ɓaleeru kurum, batte ɗatngal yi'otaako e makko, hay gooto e amen kadi anndaa mo. O jooɗii takko Annabiijo on (yo o his), o jicci koppi makko ɗin faade e koppi maɓɓe ɗin, o fawi newe makko ɗen e hoore buse makko ɗen. O wi'i: Ko an yo Muhammadu, humpitam fii lislaamu. Nulaaɗo Alla on mo jam e kisyee woni e mun on maaki: L'islaamu, ko nde seedoto-ɗaa reweteeɗo tanaa Allaahu alaa, e wonnde ko e Makko Muhammadu nuli mo, ñiiɓinaa julde, tottaa askal, hooraa suumayee, hajjoyaa ka suudu hormanteeru si a haɗtanii e ɗum laawol. O wi'i: A goongii ['Omar, fillotooɗo on hadiise on wi'i:] Men haawaa e oo, himo lamndoo Nulaaɗo on o goongina ɓe. [O lamnditii] o wi'i: Humpitam fii liimaanu (gomɗinal). Ɓe maaki: “Ko nde gomɗintaa Alla, e Malaa'ika en Makko, e Defte Makko ɗen, e Nulaaɓe Makko ɓen, e Ñalaande Sakkitiinde nden, gomɗinaa kadi koddoruyee: ko moƴƴi e mun e ko boni e mun". O wi'i: A goongii. [O lamnditii] o wi'i: Humpitam ko woni lihsaanu (moƴƴingol). Ɓe maaki: "Ko nde rewirtaa Alla wa si tawii hiɗa reeni Mo. Si tawii non a reenaa Mo, anndu kan himo Reenu maa". [O lamnditii] o wi'i: Humpitam fii darngal. Ɓe maaki: "Lamndaaɗo on fii maggal wonaali ɓurɗo anndude lamndiiɗo on". [O lamnditii] o wi'i: Humpitam fii maande maggal. Ɓe maaki: "Ko nde korɗo jibinta jeyɗo mo, e nde yi'ataa holunooɓe [paɗe], holi [comci], aynaynooɓe dammi hino ɓurondira e toowugol mahdiiji". Refti o yehi. Mi ñiiɓi ko ɓooyi, hooti Nulaaɗo on maaki: "Ko an yo 'Omar, hiɗa anndi ko hommbo woni oo lamndiiɗo?" Mi jaabii: ko Alla e Nulaaɗo Makko on ɓuri anndude. Ɓe maaki: "Oo ko Jibiriilu, o arii on himo anndina on diina mon".Sahiih Muslim 8.E o hadiis Jibriil arii e Nulaaɗo Muhamadu yo o his, o naamnii Mbo martabaaji diine ɗiin ngoni: Islaam, Iimaan e Ihsaan Nulaaɗo jaabii mbo, refti Nulaaɗo habri sahabaaɓe makko wonde ko o woni Jibriil o arii ngam anndinde mon diine mon, ko ɗum wini Islaam kammbo woni nelal Alliyankeewal ngal Jibriil eggi o yottini ngal Nulaaɗo Muhamadu yo o his, wondiiɓe makko ɓe ndeeni mbo ɓe njottani mbo yimɓe ɓen caggal makko.2: Goonɗinde malaykaaji ɓeen koɓe winndere wirniinde Alla tagiɓe O waɗiɓe e mbaadi toɗɗaandi, O fawiɓe golle njane, na jeyaa e majje yottinde nule Alliyankooje wonande Nulaaɓe e Annabaaɓe yo kisal won e mumen, ko Jiriil ɓuri teddude e Malaykaaji he, na tinndina tellingol Jibriil wahyu e dow Nulaaɓe he konngol Alla:Hombo jippinira malaykaaji e Ruuhu e dow mbo O welaa e jiyaaɓe Makko,njeertinee wonde pellet alah deweteeɗo si wonah Miin ndeentee Kam.Annahli 2.Alla daali:Kannde pellet jippinaande ummorde to Jom binnde 192.Jippininde ko Ruuhu koolaaɗo On 193.E ɓernde ma ngam ngonaa e jeertinooɓe. 194.E ɗemngal arabiyankeewal laaɓngal.195.Honde woni e defte adiiɓe ɓe. 196.Assu*araa 192-196.3: Goonɗinde defte Alliyankooje hono Tawreeta e Injiil e Jabuur-ko adii ndeɗe mbaylete- e Quraana Alla daali:Eehey mon goonɗinɓe ngoonɗinee Alla e Nulaaɓe Makko e deftere nde O tellini e Nulaaɗo Makko e deftere telliinde ko adii, kala jedduɗo Alla e malaykaaji Mum e defte Mum e Nulaaɗo Mum e ñalawma cakkitiiɗo o majjii majjer woɗɗunde.Anniss 136.Alla daali:O telliniri deftere nde e maa goongo honde goonɗini ko woni ko yeesa mayre O tellilini Tawreeta e Injiil (3).Ko adii konde peewal wonande aade en O tellini Furqaan, ɓeen yedduɓe aayeeje Alla ɗe woodaniiɓe lepte cattuɗe Alla ko pooluɗo jom joɓtagol.Aali Imraana 3-4.Alla daali:Nulaaɗo goonɗanii ko jippinaa ko e Makko ummade e Joom Makko, e goonɗinɓe ɓe fof ɓe goonɗanii Alla e malaykaaji Makko e defte makko e Nulaaɓe makko, min ceerndatah hay gooto e Nulaaɓe makko, ɓe wii min nanii min ɗoftiima hafran amen Joomi amen ko Mah woni ruttorde.Albaqara 285.Alla daali:Maaku: "Men gomɗinii Alla e ko jippinaa dow amen e ko jippinaa dow Ibrahiima e Isma'iila e Ishaaqa e Yaaquuba e Taaniraaɓe ɓen e ko Muusaa e Iisaa okkaa e Annabaaɓe ɓen immorde ka Joomi maɓɓe. Men serndataa hakkunde gooto e maɓɓe, Menen wonannde Mo ko men jebbiliiɓe".Aali Imraan 844: Goonɗinde denndaangal Annabaaɓe e Nulaaɓe yo kisal won e mum en, na waɗɗii goonɗinde denndaangal Annabaaɓe e fiɓde wonde kamɓe fof koɓe Nulaaɓe ummaade to Alla hoɓe njottina yimɓe mum en nule e diine e sariya Alla, Alla daali:Mbiyee min goonɗinii Alla e ko tellinaa e amen e ko tellinaa e Ibraahiima e Ismaa*iil e Ishaaqa e yaaquuba e Asbaaɗi e ko Muusa tottaa ko e Iisa e ko Annabaaɓe tottaa ko ummorde ka Joomi mum en, min ceerndatah hakkunde gooto e mum en, emin njebbilinii Mbo.Al Baqara 136.Alla daali:Nulaaɗo goonɗinii ko tellinaa ko e mum ummaade Joom makko, fof en ngoonɗinii Alla e malaykaaji Mum e defte mum e Nulaaɓe Mum, Min ceerndatah hay gooto e Nulaaɓe Mum, ɓe wii min nanii min ɗoftiima hafran amen, Joomi amen ko e Maa woni weernde.Albaqara 285.Alla daali:Mbiyee min goonɗinii Alla e ko tellinaa e amen e ko tellinaa e Ibraahiima e Ismaa*iil e Ishaaqa e yaaquuba e Asbaaɗi e ko Muusa tottaa ko e Iisa e ko Annabaaɓe tottaa ko ummorde ka Joomi mum en, min ceerndatah hakkunde gooto e mum en, emin njebbilinii Mbo.Aali Imraan 84Nde o goonɗinta timmoode mum en Muhamed yo o his, ko kanko woni timminɗo Annabaaɓe e Nulaaɓe yo jam won e mum en, Alla daali:Tuma nde Alla ƴettunoo ahdi e Annabaaɓe ɓen : "Si Mi Addanii on Deftere e fahmu, refti Nulaaɗo ari e mo'on goonginɗo kon ko jogiɗon, ma on gomɗin mo wallitoɗon mo". O Daali: "E on qirritike ɗum, on ƴettii e hoore mun ahadi?". Ɓe wi'i: "Men qirritike". O Daali: "Seeditee, Miɗo wondi e mo'on ka seeditiiɓe".Aali Imraan 81Islaam na waɗɗina goonɗinde denndaangal Annabaaɓe e Nulaaeɓe, na waɗɗina kadi goonɗinde timmoode mum en Muhamed yo o his, Alla daali:Maaku onon jom en defte on wonaani e hay huunde haa ndarnon Tawreeta e Injiil e ko tellinaa ko faade e mon ummaade e Joomi mon.Al Maa*ida 68.Alla daali:Maaku:"Ko onon yo yimɓe Defte,aree e konngol fotayngol hakkunde amen e mo'on:wonnde en rewataa si wanaa Alla,en kafidataa Mo e huunde,wata yoga e me'en jogitor yogo goo joomiraaɓe ko woori Alla".Si ɓe huccitii, wi*ee: "Seeditee wonnde menen ko men jebbiliiɓe".Aali Imraan 64.Kala jedduɗo Annabi gooto o yeddiiɓe kamɓe fof e Nulaaɓe fof yo jam won e mum en, ko ɗum saabii O daali hombo hafra gaa e Nuuh yo o his :Yimɓe Nuuh pennii Nulaaɓe.Assu*araa 105.Na anndaa wonde hay Nulaaɗo gooto adaaki Nuuhu, kono nde yimɓe Makko penni mbo, ngol pennugol woni pennugol denndaangal Annabaaɓe e Nulaaɓe, sabu noddaandu mum en ko wooturu faandaare mum en ko wootere.5:Goonɗñƴinde ñande darngo, ndeen woni sakkatiinde e nguurndam aduna, Alla yamira Asraafiil o wutta wuttaango faɗɗoowo, kala mbo Alla haaji maaya, Alla daali:Wuttee ka Allaandu, kala ko woni ka kammuuli e ka leydi kon faɗɗee, si wanaa ɓen ɓe Allah muuyani [daɗugol]. Refti wuttee e mayru ɗiɗaɓol, tawa ko ɓe dariiɓe na habbitii.Ajjumur 68.Si halkiima kala ko wonno e kammuuji e leydi, si wonah ko Alla haaji, Alla tagga kammuuji e leydi, hono no O daaliri :ñande Min cowi kammu o hono no defte sowrate, Min nduttat tagu ngu hono no Min puɗɗirinoo ngu nih,ko fodoore e dow amen pellet ko Min waɗooɓe.Al Anbiyaa 104.Alla daali:ɓe hoddiraani Alla no O foti hoddireede nih, te leydi ndii fof ko e tamannde Makko ñande darnga, kammuuji ɗii na cowaa e ñaama Makko, senaade woodanii Mbo, O toowii koɓe ndenndinta Mbo ko.Ajjumiri 67.Ɓe maaki kadi:Alla sowa kammuuji ɗi ñande darnga refti O nanngira ɗi ñaamo Makko O daala:Ko miin woni laamɗo hoɗo sanndalinnooɓe? hoɗo mawnikinoo- ɓe,refti O sowira lesɗeele ɗe nana Makko refti O daala:ko Miin wini laamɗo hoɗo sanndalinnooɓe?Hoɗo mawnikinooɓe?Ko Muslim fillii mo.Refti Alla yamira malayka yo o wuttu heen wuttaango wonngo, e ɗoon ɓe ummoo hoɓe ndaarandira, Alla daali:Refti wuuttee nder hendu wuttaandu woɗndu ɓe ummo kisan hoɓe ndaara.Ajjumur 68.Si Alla umminii tagu ngu O renndinaɓe ngam hisaab, Alla daali:ñande leydi ndi fetti gaa mum en hoɓe njaawnoo, ɗum ko denndingol newingol e Amen.Qaaf 44.Alla daali:ñalgu mbo ɓe njaltata hay huunde e maɓɓe wirnataaka Alla, hombo laamu woodani hannde ? Ko Alla bajjo pooloowo O ngu woodani.Gaafir 16.E nguu ñalngu Alla haasbo aade en,O yoftanoo kala tooñaaɗo ummaade e tooñɗo,mo kala yoɓe fotde golle makko,Alla daali:Hannde kala fittaandu yoɓete kondu faggatinoo, tooñannge alah hannde, Alla na yaawi haasboore.Gaafir.Alla daali:Pellet Alla tooñatah fotde gabbel jarra, si wonii ko moƴƴere O sowande O totta ummaade e Makko njeenaari mawndi.Annisa 40.Alla daali: kala golludo fotde gabbel jarra e moƴƴere o yi*a nde.Kala golluɗo fotde gabbel jarra e bonannde ma yii ɗum.8.Ajjaljala 7-8.Alla daali:Min lelna peesirgal wonande ñalngu darnga, fittaandu tooñetaake hay ndiga, hay si wonii fotde gabbel kardal ma Min ngaddu ngel Min njonii hasbooɓe.Al Anbiya. 47.Caggal ummital e hasbeede njoɓdi ara kala golluɗo ko moƴƴi o heɓa neema duumiiɗo mbo iwatah, kala golluɗo ko boni o heɓa lepte, Alla daali:Laamu woodanii Alla hannde Hombo ñaawa hakkunde mum en, ɓeen goonɗiɓe ko moƴƴi hoɓe e nder aljanna neema 56.Yedduɓe ɓe noon ɓe penni aayaeeje Amen ɗeen woodaniiɓe lepte koynooje 57.Al Hajju 56-57.Heɗen nganndi si nguurndam aduna wonno haaɗtirde,ma nguurndam e goodal wonatna fijirdee ɓolde, Alla daali:Mbela on cikku ko fijirde waɗi tagmi mon, mbela pellet on nduttataako e Amen.Al Muuminuun 155.6: Goonɗinde ñaawoore e hoddira, ɗuum woni na waɗɗii goonɗinde wonde Alla anndii ko wonnoo e ko wonata e nde winndere, Alla winndii ɗum fof ko adii de kammuuji e leydi tagate, Alla daali:Homba jogii coktirɗe mbirniindi hay gooto anndaaɗe si wonah Kanko, Hombo anndi ko woni e jeeri e maaya, kaakalol yanatah si wonah tawa Hombo anndi ngol, wonah gabbel e niɓe leydi wonah ko hecciɗi wonah ko yoori si wonah tawa na winnda e deftere ɓanngunde.Al An Aam 59.Alla na fiiltii kala huunde e ganndal Makko, Alla daali:Alla woni Oon tagɗo kammuuji jeeɗiɗi e leydi yeru majji Hombo tellina yamiroore hakkunde majji, haa nganndon wonde Alla ko kattanɗo kala huunde, te pellet Alla ko piiltiiɗo kala huunde e ganndal Makko.Attalaaq 12.Alah ko yanta e nde winnndere si wonah taw Alla na muuyi ɗum O haaja, O tagi ɗum O newni sababuuji mum, Alla daali:Mbo laamu kammuuji e leydi woodani, O jogitaaki ɓiɗɗo, O alah denndadiijo e laamu mum he, O tagi kala huunde O hoddarinde koddirgol.Al furqaan2.Na woodani mbo e ɗuum ñeenyal jottingal, ngal yimɓe mbaawah fiiltaade, Alla daali:ñeeñal jottingal jeertinooɓe nafaani.Al Qamar 5.Alla daali:Ko kanko fuɗɗi tagu ngu refti O ruttangu ko ɗuum ɓuri newaade e makko, na woodani Mbo yeru ɓurngu toowde nder kammuuji e leydi, ko Kanko woni poolɗo mbo fooletaake ñeeñuɗo.Arruum 27.Alla sifarii Hoore Makko nyeenyal, O inniri Hoore Makko ñeenyɗuɗo, Alla daali:Alla seediima wonde pellet dewetteɗo e goonga alah si wonah kanko, e malaykaaji e jom en ganndal, Hombo darii e nuunɗal, deweteeɗo alah si wonah kanko, kanko woni poolɗo mbo fooletaake ñeeñɗuɗo.Aali Imraan 18.Alla daali hombo habra gaa e Iisa yo o his, wonde ko kaaldoowo e Alla ñande darnga, O daali:Si A leptii ɓe, pellet, kamɓe ko ɓe jeyaaɓe Maaɗa. Si A haforanii ɓe, pellet, ko An woni Fooluɗo, Ñeeñuɗo.Al Maa*ida 118.Alla daalani Muusa mbo kisal woni tumo nde O noddi mbo e bannge Tuur:Aan Muusa ko Miin de pellet woni Alla pooluɗo ñeeñuɗo.Annamli 9.O sifarii quraana tedduɗo ñeeñal, Alla daali:Alif laam Raa, deftere nde aayeeje mayre ñɗeeñina ummorde e ñeeñuɗo kumpatiiɗo.Huud 1.Alla daali:ɗuum na jeyaa ko Joom ma wahyii e ñeeñal, woto waɗdu Alla e deweteeɗo goɗɗo mberleleɗae jahannama ñiñaaɗo goɗɗinaaɗo yurmeende Alla.Al Israa 39.
Annabaaɓe koɓe reenaaɓe koɓe njottinanta ko Alla, sabu Alla suɓoto e ɓurɓe e tagu Mum he ɓe njottinana Mbo nule Makko ɗe, Alla daali:Alla na suɓoo ummaade e malaykaaji nulaaɓe e yimɓe hee kadi homb suɓo e maɗɓe nulaaɓe, pellet Alla ko nanoowo ko ji*oowo.Al Hajji 75.Alla daali:Pellet, Alla Suɓike Aadama e Nuuhu e yimɓe Ibraahiima ɓen e yimɓe Imraana ɓen e hoore tagoore nden:Aali Imraan 33.Alla daali:144. O Daali : "Ko an yo Muusaa, Min Mi suɓorii ma e yimɓe ɓen Nule Am ɗen e konngol am ngol. Jogito ko Mi jonnu maa kon jeyeɗaa e yettooɓe ɓen".Al Aaraaf 144.Nulaɓe ɓe jam e kisal ngoni e mum en hoɓñɗe nganndi ko tellinaa ko e dow mum en ko wahyu Alliyanke, hoɓe ceedo malaykaaji na tellina wahyu, Alla toowɗo O daali:Gannda mbirniindi hay gooto O ƴellittah e mbirniindi Makko hee. 26.Tawi wonah Mbo welaa e Nulaaɗa, oon de Hombo naatna yeeso makko e caggal makko peewal. 27.Haa o annda wonde ɓe njottanii nule Joom maɓɓe ɗe tigi O fiiltii ko woni koo e mum en O tonngi limoore kala huunde. 28.Al Jinni : 26- 28.Alla yamiriɓe yottinde nulal Makko ngal O daali:Ee hey maa Nulaaɗo yottin ko tellinaa ko e Maa ummaade e Joom Maa, si A waɗaani A yottinaani nul Makko ngal, Alla na reen Maa e yimɓe he, Alla dee feewnatah tooñooɓe ɓen.Al Maaùida 67.Alla daali:Nulaaɓe weltinooɓe e jertinooɓe fii wata hujja wonan yimɓe ɓen e hoore Alla ɓaawo Nulaaɓe ɓen. Alla Laatike Fooluɗo, Ñeeñuɗo.Annisaa 165.Nulaaɓe yo kisal won e Mum en hoɓe hula Alla kulol cattungol, ɓe hula Mbo ɓe ɓeydatah e nulal Makko hee, ɓe ustatah heen hay huunde, Alla daali:Siko o fepandiimbo e Am yogo e konnguɗi 44.Ma Min nanngir mo nyaama 45.Refti Min taƴa e makko ɓoggi ɓernde makko 46.Alah e mon palantooɗo mbo 47.Al Haaqa 44-47.Ibn Al kasiir (yo Alla hinno mo) wi'i:Alla toowɗo O daali: (si o fefandiima e Amen yogo e konnguɗi) Si Muhamadu yo O his fefandiima e Amen O ɓeydi maa o usti heen huunde O askini ɗum e Amen, Ma Min cafrir ɗum lepte, ko ɗum waɗi O daali: ( ma min nanngir mbo ñaama) wi*aama: ma min leptir mbo ñaama, sabu ko kanngo ɓuri sattude jawlannde, wi*aama kadi : Ma Min nanngu e ñaama makko wolla woondoore makko.O daali:E tumo nde Alla daali Aan Iisa ɓiy Maryama, ko Aan maakani yimɓe ɓe njaggiree kam Miin e Neene am reweteeɓe ko wonah Alla,O maaki senaade woodanii Ma, haanaani mi nde kaalat Mi ko wonah goonga, somi haalii ɗuum pellet haɗa anndi ɗum, Ana anndi ko woni e fittaandu am Mi anndah ko woni e fittaandu Maa, pellet ko Aan woni Ganndo mbirniindi, Mi wi*aaniɓe si wonah ko njimirɗon Mi ko, ndewee Alla Joomam e Joomi mon, Mi laatina seede e dow mum en nde ngon Mi nde e mum en, nde kuuɓnuɗaa Mi nde ngon- ɗaa Koroowo e dow maɓɓe, Aan ko a ceediiɗo e dow kala huunde.Al Maa*ida 116-117.Ina jeyaa e ɓure Alla e dow Annabaaɓe e Nulaaɓe Mum yoɓe kis, Alla tabatiniiɓe saanga ndeɓe njottinatnoo nule Makko ɗee, Alla daali:O wii pellet mino seedna Alla ceedee komi kisɗo e ko cirkaton ko(54) e tanah Makko on sabbetaake(55)Tigi tigi Mi wakkaliima e Alla Joomi Am e Joomi mon alah daabaayel goodangel si wonah hombo nanngi e tiintiinol maggel, pellet Joom am ina e laawol poocingol.Huud (54- 56)Alla daali :Siɓe ɗesiina fitnindema gaa e ko Min mbahyii ko faade e Ma ngam pepindaɗa e dow Amen huunde goo ndeen de maɓe jaggir Ma sehil.(73)So Min tabintinaano Ma A ɗesatno wuuraade e maɓɓe setta (74).Sinnda noon Min meɗnayno Ma sowre nguurndam e sowre maayde refti A heɓatah e Amen balloowo (75.)Al Israa (73-75)Aayeeje ɗee e ado majje ko seede e daliil wonde Quraana koka tellinaa ummorde ka Alla Jom binnden, si nde ummina ka Muhammadu yo o his, nde soomatah yeru ko haala huccinaaka e makko.Alla jom senaare na reena Nulaaɓe makko e yimɓe, Alla daali:Ee hey maa Nulaaɗo yottin ko tellinaa ko e Maa ummaade Joom Maa, si A waɗaani A yottinaani nul Makko ngal, Alla na reen Maa e yimɓe he, Alla dee feewnatah tooñooɓe ɓen.Al Maa*ida 67.Alla daali:Taranoɓe kabaaru Nuuhu nde O maakannoo yimɓe makko, ee hey mon yimɓe am si wonii mawnii e mon ñiiɓgol am e siftinirgol am aayeeje Alla ɗee, Mi wakkaliima e Alla, ndenndinee fiyakuuji mon e renndadiiɓe mon, refti fiyakuuji mon ɗin mbaasa wonande mon ɓittere refti ñaawe faade e am wote cabbee kam.Yuunis 71.Alla daali hombo habra konngol Muusa mo kisal woni e dow makko:Ɓe mbii pellet minen emin kuli nde o fantinta jaggitgol e dow amen wolla o bewa, O daali taa kulee pellet Mina wondi e mon Mina nana Mi yi*a.Taaha (45-46.)Alla holli wonde hombo reena Nulaaɓe Makko ummmaade añɓe mum en, ɓe yottintaaɓe bonannde, Alla holli kadi Hombo reena wahyu Makko on, mbo ustetaake mbo ɓeydetaake O daali:Ko Minen tellini Quraana ko Minen reenata mbo.Al Hijri 9.Annabaaɓe yo kisal won e Mum en ko renaaɓe e kala ko yaadaani e hakkille wolla jikku, Alla daali hombo laɓɓina Muamadu:Aan haɗa woni e dow jukku tedduɗo.Al Qalam (4).O daali e Makko kadi:Gondiijo mon wonah haangaaka .Attakwiir (22) .Sabu ɓñɗe ndaroo e nelal ngal e mbaadi ɓurndi lobbude, Annabaaɓe yo kisal won e mum en na pawaa yottinde jamirooje Alla ngam jeyaaɓe Makko, ɓe ngalah noon ko Joomi men heerori to bannge Aliyankaagal ma e bannge wonde deweteeɗo, kamɓe koɓe aade en hono no aadee en fof, wahyu na telloo e mum en, ngam nule Alla, Alla daali:Nulaaɗo maɓɓe ɓen wiiɓe Min ngonah si wonah ɓannduyankooɓe kono Alla na yeɗa mbo O welaa e Jiyaaɓe Makko,woodanaana Min nde Min addanta on hujju si wonah e sakkitoore Alla, ko e Alla tan goonɗinɓe pawatoo.Ibraahiima 11.Alla daali na yamira Nulaaɗo makko Muhamadu yo o his yo O haalan yimɓe mum:Maaku pellet komi ɓannduyanke hono mon, ina wahye e am wonde tigi tigi deweteeɗo mon ko gooto, kala tijjiɗo hawrude Joomi makko yo o gollu ko lobbi woto o rewdu Alla e goɗɗo.AL Kahfi 110.
Islaam na nodda faade e dewe Allla njane ɗen... ɗe dewe Alla fawiiɗe e denndaangal Annabaaɓe e Nulaaɓe yo jam e kisal won e maɓɓe, ɓuri mawnude e dewe Alla ko :
Gadanel ngel woni: Juulde nde Alla farli nde e dow juulɓe hono no O farlirinde e denndaangal Annabaaɓe e Nulaaɓe yo jam e kisal won e mum en, O yamiri annabi Makko Ibraahiima yo o his nde o laɓɓinta suudu Makka ndu wonande wanngatooɓe e juulooɓe e sujjooɓe, O daali:Nde Min mbaɓno suudu ndu ko barjordu e hoolaare wonande aade en, njaggiree Maqaam Ibraahiima juulirde, Min aadani Ibraahiima e Ismaa*iil laɓɓinee suudu Am ndu wonande wanngatooɓe e uufnatooɓe e waɗayɓe rukuu e sujuud.Al Baqara 125.Alla waɗɗini ɗum e Muusa yo o his, e noddaandu adanuru ndu O noddi Muusa O daali :Pellet ko Miin woni Joomiraawo ma solu paɗe ma haɗa woni e caatngol ceninangol tuwaa (12)Mi suɓiimo Ma jenta ko wahyete ɗaa ko.(13)Ko Miin tigi woni Alla deweteeɗo alah si wonah Miin wadde ndewe Kam darnu juulde ngam jantaɗaa Mi. 14Taaha 12-14O habri Masiihu yo o his, wonde Alla yamarii mbo juulde e askude o wii hono no Alla habriri :O waɗi kam barkinaaɗo e nokku kala ka mi woni; O wasiyori lam julde e Jakka, fodde miɗo wuuri.Maryama (31)Juulde e nder Islaam ko darnde e rukuu e sujuud e jantaade Alla e mantude Mbo e toraade, neɗɗo na juula laabi joyi kala ñalawma Alla daali :Ndeene juulɗeele e juulde hakkundeere nde ndaranee Alla hoɗon yankinanii Mbo.Al Baqara 238.Alla daali:Darnu juulde saanga ooñagol naange haa niɓel jemma e juulde subaka juulde subaka ko ka seeda .Al Israa 78.Ɓe maaki kadi:Mawninee Joomiraawo saanga rukuu, tawii ko saanga sujuud tiinnee e toraade sabu na haani nde njaabante ɗon.Sahiih Muslim.2: Askal ngal Alla farli e juulɓe hono no O farlirnoo ngal e Annabaaɓe e Nulaaɓe adiiɓe ɓe yo kisal won e mum en, askal ko fotde e jawdi tawa na fawii e sarɗiiji ɗi Alla hoddiri, hongal fawii e jawle alɗuɓe ngal tottee waasɓe e tanah mum en kala hitaande laawol gootol, Alla daali:Nanngu e jawle mum en sadak laɓɓinaaɓe heen du*anoɓe pellet du*aawu Ma ko huɓindaare wonandeɓe Alla de ko nanoowo ganndo.Attawba 103.Nde Nulaaɗo yo o his nulnoo Mu*aaju yo weluya Alla won e makko faade Yaman o maakani mo:Pellet ma ar e yimɓe joman en defte,nodduɓe faade e seedaade alah deweteeɗo e ngoonga si wonah Alla,Miin komi Nulaaɗo Alla tigi,siɓe ɗoftiimo ma e ɗuum anndiɓe farlaama e mum en juulɗeele joyi kala ñalawma e kala jemma,siɓe ɗoftiima ma e ɗuum anndiɓe Alla fawii e mum en askal ummaade e jawle mum en ngal nannge alɗuɓe maɓɓe tottee waasɓe,siɓe ɗoftiimo ma e ɗuum reento jawle mum en ɓurɗe teddude,reento noddugol tooñaaɗo sabu heedo alah hakkunde nduun noddaandu e Alla.Ko Tirmidhi fillii mo.3: Hoorde ko Alla farli ɗum e muslim en hono no farliri ɗum e Annabaaɓe e Nulaaɓe adiiɓe, yo kisal won e mum en. Alla daali:Eehey mon goonɗinɓe koorko farlaama e mon hono no ka farlirano e adiiɓe mon ngam kulon Alla.Al Baqara 183.Koorko woni accude bonnooji koorko e nder lewru koorko, koorko na neha e nder fittaandu muñal e muuyaande.Ɓe maaki kadi:Alla na daala : koorko ko miin woodani ko Miin yoɓata ka, saba koorɗo na acca tuuyo mum e ñaamdu mum e yardu sabu Am, koorko ko heedo, na woodani koorɗo beltaaje ɗiɗe: weltaare si o humtiima e weltaare si o hawrrii e Joomi makko.Sahiih Bukhaari 7492.4: Hajju noon ko Alla farli ɗum e juulɓe hono no farlirnoo mbo e Annabaaɓe e Nulaaɓe adiiɓe yo kisal won e Mum en, Alla yamiri Annabi Makko Ibraahiima yo o his, nde o noddata faade e hajju Alla daalai :Noddu yimɓe ɓe faade e hajju ɓe ngara hoɓe cuudo e dow kala ɗehiiɗi ɓe ngara ummorde e laabi goɗɗuɗi.Al Hajju 27.Alla yamari mbo nde o laɓɓinta suudu ndu wonande ɓeen hajjooɓe, O daali:Nde Min holliti Ibraahaama nokku suudu ndu woto o renndin amen e tanaa amen hay huunde, laɓɓin suudu ndu wonande wanngatooɓ e dariiɓe e turotooɓe e sujjooɓe.Al HAJJU 26.Hajju woni:faandaraade suudu Alla hormaandu wonndu to Makka golle ganndaaɗe laawol gootol nder nguurndam wonande kattanɗo Alla daali:Woodanii Alla e dow yimɓe hajjude e suudu ndu wonande kattanɗo laawol faade e hendu, oon jedduɗo noon pellet Alla na yondanii gaa e winndere hee.Aali Imraan 97E nder hajju juulɓe ɓe ndenndata e nokku gooto hoɓe cellini dewal Alla, denndaangal hajjooɓe hoɓe tottira dewe e mbaadi nanndundi na seera heen hakkunde mum en ceerundale neesu e pinal e tolnde nguura.
Ina jeyaa ko ɓuri waawde seerndude hakkunde dewe Alla: Noɗe ngollirtee nih e waktuuji majje wolla sarteeji majje, Alla sariyanii ɗe Nulaaɗo mum yo o his yottaniɗe, aade en naattaani e heɗe ustude maa ɓeydude haa hannde, ɗee dewe Alla njane fof woni ko denndaangal Annabaaɓe e Nulaaɓe noddata.Ko hannde kempinan Mi on diine mon, timminan Mi on neema Am, mbelanaa Mi on diine Islaam diine.Al Maa*ida 3.Alla daali:Jogito kon ko wahyinaa e maaɗa. Pellet, hiɗa jokki laawol pocciingol.Ajukrufi 43.Alla daali gaa e juulde:Si on gaynii juulde jantee hoɗon ndarii e hoɗon njooɗi e banngeeji mon, si on ndeeƴi ndarnee juulde, pellet juulde ko farilla waqtinaaɗo e dow juulɓe.Annisaa 103.Alla daali e no askal e ɗo askal foti totteede:60. Anndee sadakaaji ɗin ko fii waasuɓe ɓen, e miskiinaaɓe ɓen, e gollooɓe e majji ɓen, e woowinirteeɓe ɓerɗe mun (Lislaamu) ɓen, e daaɗe rinɗinteeɓe, e ɓen ñawliiɓe, e fii laawol Alla e ɓii-laawol. Ko farilla immorde ka Alla. Alla ko Annduɗo Ñeeñuɗo.Attawba 60.Alla daali e koorko :Lewru koorka ndun, ndu Alqur'aanaare nden jippinaa e mu'un, ko ndu peewal wonannde yimɓe ɓen e ɓangannduyeeji immorde e peewal e serndugol. On e mo'on seediiɗo lewru ndun, yo o hooru ndu. On tawɗo no nawni maa himo e hoore-jahal, ko limtugol e ñalɗi goo. Alla no Faandanii on neweende O Faandanaaki on saɗteende; e fii yo on timmin limoore nden e no mawniniron Alla kon ko O Fewni on, belajo'o on jaarnay Mo.Al Baqara 185.Alla daali gaa e Hajju:Hajju ngun:ko lebbi anndaaɗi. Mo anniyike e nder majji hajju,renndugol alaa,wanaa faasoqingol wanaa kadi yeddondiro ka hajju.Kala ko gollugɗon e moƴƴere, Allah no Anndi ɗum.Yooɓee,ko ɓuri moƴƴude e njooɓa,ko gomɗal. Hulee Lam yo joomiraaɓe haqqillaaji.Al Baqara 197.Denndaangal ɗee dewe Alla woni ko denndaangal Annabaaɓe noddi, yo kisal won e mum en.
Nulaaɗo Islaam woni Muhamadu ɓiy Abdullaay jeyaaɗo e Ismaaiil ɓiy Ibraahiima, O jibinaa ko e Makka hitaande 571 Ji, O nelaa toon, O feri faade Madiina, yimɓe makko na inndiranoo mbo koolaaɗo, O renndaana e yimɓe mum ko faati e rewde sanamuuji, kono tan hombo renndatnoo e mum en e golle tedduɗe, hombo joginoo jikku lobba ko adii nuleede mbo, Alla sifarii mbo jikku lobbo, O daali:Aan haɗa woni e dow jukku tedduɗo.Al Qalam (4).Alla neli mbo nde o heɓi kitaale 40, O semmbiniri mbo kaawisaaji mawɗi, ko quraana ɓuri heen mawnude.Annabiijo on mo jam e kisiyee woni e mun on maaki:Alah e Annabaaɓe si wonah o totte fotde ko yimɓe ɓe goonɗini, kono Miin tottaa Mi ko wahyu mbo Alla wahyii Mi, mbeɗa joortii nde keɓat Mi ko ɓuriɓe sukkuɓe e am ñande darngo.Ko Bukaari fillii mbo.Quraana tedduɗo o ko wahyu faade e Nulaaɗo yo o his, Alla daali:Ndeen deftere sikke alah e mayre, ina e hende peewal wonande hulɓe Alla.Al Baqara 2.Alla Toowɗo daali :Mbela ɓe teskataako Quraana, sinde ummino ka wonah Alla maɓe taw e mayre luural keewngal.Annisa 82.Alla dikkii yimɓe e jinneeji nde ɓe addata yeru mayre O daali:Maaku si aade en e jinneeji ndentii ngam addude hono oo Quraana, ɓe ngaddatah yeru mammba, hay siɓe mballandirii.Al Israa 88.Alla dikkii ɓe nde ɓe ngaddata cimooje sappa yeru mambo, Alla daali:Mbela ɓe wii O fefandi mbo, maaku addee cimooje sappa yeru hembo tawa ko pepindaaɗe, nodde mbo waawɗon noddude mbo wonah Alla tawi ko on goonɗuɓe.Huud 13.Alla dikkii ɓe nde ɓe ngaddata simoore wootetre yeru quraana Alla daali:Si on wonii e sikke ko Min tellini ko e maccuɗo Amen ngadde simoore yeru hemba noddee seedeeji mon ko aldah e Alla si on ngonii goonɗuɓe.Al Baqara 23.
Al Israa 88.
Alla dikkii ɓe nde ɓe ngaddata cimooje sappa yeru mambo, Alla daali:
Mbela ɓe wii O fefandi mbo, maaku addee cimooje sappa yeru hembo tawa ko pepindaaɗe, nodde mbo waawɗon noddude mbo wonah Alla tawi ko on goonɗuɓe.
Huud 13.
Alla dikkii ɓe nde ɓe ngaddata simoore wootetre yeru quraana Alla daali:
Si on wonii e sikke ko Min tellini ko e maccuɗo Amen ngadde simoore yeru hemba noddee seedeeji mon ko aldah e Alla si on ngonii goonɗuɓe.
Al Baqara 23.
Quraana tedduɗo o kaawis gooto keddiiɗo e kaawisaaji Annabaaɓe haa hannde, nde Alla timminani Nulaaɗo diine, o yottini mbo no haaniri nih, Nulaaɗo sankii hombo yaara e duuɓi 63, O suuraa to Madiina, yo kisal won e Mum.
Ko Nulaaɗo woni timmoode Annabaaɓe e Nulaaɓe, Alla daali:Muhammadu wonaani baabiraaɗo hay gooto e mon, ko woni ko O Nelaado Alla ko O tiimorde Annabaabe, Alla wonii te O seeraani wonde gannda kala huunde.Al Ahjaab 40Eggaama e Abuu Hurayrah (yo Alla wele mo), wonnde Nulaaɗo Alla on mo jam e kisiyee woni e mun on maaki :yeru am e Annabaaɓe adiiɓe ko hono gorko mahɗo galle o moƴƴini mbo o lobbini mbo,si wonah tuufeere wootere e jookdu galle he, yimɓe na sera mammbo e haaweede mbo,hoɓe wi*a hol ko haɗi ndee tuufeere waɗe? O maaki ko miin woni woni tuufeere nde,ko miin woni timmorde Annabaaɓe.Sahiih Bukaari.E nder Injiil Masiih wii hombo weltina arde Nulaaɗo Muhamadu yo o his:Haayre nde mahooɓe calii nde, ko kayre woni hoore jookdu ndu, mbela on njanngaani e defte: Yasuu maakiɓe ummaade ka Joomiraawo ɗum woniina ko haawnii e gite amen. e deftere tawreetat woodaande jooni nde, jolii heen konngol Alla wonande Muusa yo o his: ( ma Mi darnaɓe Nulaaɗo e hakkunde musiɓɓe hono ma Mi waɗa haala Am e hunduko makko he,o haalda e mum en kala ko mbasayii mbo)Muhamadu yo o his Alla nelirii mbo peewal e diine goonga, Alla seedanii mbo wonde ko e goonga o woni, O nelii mbo faade e Makko e yamiroore Makko Alla daali:Kono Alla na seedoo ko o tellini ko e maa, O tellini ɗum ko e ganndal makko, e malaykaaji ɗii na ceedoo Alla yonii seede.Annisaa 166.Alla daali:ko kanko nuli nulaaɗo makko e peewal e diine goonga ngam O fawa mbo e diineeji Alla yonii seede.Al Fathi 28Alla nelirii mbo peewal sabi o yaltina aade en e niɓɓe sanamuuji e keefeeru e majjere faade e annoore tawhiid e Iimaan Alla daali:Hombo feewnira nde oon dewɗo weluya Makko laabi kisal O yaltinaɓe e niɓɓe faade e annoore e sakkitoore makko e feewnaɓe e laawol poocingol.Al Maaida 16.Alla daali:Alif Laam Raa deftere nde Min tellini e maa ko ngam njaltinaa yimɓe ɓe e niɓɓe faade e annoore e sakkitoore Joomi mum en faade e laawol tedduɗo Jettaaɗo O.Ibraahiim 1.
Muhammadu wonaani baabiraaɗo hay gooto e mon, ko woni ko O Nelaado Alla ko O tiimorde Annabaabe, Alla wonii te O seeraani wonde gannda kala huunde.
Al Ahjaab 40
Eggaama e Abuu Hurayrah (yo Alla wele mo), wonnde Nulaaɗo Alla on mo jam e kisiyee woni e mun on maaki :
yeru am e Annabaaɓe adiiɓe ko hono gorko mahɗo galle o moƴƴini mbo o lobbini mbo,si wonah tuufeere wootere e jookdu galle he, yimɓe na sera mammbo e haaweede mbo,hoɓe wi*a hol ko haɗi ndee tuufeere waɗe? O maaki ko miin woni woni tuufeere nde,ko miin woni timmorde Annabaaɓe.
Sahiih Bukaari.
E nder Injiil Masiih wii hombo weltina arde Nulaaɗo Muhamadu yo o his:
Haayre nde mahooɓe calii nde, ko kayre woni hoore jookdu ndu, mbela on njanngaani e defte: Yasuu maakiɓe ummaade ka Joomiraawo ɗum woniina ko haawnii e gite amen. e deftere tawreetat woodaande jooni nde, jolii heen konngol Alla wonande Muusa yo o his: ( ma Mi darnaɓe Nulaaɗo e hakkunde musiɓɓe hono ma Mi waɗa haala Am e hunduko makko he,o haalda e mum en kala ko mbasayii mbo)
Muhamadu yo o his Alla nelirii mbo peewal e diine goonga, Alla seedanii mbo wonde ko e goonga o woni, O nelii mbo faade e Makko e yamiroore Makko Alla daali:
Kono Alla na seedoo ko o tellini ko e maa, O tellini ɗum ko e ganndal makko, e malaykaaji ɗii na ceedoo Alla yonii seede.
Annisaa 166.
Alla daali:
ko kanko nuli nulaaɗo makko e peewal e diine goonga ngam O fawa mbo e diineeji Alla yonii seede.
Al Fathi 28
Alla nelirii mbo peewal sabi o yaltina aade en e niɓɓe sanamuuji e keefeeru e majjere faade e annoore tawhiid e Iimaan Alla daali:
Hombo feewnira nde oon dewɗo weluya Makko laabi kisal O yaltinaɓe e niɓɓe faade e annoore e sakkitoore makko e feewnaɓe e laawol poocingol.
Al Maaida 16.
Alla daali:
Alif Laam Raa deftere nde Min tellini e maa ko ngam njaltinaa yimɓe ɓe e niɓɓe faade e annoore e sakkitoore Joomi mum en faade e laawol tedduɗo Jettaaɗo O.
Ibraahiim 1.
Sariya islaam mbo Muhamadu addi o woni timmoode nele Alliyankooje e sariyaaji ummiiɗi ka Joomiraawo, ko e mammba Alla timminiri diin, neema timmi e dow yimɓe nde Muhamadu yo jam e kisal won e mum nulaa e mum en Alla daali:Hannde timminan Mi mon diine mon kempinan Mi on neema am, mbelanaa Mi mon Islaam diine.Al Maa*ida 3.Sariya islaam woni sariya timmal e moƴƴere diine aade en e aduna mum en, sabu hombo renndini ko wonnoo ko sariyaaji ado ɗi, kambo ɓuri timmude, Alla daali:pellet o Quraana na feewna faade ko ɓñƴuri fooccaade hombo weltina juulɓe golluɓe ko lobbi na woodaniɓe njobdi mawndi.Al Israa 9.Sariya Islaam ittii caɗeele yimɓe gonnooɗe e dente gadiiɗe ɗe,Alla daali:Rewatnooɓe Nulaaɗ o Annabi mboɓe tawatnoo na winndaa to mum en ka Tawraata e Injiil hombo yamiraɓe ko mɓƴƴoi O haɗaɓe ko boni O dagnanaɓe ko laaɓi O harminanaɓe ko tunwi O tellinaɓe caɗeele mum en e tonngi mum en gonnooɗi e mumen, ɓeen goonɗinɓe mbo noon ɓe cemmbini mbo ɓe mballi mbo ɓe ndewi annore nde Min tellini, ɓeen ngoni malaaɓe ɓe.Al Aaraaf 157.Sariya Islaam woni ittuɗo denndaangal sariyaaji gadiiɗi ɗii, Alla daali:Min tellini e Ma deftere nde e goonga honde goongini deftere wonnde e hakkunde juuɗe mum , honde hiilndi e mum, ñaawir hakkunde maɓɓe ko Alla tellini ko wota a rew e belaaɗe maɓɓe gaa ko ari ko e Ma e goonga, gooto fof Min waɗanii mbo sariya e laawol, si Alla welanooma O waday on leñol gootol, kono tan ko haa O jariboo on ndaɗandire e golle moƴƴe, ko faade e Alla woni ruttorde Mon onon fof, O habra mon ko wonnoɗon luurude ko e mum.Al Maa*ida 48Quraana tedduɗo o na soomi sariya, mbo ari ko hombo goonɗini ko adii mbo e defte Alliyankooje, ko kammbo woni ñaawoowo e majje nuski ɗe.
Hannde timminan Mi mon diine mon kempinan Mi on neema am, mbelanaa Mi mon Islaam diine.
Al Maa*ida 3.
Sariya islaam woni sariya timmal e moƴƴere diine aade en e aduna mum en, sabu hombo renndini ko wonnoo ko sariyaaji ado ɗi, kambo ɓuri timmude, Alla daali:
pellet o Quraana na feewna faade ko ɓñƴuri fooccaade hombo weltina juulɓe golluɓe ko lobbi na woodaniɓe njobdi mawndi.
Al Israa 9.
Sariya Islaam ittii caɗeele yimɓe gonnooɗe e dente gadiiɗe ɗe,Alla daali:
Rewatnooɓe Nulaaɗ o Annabi mboɓe tawatnoo na winndaa to mum en ka Tawraata e Injiil hombo yamiraɓe ko mɓƴƴoi O haɗaɓe ko boni O dagnanaɓe ko laaɓi O harminanaɓe ko tunwi O tellinaɓe caɗeele mum en e tonngi mum en gonnooɗi e mumen, ɓeen goonɗinɓe mbo noon ɓe cemmbini mbo ɓe mballi mbo ɓe ndewi annore nde Min tellini, ɓeen ngoni malaaɓe ɓe.
Al Aaraaf 157.
Sariya Islaam woni ittuɗo denndaangal sariyaaji gadiiɗi ɗii, Alla daali:
Min tellini e Ma deftere nde e goonga honde goongini deftere wonnde e hakkunde juuɗe mum , honde hiilndi e mum, ñaawir hakkunde maɓɓe ko Alla tellini ko wota a rew e belaaɗe maɓɓe gaa ko ari ko e Ma e goonga, gooto fof Min waɗanii mbo sariya e laawol, si Alla welanooma O waday on leñol gootol, kono tan ko haa O jariboo on ndaɗandire e golle moƴƴe, ko faade e Alla woni ruttorde Mon onon fof, O habra mon ko wonnoɗon luurude ko e mum.
Al Maa*ida 48
Quraana tedduɗo o na soomi sariya, mbo ari ko hombo goonɗini ko adii mbo e defte Alliyankooje, ko kammbo woni ñaawoowo e majje nuski ɗe.
Alla ceniiɗo O jaɓatah ko wonah diine islaam mbo Nulaaɗo Muhamed addi o yo jam e kisal won e mum, kala nantiiɗo e diine mbo wonah islaam o jaɓantaake.Alla daali:Kala ɗaɓɓirɗo ko wonah islaam diine o jaɓantaake e mum, knko to laakira ko e pertuɓe o jeyete.Aali Imraan 85Alla daali:Pellet diine ka Alla to diine islaam, yeddandiraani jomen defte en si wonah caggal nde ganndal ari e mum en bewre hakkunde mum en ɓe luuri, kala jedduɗo aayeeje Alla pellet Alla ko jaawɗo hisaab.Aali Imraan 19.O Islaam woni laawol Annabi Ibraahiima yo jam kisal won e dow mum Alla daali:Alaa ɗuurnotooɗo (calotooɗo) laawol Ibrahiima sonaa mbo fittaandu mum ɗaayi nganndee Min cuɓiima mo e aduna kanko o jeyaa ko e moƴƴuɓe to laakara.Al Baqara 130.Alla daali:Alah ɓurɗo moƴƴude diine wonannde oon jebbilɗo yeesa Alla tawa hombo moƴƴini o rewi laawol Ibraahiima peewngol ngol ooñaaki e majjere, Alla jaggarii Ibraahiima Sehil.Annisaa*i 125.Alla daali Hombo yamira Nulaaɗo makko Muhamadu yo o his yo O maaku:Maaku pellet Joom am feewnii kam e laawo poocingol diine pooccoowo laawol Ibraahiima ngol ooñaaki faade e fenaande, O jeyaaka e sirkuɓe ɓen.Al Anaam 161.
Alla daali:
Kala ɗaɓɓirɗo ko wonah islaam diine o jaɓantaake e mum, knko to laakira ko e pertuɓe o jeyete.
Aali Imraan 85
Alla daali:
Pellet diine ka Alla to diine islaam, yeddandiraani jomen defte en si wonah caggal nde ganndal ari e mum en bewre hakkunde mum en ɓe luuri, kala jedduɗo aayeeje Alla pellet Alla ko jaawɗo hisaab.
Aali Imraan 19.
O Islaam woni laawol Annabi Ibraahiima yo jam kisal won e dow mum Alla daali:
Alaa ɗuurnotooɗo (calotooɗo) laawol Ibrahiima sonaa mbo fittaandu mum ɗaayi nganndee Min cuɓiima mo e aduna kanko o jeyaa ko e moƴƴuɓe to laakara.
Al Baqara 130.
Alla daali:
Alah ɓurɗo moƴƴude diine wonannde oon jebbilɗo yeesa Alla tawa hombo moƴƴini o rewi laawol Ibraahiima peewngol ngol ooñaaki e majjere, Alla jaggarii Ibraahiima Sehil.
Annisaa*i 125.
Alla daali Hombo yamira Nulaaɗo makko Muhamadu yo o his yo O maaku:
Maaku pellet Joom am feewnii kam e laawo poocingol diine pooccoowo laawol Ibraahiima ngol ooñaaki faade e fenaande, O jeyaaka e sirkuɓe ɓen.
Al Anaam 161.
Quraana tedduɗo o woni deftere nde Alla wahyii Nulaaɗo mum muhamed yo jam kisal won e mum, ɓñƴtawa ko e ɗemngal arab, ko ngaal woni haala Jom binnde, Alla daali:Kannde dee pellet konde jippinaande ummorde to Jom binnde 192.Jippininde ko Ruuhu koolaaɗo On 193.E ɓernde Ma ngam ngona e jeertinooɓe. 194.E ɗemngal arabiyankeewal laaɓngal.195.Assu*araa 192-195.Alla daali:6. E pellet, an hiɗa lonnginee Alqur'aanaare nden immorde ka Ñeeño Annduɗo.Annamli 6.O ɗoo Quraana ko tellinaaɗo ummorde ka Alla, kombo goonɗinɗo ko adii mbo e defte, Alla daali:O quraana mbo wonah pepinteeɗo ko aldah e Alla, kono kay kombo goonɗinɗo ko adii mbo ko e defte, fencitde deftere nde sikke alah e mayre ummorde ka Joomiraawo.Yuunis 37.Quraana tedduɗo o fencita ko ɓuri heewde fiyakuuji ɗi yahuud en luuruno e Annasaara en e nder diine maɓɓe, Alla daali:Pellet o quraana na daara e banii Israa*iil en ko ɓuri heewde koɓe luutrunoo ko.Annamli 76.Quraana tedduɗo o na soomi dallillaaji e burhaanji imminɗi hujja e dow yimɓe hee fof fii anndude haqiiqaaji jowitiiɗi e Alla ceniiɗo e diine Makko e njoɓdi Makko, Alla daali:Gomɗii Men piyanii yimɓe ɓen, e ndee Alqur'aan, kala misal, belajo'o, ɓe waajitora.Ajjumur 27.Toowɗo On daali:Min tellini e dow maa deftere feññinde kala huunde e peewal e yurmeende weltaare woodani juulɓe ɓe.Annahli 89.Quraan tedduɗo o na jaaboo naamne buy himmuɗe heewɗe beemnuɗe miliynji yimɓe, quraana na hollira hono Alla tagiri kammuuji e leydi, O daali:Mbela heefereeɓe ɓe yi*aani wonde kammuuji e leydi ndii ngonno ko takkonsdirɗi, Min takkatiɗi, Min mbaɗi ummmaade ndiyam kala huunde wuurnde, mbela ɓe ngoonɗintah?.Al Anbiyaa 30.Hono Alla tagiri neɗɗo, Alla daali:Eehey mon yimɓe si on cikkatiima ummital pellet ko Minen tagii mon e leydi refti Min mbaɗi mon toɓɓe refti Min mbaɗi mon heɗɗere refti Min mbaɗi mon husere timmunde tagu e nde timmaani tagu ngam Min ɓanngina on,Min ñiiɓna e ranngaaji ko Min kaaji haa e lajal kappaaɗo refti Min njaltina mon suko refti njottaɗono satteende mon, ina e mon sankatooɓe ina e mon ruttateeɓe e nguurndam ɓurɗam jaasde haa o waasa anndude caggal ɗuum hay huunde,haɗa yi*a leydi ndi hondi woni maayndi so Min telliinii e mayri ndiyam ndi dilla ndi fuufa puɗi ndi fuɗna e kala teeltungel lobbel .Al Hajji (5) ko hoto woni battane makko, holko woni njoɓdi bonnuɗo e peewnuɗo caggal ɗam nguurndam ? daliilaaji ko faati ɗam nguurndam jantanooma e tonngoode(20) mbela goodal aduna ko nih tan ardi wolla hongal jogii faandaare teddunde ?Alla daali:Mbela ɓe ndaaraani nguu laamu teddungu nder kammuuji e leydi e ko Alla tagi e kala huunde, na hasoo nde lajal mum en ɓadato honde yeewtere caggal ɗum ɓe ngoonɗinta.Al Aaaraaf 185.Alla daali:Mbela on cikku ko fijirde waɗi tagmi mon, mbela mbela on cikku pellet on nduttataako e Amen.Al Muuminuun 155.Quraana tedduɗo o na reenaa haa hannnde e ɗemngal mbo tellarii ngal, Alla daali:Ko Minen tellini Quraana ko Minen reenata mbo.Al Hijri 9.Hay harfeere wootere ustaaki e mammba, na jommbi nde yanata e mammba beñandiral ma baylagol, Alla daali:Mbela ɓe teskataako Quraana, sinde ummino ka wonah Alla maɓe taw e mayre luural keewngal.Annisa 82.Kombo muulaaɗ o mbo saraa, kombo deftere teddunde, ronkinde haannde janngeede wolla hetteede maa janngude maana mayre eggaande faade e ɗemɗe goo, ko hono noon sunna nulaaɗo Muhamed yo o his, e siira mum deenaaɗo o egga fotde no habrooɓe hoolaaɓe eggiri, kombo muulaaɗo e ɗemngal arab ngal Nulaaɗo haalatnoo, hombo eggaa faade e ɗemɗe keewɗe, quraana tedduɗo o e sunna Nulaaɗo ngoni iwirde wootere wonande nyaawooje islaam e sariyaaji mum, islaam nanngirtaake pirlitale yimɓe askintooɓe e mammba, kono islaam nanngirtee ko: Wahyu deenaaɗo o, oon woni quraana e sunna Annabiyanke, Alla daali:Pellet ɓeen yedduɓe quraana nde mbo ari e mum en, pellet konde deftere teddunde, meere aratah e mayre wonah yeesa mayre maa caggal mayre, konde tellinaande ummorde ñeeña jettaaɗo.Fussilat 41-42.Alla daali ko faati e sunna Annabiyanke wonde kombo wahyu ummorde ka Alla:Ko Nulaaɗo addani on nanngee ɗum, ko o haɗi on ngaccee, kulee Alla sabu ko O cattuɗo lepte.Al Hasri 7.
Kannde dee pellet konde jippinaande ummorde to Jom binnde 192.
Jippininde ko Ruuhu koolaaɗo On 193.
E ɓernde Ma ngam ngona e jeertinooɓe. 194.
E ɗemngal arabiyankeewal laaɓngal.195.
Assu*araa 192-195.
Alla daali:
6. E pellet, an hiɗa lonnginee Alqur'aanaare nden immorde ka Ñeeño Annduɗo.
Annamli 6.
O ɗoo Quraana ko tellinaaɗo ummorde ka Alla, kombo goonɗinɗo ko adii mbo e defte, Alla daali:
O quraana mbo wonah pepinteeɗo ko aldah e Alla, kono kay kombo goonɗinɗo ko adii mbo ko e defte, fencitde deftere nde sikke alah e mayre ummorde ka Joomiraawo.
Yuunis 37.
Quraana tedduɗo o fencita ko ɓuri heewde fiyakuuji ɗi yahuud en luuruno e Annasaara en e nder diine maɓɓe, Alla daali:
Pellet o quraana na daara e banii Israa*iil en ko ɓuri heewde koɓe luutrunoo ko.
Annamli 76.
Quraana tedduɗo o na soomi dallillaaji e burhaanji imminɗi hujja e dow yimɓe hee fof fii anndude haqiiqaaji jowitiiɗi e Alla ceniiɗo e diine Makko e njoɓdi Makko, Alla daali:
Gomɗii Men piyanii yimɓe ɓen, e ndee Alqur'aan, kala misal, belajo'o, ɓe waajitora.
Ajjumur 27.
Toowɗo On daali:
Min tellini e dow maa deftere feññinde kala huunde e peewal e yurmeende weltaare woodani juulɓe ɓe.
Annahli 89.
Quraan tedduɗo o na jaaboo naamne buy himmuɗe heewɗe beemnuɗe miliynji yimɓe, quraana na hollira hono Alla tagiri kammuuji e leydi, O daali:
Mbela heefereeɓe ɓe yi*aani wonde kammuuji e leydi ndii ngonno ko takkonsdirɗi, Min takkatiɗi, Min mbaɗi ummmaade ndiyam kala huunde wuurnde, mbela ɓe ngoonɗintah?.
Al Anbiyaa 30.
Hono Alla tagiri neɗɗo, Alla daali:
Eehey mon yimɓe si on cikkatiima ummital pellet ko Minen tagii mon e leydi refti Min mbaɗi mon toɓɓe refti Min mbaɗi mon heɗɗere refti Min mbaɗi mon husere timmunde tagu e nde timmaani tagu ngam Min ɓanngina on,Min ñiiɓna e ranngaaji ko Min kaaji haa e lajal kappaaɗo refti Min njaltina mon suko refti njottaɗono satteende mon, ina e mon sankatooɓe ina e mon ruttateeɓe e nguurndam ɓurɗam jaasde haa o waasa anndude caggal ɗuum hay huunde,haɗa yi*a leydi ndi hondi woni maayndi so Min telliinii e mayri ndiyam ndi dilla ndi fuufa puɗi ndi fuɗna e kala teeltungel lobbel .
Al Hajji (5) ko hoto woni battane makko, holko woni njoɓdi bonnuɗo e peewnuɗo caggal ɗam nguurndam ? daliilaaji ko faati ɗam nguurndam jantanooma e tonngoode(20) mbela goodal aduna ko nih tan ardi wolla hongal jogii faandaare teddunde ?
Alla daali:
Mbela ɓe ndaaraani nguu laamu teddungu nder kammuuji e leydi e ko Alla tagi e kala huunde, na hasoo nde lajal mum en ɓadato honde yeewtere caggal ɗum ɓe ngoonɗinta.
Al Aaaraaf 185.
Alla daali:
Mbela on cikku ko fijirde waɗi tagmi mon, mbela mbela on cikku pellet on nduttataako e Amen.
Al Muuminuun 155.
Quraana tedduɗo o na reenaa haa hannnde e ɗemngal mbo tellarii ngal, Alla daali:
Ko Minen tellini Quraana ko Minen reenata mbo.
Al Hijri 9.
Hay harfeere wootere ustaaki e mammba, na jommbi nde yanata e mammba beñandiral ma baylagol, Alla daali:
Mbela ɓe teskataako Quraana, sinde ummino ka wonah Alla maɓe taw e mayre luural keewngal.
Annisa 82.
Kombo muulaaɗ o mbo saraa, kombo deftere teddunde, ronkinde haannde janngeede wolla hetteede maa janngude maana mayre eggaande faade e ɗemɗe goo, ko hono noon sunna nulaaɗo Muhamed yo o his, e siira mum deenaaɗo o egga fotde no habrooɓe hoolaaɓe eggiri, kombo muulaaɗo e ɗemngal arab ngal Nulaaɗo haalatnoo, hombo eggaa faade e ɗemɗe keewɗe, quraana tedduɗo o e sunna Nulaaɗo ngoni iwirde wootere wonande nyaawooje islaam e sariyaaji mum, islaam nanngirtaake pirlitale yimɓe askintooɓe e mammba, kono islaam nanngirtee ko: Wahyu deenaaɗo o, oon woni quraana e sunna Annabiyanke, Alla daali:
Pellet ɓeen yedduɓe quraana nde mbo ari e mum en, pellet konde deftere teddunde, meere aratah e mayre wonah yeesa mayre maa caggal mayre, konde tellinaande ummorde ñeeña jettaaɗo.
Fussilat 41-42.
Alla daali ko faati e sunna Annabiyanke wonde kombo wahyu ummorde ka Alla:
Ko Nulaaɗo addani on nanngee ɗum, ko o haɗi on ngaccee, kulee Alla sabu ko O cattuɗo lepte.
Al Hasri 7.
Islaam na yamira moƴƴande jiknaaɓe, Alla daali:Alla ñaawi nde on ndewatah si wonah Makko, moƴƴon e jiknaaɓe, si gooto e mum en naywii wollo kamɓe ɗiɗo fof woto wiiɓe uf woto furoɓe haalanɓe haala tedduka.Al Israa 23.Alla daali:Min mbaggini neɗɗo jiknaaɓe mum yummako saawi mbo e lohre e dow lohre, e enteede makko woni e nde duuɓi ɗiɗi, nde njettataa Mi e jiknaaɓe ko e Am de woni wattindorde.Luqmaan 14.Alla daali:Min mbasayii neɗɗo yo moƴƴu e jiknaaɓe mum, yumma makko saawii mbo e tampere o jibini mbo e tampere, caawgol makko e entugol makko ko lebbi 30, haa nde o yottii cemmbe makko o yottii capan tati hitaande, o wii Joom am lonngin am nde njettat mi neema Maa mbo neeminɗa e dow am e jiknaaɓe am e nde ngollat mi golle lobbe belatɗe Ma peewnanaa mi geñol am, mi tuubii tigi faade Ma pellet ko e juulɓe njeyaa mi.Al Ahqaaf 15Ummiima e Abuu Hurayrata yo welu Alla won e maako, o wii: Gorko arii Nulaaɗo o wii : Nulaaɗo hombo potmi ɓurde lobbinande gondigal? O wii: neene ma, o wii e hombo? O maaki : neene ma, o wii refti hombo? O maaki: neene ma, o wii refti e hombo ? O maaki : Baaba ma.Sahiih Muslim.Ngol jamirgol wasiyanaade jiknaaɓe foti koɓe juulɓe wolla ngonah.Ummaade e Asmaa ɓiy Abuu Bakri o wii:(Neene am arii hombo woni cirkuɗo e yonta Quraysi en e aadi mum en tuma ndeɓe aadandirnoo Annabi yo o his, hombo wondi e ɓiɗɗo makko,naamniimi Nulaaɗo mbiimi:Neene am arii hombo reerɗi,mbela mi jokka mbo?O maaki eey jokku neene ma).Sahiih Buhaari.Haysi jiknaaɓe ɓe tampii etaade waylude suko o ummaade e islaam faade e keefeeru, Islaam na yamira nde o waasata ɗoftaade ɓe o jokko goonɗinde Alla o ɗiggana ɓe, o wonda e mum en gondigal lobbal, Alla daali:Si ɓe tiiɗnorii ma fii sirkangol Lam e ko a alanaa ɗum ganndal, wata a ɗofto ɓe; wonndir e maɓɓe ka aduna ɗoo moƴƴere. Jokku laawol on ruttiiɗo e Am. Refti ko ka Am woni ruttorde mon, Mi yeetitoo on, ko gollaynoɗon.Luqmaan 15.Islaam haɗatah juulɗo nde o ɗigganta ɓadiiɓe mbo sirkuɓe, wolla ɓe ngonah ɓadiiɓe tawde ɓe ngonah haɓdiiɓe makko, Alla daali:Alla haɗaani mon ɓe kaɓaani e mon ɓe e diine ɓe njaltinaani mon galleeji mon,nde ɗiggantoɓe nuunɗon faade e mum en,pellet Alla na yiɗi nuunɗuɓe.Al Mumtahina 8.Islaam na yamira wasiyanaade ɓiɓɓe ɓuri mawnude ko islaam yamirta jiknaaɗo ko nde o jannginta ɓiɓɓe mum hakkeeji Joom mum en hono no Nulaaɗo mo jam e kisal maakiri ɓiy baaba makko Abdullaahi Ibnu Abbaas yo weluya Alla won e makko:Eey suko wolla aan cukalel mbela mi anndintaama konnguɗi ɗi Alla nafirat ma? Mbiimi eey kay. O maaki: reen Alla, Alla reen ma, reen Alla tawaa Mbo yeesa ma, anndu Alla saanga neema, Alla wallu ma saanga satteende, si a toriima toro Alla, si a wallaniima wallina Alla.Ko Ahmad fillii mbo 4/287.Alla yamiri jiknaaɓe ndeɓe nganndinta ɓiɓɓe mum en ko nafataɓe e fiyaaku diine mum en e aduna maɓɓe Alla daali:Eehey mon goonɗinɓe ndeene ko*e mon e koreeji mon e yiite docate mannge ko yimɓe e kaaƴe ina e dow henge malaykaaji tekkuɗi cattuɗi ɗi ngoopatah ko Alla yamariɗi te hoɗi ngolla ko Alla yamiriɗi.Simoore Attahriim 6.Ummaade e Aliyyi yo weluya Alla won e Makko e konngol Alla:Ndeenee ko*e mon e koreeji mon e yiite.O wii : Ne*eeɓe njanngineeɓe.Nulaaɗo mo jam e kisal woni e dow mum yamiri nde jiknaaɗo jannginta ɓiy makko juulde, ngam o nehoo heen, Nulaaɗo maaki:Njamiree ɓiɓɓe mon juulde soɓe njottiima duuɓi jeeɗiɗi:Abuu Daawuud.Ɓe maaki kadi:Onon fof ko on aynaaɓe, onon fof ko on naamnitteeɓe, Imaam ko gaynaako, te ko naamnitteeɗo ngaynateeri makko, gorko ko gaynaako e galle mum, ko naamnitteeɗo ngaynateeri makko, debbo ko gaynaako e suudu jom galle makko, ko o naamnitteeɗo, ko o aynatno ko, liggatooɗo ko gaynaako e jawdi kiliifa makko, ko naamnitteeɗo ko o ayninaa ko, onon fuu ko on aynaaɓe te ko on naamnitteeɓe ko ngayninaɗon ko.Sahiih Ibnu habbaan 4490.Islaam yamarii jiknaaɗo nde o nafqata ɓiɓɓe makko e mbootu makko, en jantinooma ɗum e tonngoode(18) Nulaaɗo yo O his holliti ɓural nafqude ɓiɓɓe O maaki:Diinaar ɓurɗo laɓeede woni diinaar mbo gorko nafqi mbootu mum, e diinaar mbo o nafqi e daaba mum e laawol Alla e mbo nafqi e wondiiɓe mum e laawol Alla. Abu Qillaba wii: o adariima mbootu makko, refti Abuu Qilaada wii: alah ɓurɗo gorko nafqoowo e mbootu mum tokooso njoɓdi Alla nafaɓe e ɗuum e yondinaɓe.Sahiih Bukhaari 994.
Alla ñaawi nde on ndewatah si wonah Makko, moƴƴon e jiknaaɓe, si gooto e mum en naywii wollo kamɓe ɗiɗo fof woto wiiɓe uf woto furoɓe haalanɓe haala tedduka.
Al Israa 23.
Alla daali:
Min mbaggini neɗɗo jiknaaɓe mum yummako saawi mbo e lohre e dow lohre, e enteede makko woni e nde duuɓi ɗiɗi, nde njettataa Mi e jiknaaɓe ko e Am de woni wattindorde.
Luqmaan 14.
Alla daali:
Min mbasayii neɗɗo yo moƴƴu e jiknaaɓe mum, yumma makko saawii mbo e tampere o jibini mbo e tampere, caawgol makko e entugol makko ko lebbi 30, haa nde o yottii cemmbe makko o yottii capan tati hitaande, o wii Joom am lonngin am nde njettat mi neema Maa mbo neeminɗa e dow am e jiknaaɓe am e nde ngollat mi golle lobbe belatɗe Ma peewnanaa mi geñol am, mi tuubii tigi faade Ma pellet ko e juulɓe njeyaa mi.
Al Ahqaaf 15
Ummiima e Abuu Hurayrata yo welu Alla won e maako, o wii: Gorko arii Nulaaɗo o wii : Nulaaɗo hombo potmi ɓurde lobbinande gondigal? O wii: neene ma, o wii e hombo? O maaki : neene ma, o wii refti hombo? O maaki: neene ma, o wii refti e hombo ? O maaki : Baaba ma.
Sahiih Muslim.
Ngol jamirgol wasiyanaade jiknaaɓe foti koɓe juulɓe wolla ngonah.
Ummaade e Asmaa ɓiy Abuu Bakri o wii:(Neene am arii hombo woni cirkuɗo e yonta Quraysi en e aadi mum en tuma ndeɓe aadandirnoo Annabi yo o his, hombo wondi e ɓiɗɗo makko,naamniimi Nulaaɗo mbiimi:Neene am arii hombo reerɗi,mbela mi jokka mbo?O maaki eey jokku neene ma).
Sahiih Buhaari.
Haysi jiknaaɓe ɓe tampii etaade waylude suko o ummaade e islaam faade e keefeeru, Islaam na yamira nde o waasata ɗoftaade ɓe o jokko goonɗinde Alla o ɗiggana ɓe, o wonda e mum en gondigal lobbal, Alla daali:
Si ɓe tiiɗnorii ma fii sirkangol Lam e ko a alanaa ɗum ganndal, wata a ɗofto ɓe; wonndir e maɓɓe ka aduna ɗoo moƴƴere. Jokku laawol on ruttiiɗo e Am. Refti ko ka Am woni ruttorde mon, Mi yeetitoo on, ko gollaynoɗon.
Luqmaan 15.
Islaam haɗatah juulɗo nde o ɗigganta ɓadiiɓe mbo sirkuɓe, wolla ɓe ngonah ɓadiiɓe tawde ɓe ngonah haɓdiiɓe makko, Alla daali:
Alla haɗaani mon ɓe kaɓaani e mon ɓe e diine ɓe njaltinaani mon galleeji mon,nde ɗiggantoɓe nuunɗon faade e mum en,pellet Alla na yiɗi nuunɗuɓe.
Al Mumtahina 8.
Islaam na yamira wasiyanaade ɓiɓɓe ɓuri mawnude ko islaam yamirta jiknaaɗo ko nde o jannginta ɓiɓɓe mum hakkeeji Joom mum en hono no Nulaaɗo mo jam e kisal maakiri ɓiy baaba makko Abdullaahi Ibnu Abbaas yo weluya Alla won e makko:
Eey suko wolla aan cukalel mbela mi anndintaama konnguɗi ɗi Alla nafirat ma? Mbiimi eey kay. O maaki: reen Alla, Alla reen ma, reen Alla tawaa Mbo yeesa ma, anndu Alla saanga neema, Alla wallu ma saanga satteende, si a toriima toro Alla, si a wallaniima wallina Alla.
Ko Ahmad fillii mbo 4/287.
Alla yamiri jiknaaɓe ndeɓe nganndinta ɓiɓɓe mum en ko nafataɓe e fiyaaku diine mum en e aduna maɓɓe Alla daali:
Eehey mon goonɗinɓe ndeene ko*e mon e koreeji mon e yiite docate mannge ko yimɓe e kaaƴe ina e dow henge malaykaaji tekkuɗi cattuɗi ɗi ngoopatah ko Alla yamariɗi te hoɗi ngolla ko Alla yamiriɗi.
Simoore Attahriim 6.
Ummaade e Aliyyi yo weluya Alla won e Makko e konngol Alla:
Ndeenee ko*e mon e koreeji mon e yiite.
O wii : Ne*eeɓe njanngineeɓe.
Nulaaɗo mo jam e kisal woni e dow mum yamiri nde jiknaaɗo jannginta ɓiy makko juulde, ngam o nehoo heen, Nulaaɗo maaki:
Njamiree ɓiɓɓe mon juulde soɓe njottiima duuɓi jeeɗiɗi:
Abuu Daawuud.
Ɓe maaki kadi:
Onon fof ko on aynaaɓe, onon fof ko on naamnitteeɓe, Imaam ko gaynaako, te ko naamnitteeɗo ngaynateeri makko, gorko ko gaynaako e galle mum, ko naamnitteeɗo ngaynateeri makko, debbo ko gaynaako e suudu jom galle makko, ko o naamnitteeɗo, ko o aynatno ko, liggatooɗo ko gaynaako e jawdi kiliifa makko, ko naamnitteeɗo ko o ayninaa ko, onon fuu ko on aynaaɓe te ko on naamnitteeɓe ko ngayninaɗon ko.
Sahiih Ibnu habbaan 4490.
Islaam yamarii jiknaaɗo nde o nafqata ɓiɓɓe makko e mbootu makko, en jantinooma ɗum e tonngoode(18) Nulaaɗo yo O his holliti ɓural nafqude ɓiɓɓe O maaki:
Diinaar ɓurɗo laɓeede woni diinaar mbo gorko nafqi mbootu mum, e diinaar mbo o nafqi e daaba mum e laawol Alla e mbo nafqi e wondiiɓe mum e laawol Alla. Abu Qillaba wii: o adariima mbootu makko, refti Abuu Qilaada wii: alah ɓurɗo gorko nafqoowo e mbootu mum tokooso njoɓdi Alla nafaɓe e ɗuum e yondinaɓe.
Sahiih Bukhaari 994.
Alla ceniiɗo O na sifarii nuunɗal e golle mum e jiilgol mum hakkunde jiyaaɓe mum, O woni ko e laawol peewngol ko O yamiri ko e ko O haɗi ko, e ko O tagi ko e ko O hoddiri ko Alla daali:Alla seediima wonde pellet Alla alah si wonah kanko, e malaykaaji e jom en ganndal, Hombo darii e nuunɗal, deweteeɗo alah si wonah kanko, kanko woni poolɗo mbo fooletaake ñeeñɗuɗo.Aali Imraan 18Alla na yamira nuunɗal, O daali:Maaku joom am yamarii nuunɗal.Al Aaraaf 29.Denndaangal Nulaaɓe e Annabaaɓe yo jam e kisal won e mum en, ɓe ngaddi ko nuunɗal, Alla daali:Ko noon tigi Min neliri Nulaaɓe amen ɓannguɗi, Min tellini e mum en deftere e peesirɗe ngam yimɓe ɓe ndarna nuunɗal.Al Hadiid 25.Peesirgal woni nuunɗal e konngi e golle.Islaam na yamira nuunɗal to bolle e golle hay si ko wondude e añyɓe, Alla daali:Eehey mon goonɗiɓe ngonee darantooɓe nuunɗal seedatooɓe sibi Alla hay si wonii e dow ko*e mon wolla e dow jiknaaɓe wolla ɓadiiɓe mon, si o wonii gala wolla baasɗo ko Alla ɓuri haandude e mum en, wotee ndewee belaaɗe haa mbaason nuunɗude, si on karlii maa ɗuurniɗon, ngannde pellet Alla na humpatti ko ngollaton ko.Annisaa 135.Alla daali:Woto nganñgu yimɓe faliiɓe gaa e masiide Alla hormaande nde haɗ mon nuunɗude, mballandiree e ɗiggere e kulol Alla, woto mballandiree e bakkaat e ngañngu, kulee Alla, pellet Alla ko cattuɗo lepte.Al Maa*ida 2.Alla daali:Eehey mon goonɗinɓe ngonee daraniiɓe Alla seediriiɓe nuunɗal, woto añde yimɓe duñ mon nde mbaasaton nuunɗude, nuunɗe ko ɗuum ɓuri ɓadaade kulol Alla.Al Maa*ida (8.)Mbela aɗa tawa laabi yimɓe ma e diineeji mum en hono ngol jamirgol seedaade goongo e haalde goongo hay si wonii e dow fittaandu ma wolla jiknaaɓe ma maa boom ɓaddiɓe ma, yamirde nuunɗal wondude e gaña wolla e giɗo.Nulaaɗo yo jam e kisa won e mum na yamira nuunɗal hakkunde sukaaɓe.Ummiima e Aamir o wii: Mi nanii Nuumaan Ibnu Bassir yo weluya Alla won e mum en,hombo woni e minbar,hombo wiya:Baaba am okkii lan dokkal,Amarata Bint Rawaahata wii:mi weletaake haa ceetna Nulaaɗo,o ari e Nulaaɗo wii:mi okkii ɓiy am e Amarata Bint Rawaahata dokkale,o wii yomi ceetnuma mi aan Nulaaɗo owii:(A okki ɓiɓɓe ma fof hona ɗum?)O wii:alah Nulaaɗo maaki:(Kulee Alla nuunɗee hakkune ɓiɓɓe mon)O wii:o rutti dokkal makko ngal.Sahiih Bukhaari 2587.
Alla seediima wonde pellet Alla alah si wonah kanko, e malaykaaji e jom en ganndal, Hombo darii e nuunɗal, deweteeɗo alah si wonah kanko, kanko woni poolɗo mbo fooletaake ñeeñɗuɗo.
Aali Imraan 18
Alla na yamira nuunɗal, O daali:
Maaku joom am yamarii nuunɗal.
Al Aaraaf 29.
Denndaangal Nulaaɓe e Annabaaɓe yo jam e kisal won e mum en, ɓe ngaddi ko nuunɗal, Alla daali:
Ko noon tigi Min neliri Nulaaɓe amen ɓannguɗi, Min tellini e mum en deftere e peesirɗe ngam yimɓe ɓe ndarna nuunɗal.
Al Hadiid 25.
Peesirgal woni nuunɗal e konngi e golle.
Islaam na yamira nuunɗal to bolle e golle hay si ko wondude e añyɓe, Alla daali:
Eehey mon goonɗiɓe ngonee darantooɓe nuunɗal seedatooɓe sibi Alla hay si wonii e dow ko*e mon wolla e dow jiknaaɓe wolla ɓadiiɓe mon, si o wonii gala wolla baasɗo ko Alla ɓuri haandude e mum en, wotee ndewee belaaɗe haa mbaason nuunɗude, si on karlii maa ɗuurniɗon, ngannde pellet Alla na humpatti ko ngollaton ko.
Annisaa 135.
Alla daali:
Woto nganñgu yimɓe faliiɓe gaa e masiide Alla hormaande nde haɗ mon nuunɗude, mballandiree e ɗiggere e kulol Alla, woto mballandiree e bakkaat e ngañngu, kulee Alla, pellet Alla ko cattuɗo lepte.
Al Maa*ida 2.
Alla daali:
Eehey mon goonɗinɓe ngonee daraniiɓe Alla seediriiɓe nuunɗal, woto añde yimɓe duñ mon nde mbaasaton nuunɗude, nuunɗe ko ɗuum ɓuri ɓadaade kulol Alla.
Al Maa*ida (8.)
Mbela aɗa tawa laabi yimɓe ma e diineeji mum en hono ngol jamirgol seedaade goongo e haalde goongo hay si wonii e dow fittaandu ma wolla jiknaaɓe ma maa boom ɓaddiɓe ma, yamirde nuunɗal wondude e gaña wolla e giɗo.
Nulaaɗo yo jam e kisa won e mum na yamira nuunɗal hakkunde sukaaɓe.
Ummiima e Aamir o wii: Mi nanii Nuumaan Ibnu Bassir yo weluya Alla won e mum en,hombo woni e minbar,hombo wiya:Baaba am okkii lan dokkal,Amarata Bint Rawaahata wii:mi weletaake haa ceetna Nulaaɗo,o ari e Nulaaɗo wii:mi okkii ɓiy am e Amarata Bint Rawaahata dokkale,o wii yomi ceetnuma mi aan Nulaaɗo owii:(A okki ɓiɓɓe ma fof hona ɗum?)O wii:alah Nulaaɗo maaki:(Kulee Alla nuunɗee hakkune ɓiɓɓe mon)O wii:o rutti dokkal makko ngal.
Sahiih Bukhaari 2587.
Waɗi noon ko fiyakuuji aade e dowlaaji ndarataaka si wonah e nuunɗal, hoolaare heɓetaake wonande yimbe e diine mum en, ƴiiƴam mum en, geñol mum en, jawle mum en e koɗorɗe mum en si wonah e nuunɗal, ko ɗum nde heeferɓe makka tampini juulɓe, Nulaaɗo yamariɓe yoɓe per faade Habasa, sabu na woodi toon Laamɗo nuunɗuɗo mbo hay gooto toonyetaake e leydi makko hee.
Islaam na yamira moƴƴande jiknaaɓe, Alla daali:Pellet Alla na yamira nuunɗal e moƴƴinde e tottude e okkude ɓadiiɗo.Annahli 90.Alla daali:Nafqooɓe saango yaajeende e saango ɓittere moftooɓe tikkere, yaafatooɓe yimɓe ɓe, Alla de na yiɗi moƴƴinooɓe.Aali Imraan 134Annabiijo on mo jam e kisiyee woni e mun on maaki:« Allaahu On Farlii moƴƴere e dow kala huunde. Si on waray moƴƴinee warugol ngol. Si on hirsay moƴƴyinee hirsugol ngol. Yo gooto e mo'on welnu laɓi makko ki o fooftina ko o hirsata kon ».Sahiih Muslim 1955.Islaam na nodda faade e jikkuuji labaaɗi e golle labaaɗe, Alla daali e sifaadse Nulaaɗo yo jam e kisal ngon e makko:Rewatnooɓe Nulaaɗ o Annabi mboɓe tawatnoo na winndaa to mum en ka Tawraata e Injiil hombo yamiraɓe ko lobbi O haɗaɓe ko boni O dagnaɓe ko laaɓi O harminanaɓe ko tunwi O tellinanaɓe caɗeele mum en e tonngi mum en gonnooɗi e mumen, ɓeen goonɗinɓe mbo noon ɓe cemmbini mbo ɓe mballi mbo ɓe ndewi annore nde Min tellini, ɓeen ngoni malaaɓe ɓe.Al Aaraaf 157.Ɓe maaki kadi:Aan Aaysa Alla ko newiiɗo hombo yiɗi newaare, hombo okkira newaare ko O okkirtah e ñaaɗre e ko o okkirtah ko wonah ɗuum.Sahiih Muslim 2593.Ɓe maaki kadi:Alla harmanii e mon : salanaade yummiraaɓe e ubbude jiwɓe tawa na nguuri, O haɗi on kaari wii kaarii wii, e heewde naamni e yeebaade jawdi.Sahiih Bukhaari 2408.Ɓe maaki kadi:On naatatah Aljanna haa goonɗinon, on goonɗintah haa njiɗandiron, mbela Mi tinndintah mon huunde si on mbaɗiinde njiɗondiron? caree salminaandu hakkunde mon.Sahiih Muslim 54.
Pellet Alla na yamira nuunɗal e moƴƴinde e tottude e okkude ɓadiiɗo.
Annahli 90.
Alla daali:
Nafqooɓe saango yaajeende e saango ɓittere moftooɓe tikkere, yaafatooɓe yimɓe ɓe, Alla de na yiɗi moƴƴinooɓe.
Aali Imraan 134
Annabiijo on mo jam e kisiyee woni e mun on maaki:
« Allaahu On Farlii moƴƴere e dow kala huunde. Si on waray moƴƴinee warugol ngol. Si on hirsay moƴƴyinee hirsugol ngol. Yo gooto e mo'on welnu laɓi makko ki o fooftina ko o hirsata kon ».
Sahiih Muslim 1955.
Islaam na nodda faade e jikkuuji labaaɗi e golle labaaɗe, Alla daali e sifaadse Nulaaɗo yo jam e kisal ngon e makko:
Rewatnooɓe Nulaaɗ o Annabi mboɓe tawatnoo na winndaa to mum en ka Tawraata e Injiil hombo yamiraɓe ko lobbi O haɗaɓe ko boni O dagnaɓe ko laaɓi O harminanaɓe ko tunwi O tellinanaɓe caɗeele mum en e tonngi mum en gonnooɗi e mumen, ɓeen goonɗinɓe mbo noon ɓe cemmbini mbo ɓe mballi mbo ɓe ndewi annore nde Min tellini, ɓeen ngoni malaaɓe ɓe.
Al Aaraaf 157.
Ɓe maaki kadi:
Aan Aaysa Alla ko newiiɗo hombo yiɗi newaare, hombo okkira newaare ko O okkirtah e ñaaɗre e ko o okkirtah ko wonah ɗuum.
Sahiih Muslim 2593.
Ɓe maaki kadi:
Alla harmanii e mon : salanaade yummiraaɓe e ubbude jiwɓe tawa na nguuri, O haɗi on kaari wii kaarii wii, e heewde naamni e yeebaade jawdi.
Sahiih Bukhaari 2408.
Ɓe maaki kadi:
On naatatah Aljanna haa goonɗinon, on goonɗintah haa njiɗandiron, mbela Mi tinndintah mon huunde si on mbaɗiinde njiɗondiron? caree salminaandu hakkunde mon.
Sahiih Muslim 54.
Islaam na yamira jikkuuji labaaɗi, Nulaaɗo yo jam e kisal won e mum maaki:Neldaa Mi tigi ko ngam Mi timmina jikkuuji labaaɗi.Sahiih Al Adab Al Mufrad 207.Ɓe maaki kadi:Pellet mbo ɓurmi yiɗde e mon e ɓurɗomi ɓadaade e jonnde ñande darngo ko ɓurɗo labeede jikku, ɓurɗo tikkaneede e woɗɗude jonde e Am ko heewɓe haala e hebbinɓe gaɓɓuɗe e mawnikiniiɓe, ɓe min nganndii sarsaarin e mutashaddiquun hol ko woni mutafayhiquun? O maaki ko: mawnikiniiɓe.Assilsilatu Assahiihatu 791.Ummiima e Abdullaahi Ibnu Umara yo weluya Alla won e mum en, o wii: Annabi mo jam e kisal woni e mum, laatanooki jom pankare, o wonaana pankariɗnooɗo, Hombo maakatno: Ina jeyaa e ɓurɓe labeede ɓurɗo labeede jikku.Sahiih Bukhaari 3559.E ko wonah ɗee aayeeje e jolole tinndinooje wonde islaam na hirjina e jikkuuji tedduɗi e golle labaaɗe e mbaadi kuuɓtadinndi.Islaam na yamira goonɗude, Nulaaɗo yo jam e kisal won e mum maaki:Mi wasiyiima mon goongo,sabu goonga na feewna e ɗiggere ɗiggere na feewna faade e aljanna, gorko seeratah goonɗo na faando goongo haa winnde to Alla goongiyanke.Sahiih Muslim 2607.Na jeyaa e ko Islaam yamirta ko: Tottirde hoolaare Alla daali :Pellet Alla na yamira on nde tottirton hoolaareeji faade e jom mum en.Annisaa 58.Islaam na yamira nefde ko boni, Nulaaɗo yo jam e kisal won e mum maaki:Tato na jojji e Alla walludeɓe: O jantii heen: desɗo jiɗɗo ɓurnaade.Sunanu Attirmiiji 1655.Ina jeyanoo e du*aa Makko yo jam e kisal won e mum:Aan Alla mbeɗa toro Ma peewal e kulol Alla e tewaade bone e yondinaade.Sahiih Muslim 2721.Islaam na yamira wonde kersoowo, Nulaaɗo yo jam e kisal won e mum maaki:Hersude ko jam tan addata.Sahiih Bukhaari 6117.Ɓe maaki kadi:Kala diine na jogii jikku, woni jikku islaam ko kersa.Ko Bayhaqi yaltani mbo nder su*abi Iimaan 6/2619.Ina jeyaa ko islaam yamirta: Jaambaraagal, ittaama e Anas yo Alla wele mbo, o wii:Nulaaɗo mo jam e kisal ngoni e makko ɓurnoo yimɓe kay ɓurnooɓe suusde ɓuriɓe wonde dokko, yimɓe madiina paayiina, Nulaaɗo woni gadiiɗo e puccu.Sahiih Bukhaari 2820.Nulaaɗo hombo moolotono Alla e kulol reedu, hombo maakatno:Aan Alla mbiɗa moolo Ma e kulol reedu.Sahiih Bukhaari 6374.Na jeyaa e ko Islaam yamirta ko: Tottirde e teddungal, Alla daali :Nafkooɓe jawle mum en e laawol Alla mba*i kono abbere fuɗnunde butaali jeeɗiɗi kala heen wutaandu fof na soomi teemedere abbere, Alla na sowana Mbo O haajani, Alla ko jaacɗo ganndal.Al Baqara (261)Jikku Nulaaɗo wonno ko teddungal, ittaama e Ibnu Abbaas yo weluya Alla won e makko, o wii:Ko Nulaaɗo ɓurno yimɓe ɓe fulɗude, ko e lewru koorko fof o ɓurnoo wonde dokko tuma nde Jibriil hawrata e Makko,Jibriil na hawratnoo e makko kala jemma ramadaan haa mbo huncoo,Nulaaɗo aarnda mbo quraana,si Jibriil hawrii e Makko hombo wonatno ɓurɗo kenal soy soy labeede.Sahiih Bukhaari 1902.Na jeyaa ko islaam yamirta wallude katajinɗo e faabaade cattiraaɗo e ñamminde keyɗuɗo e labinde koddigal e jokkude enɗam e newanaade kulle ɗe.Ummiima e Abdullaay Ibnu Umar yo welu Alla won e mum en wonde gorko gooto naamniima Annabi mo jam e kisal woni e mon, o wii: Hombo islaamuuji ɗi ɓuri labeede ? O maaki: ñamminde ñaamdu calminaa mbo ngannduɗa e mba a anndah.Sahiih Bukhaari 12.Ɓe maaki kadi:Gorko gooto na yahatno e laawol o ɗomɗi sanne, o heɓi woyndu, o telli e hendu o yari refti o yalti, tawi rawaandu na toon na laha hondu ñaama lesdi sabu ɗomka, gorko o wii: Ndu rawaandu ndu ɗomɗarii no ɗomɗirnoo mi, o hebbini kuffu makko ndiyam, refti o nanngi e hunduko mayru, o yarni rawaandu ndu, Alla yetti mbo o yaafii mbo. Sahabaaɓe mbii emin jogii e kulle hee baraaji? O maaki: eey, kala ko waɗi heeñre heccere na waɗi baraaje .Sahiih Ibnu habbaan 544.Ɓe maaki kadi:Jahanoowo mbo jom galle mum maayi e miskiin wa*i kono baɗoowo jihaadi e laawo Alla wolla dariiɗo juuloowo jemm e ñalawma.Sahiih Bukhaari 5353.Islaal na teentina hakkeeji enɗam na waɗɗina jokkude enɗam, Alla daali:Annabi ɓuri haandude juulɓe e pittaali mum en, suddiiɓe makko ɓe ko yummiraaɓe mum en, jom en enɗam yogo e mum en ɓuri haandude e yogo e deftere Alla hee gaa e juulɓe e ferɓe, si wonah de mbaɗanton heedɓe mon moɓƴƴere, ɗum laatiima na winndaa e deftere hee.Al Ahjaab 6.O jeertini taƴde enɗam O sinndindiri ɗum e bonannde e nder leydi hee, Alla daali:Mbela si on nduntiima yaama bonnon e nder le leydi taƴon enɗam mon ɗam taƴon taƴon.Ko ɓeen ngoni ɓe Alla huɗi O fahɗiniɓe O wumni gite mum en. 23.Muhamed 22-23.Nulaaɗo yo o his maaki: ( Naatah aljanna taƴoowo enɗam)Sahiih Bukhaari 2556.Enɗemeeje ɗe na foti reeneede : Jiknaaɓe e musiɓɓe e banndiraaɓe rewɓe e bappa en gorgilaaɓe e kaawiraaɓe e yummiraaɓe sawndiiɓeIslaam na tentini hakke koddiijo hay si o wonii keefeero, Alla daali:Ndewee Alla wotee ndenndinee Mbo e hay goota, moƴƴee e jiknaaɓe mon e ɓadiiɓe mon e Alyatimeeɓe e miskineeɓe e koddiijo ɓadiiɗoɓ e koddiijo deestiiɗo e gondiiɗo sera am e ɗatniiɗo e jeyal juuɗe mon, pellet Alla yiɗah ƴaaƴoowo basatooɗo.Annisaa 36.Ɓe maaki kadi:Jibriil seeraani na wasiyoo Mi koddiijo haa cikku Mi ma ronnu mbo.Sahiih Abii Daawuud 5152.
Neldaa Mi tigi ko ngam Mi timmina jikkuuji labaaɗi.
Sahiih Al Adab Al Mufrad 207.
Ɓe maaki kadi:
Pellet mbo ɓurmi yiɗde e mon e ɓurɗomi ɓadaade e jonnde ñande darngo ko ɓurɗo labeede jikku, ɓurɗo tikkaneede e woɗɗude jonde e Am ko heewɓe haala e hebbinɓe gaɓɓuɗe e mawnikiniiɓe, ɓe min nganndii sarsaarin e mutashaddiquun hol ko woni mutafayhiquun? O maaki ko: mawnikiniiɓe.
Assilsilatu Assahiihatu 791.
Ummiima e Abdullaahi Ibnu Umara yo weluya Alla won e mum en, o wii: Annabi mo jam e kisal woni e mum, laatanooki jom pankare, o wonaana pankariɗnooɗo, Hombo maakatno: Ina jeyaa e ɓurɓe labeede ɓurɗo labeede jikku.
Sahiih Bukhaari 3559.
E ko wonah ɗee aayeeje e jolole tinndinooje wonde islaam na hirjina e jikkuuji tedduɗi e golle labaaɗe e mbaadi kuuɓtadinndi.
Islaam na yamira goonɗude, Nulaaɗo yo jam e kisal won e mum maaki:
Mi wasiyiima mon goongo,sabu goonga na feewna e ɗiggere ɗiggere na feewna faade e aljanna, gorko seeratah goonɗo na faando goongo haa winnde to Alla goongiyanke.
Sahiih Muslim 2607.
Na jeyaa e ko Islaam yamirta ko: Tottirde hoolaare Alla daali :
Pellet Alla na yamira on nde tottirton hoolaareeji faade e jom mum en.
Annisaa 58.
Islaam na yamira nefde ko boni, Nulaaɗo yo jam e kisal won e mum maaki:
Tato na jojji e Alla walludeɓe: O jantii heen: desɗo jiɗɗo ɓurnaade.
Sunanu Attirmiiji 1655.
Ina jeyanoo e du*aa Makko yo jam e kisal won e mum:
Aan Alla mbeɗa toro Ma peewal e kulol Alla e tewaade bone e yondinaade.
Sahiih Muslim 2721.
Islaam na yamira wonde kersoowo, Nulaaɗo yo jam e kisal won e mum maaki:
Hersude ko jam tan addata.
Sahiih Bukhaari 6117.
Ɓe maaki kadi:
Kala diine na jogii jikku, woni jikku islaam ko kersa.
Ko Bayhaqi yaltani mbo nder su*abi Iimaan 6/2619.
Ina jeyaa ko islaam yamirta: Jaambaraagal, ittaama e Anas yo Alla wele mbo, o wii:
Nulaaɗo mo jam e kisal ngoni e makko ɓurnoo yimɓe kay ɓurnooɓe suusde ɓuriɓe wonde dokko, yimɓe madiina paayiina, Nulaaɗo woni gadiiɗo e puccu.
Sahiih Bukhaari 2820.
Nulaaɗo hombo moolotono Alla e kulol reedu, hombo maakatno:
Aan Alla mbiɗa moolo Ma e kulol reedu.
Sahiih Bukhaari 6374.
Na jeyaa e ko Islaam yamirta ko: Tottirde e teddungal, Alla daali :
Nafkooɓe jawle mum en e laawol Alla mba*i kono abbere fuɗnunde butaali jeeɗiɗi kala heen wutaandu fof na soomi teemedere abbere, Alla na sowana Mbo O haajani, Alla ko jaacɗo ganndal.
Al Baqara (261)
Jikku Nulaaɗo wonno ko teddungal, ittaama e Ibnu Abbaas yo weluya Alla won e makko, o wii:
Ko Nulaaɗo ɓurno yimɓe ɓe fulɗude, ko e lewru koorko fof o ɓurnoo wonde dokko tuma nde Jibriil hawrata e Makko,Jibriil na hawratnoo e makko kala jemma ramadaan haa mbo huncoo,Nulaaɗo aarnda mbo quraana,si Jibriil hawrii e Makko hombo wonatno ɓurɗo kenal soy soy labeede.
Sahiih Bukhaari 1902.
Na jeyaa ko islaam yamirta wallude katajinɗo e faabaade cattiraaɗo e ñamminde keyɗuɗo e labinde koddigal e jokkude enɗam e newanaade kulle ɗe.
Ummiima e Abdullaay Ibnu Umar yo welu Alla won e mum en wonde gorko gooto naamniima Annabi mo jam e kisal woni e mon, o wii: Hombo islaamuuji ɗi ɓuri labeede ? O maaki: ñamminde ñaamdu calminaa mbo ngannduɗa e mba a anndah.
Sahiih Bukhaari 12.
Ɓe maaki kadi:
Gorko gooto na yahatno e laawol o ɗomɗi sanne, o heɓi woyndu, o telli e hendu o yari refti o yalti, tawi rawaandu na toon na laha hondu ñaama lesdi sabu ɗomka, gorko o wii: Ndu rawaandu ndu ɗomɗarii no ɗomɗirnoo mi, o hebbini kuffu makko ndiyam, refti o nanngi e hunduko mayru, o yarni rawaandu ndu, Alla yetti mbo o yaafii mbo. Sahabaaɓe mbii emin jogii e kulle hee baraaji? O maaki: eey, kala ko waɗi heeñre heccere na waɗi baraaje .
Sahiih Ibnu habbaan 544.
Ɓe maaki kadi:
Jahanoowo mbo jom galle mum maayi e miskiin wa*i kono baɗoowo jihaadi e laawo Alla wolla dariiɗo juuloowo jemm e ñalawma.
Sahiih Bukhaari 5353.
Islaal na teentina hakkeeji enɗam na waɗɗina jokkude enɗam, Alla daali:
Annabi ɓuri haandude juulɓe e pittaali mum en, suddiiɓe makko ɓe ko yummiraaɓe mum en, jom en enɗam yogo e mum en ɓuri haandude e yogo e deftere Alla hee gaa e juulɓe e ferɓe, si wonah de mbaɗanton heedɓe mon moɓƴƴere, ɗum laatiima na winndaa e deftere hee.
Al Ahjaab 6.
O jeertini taƴde enɗam O sinndindiri ɗum e bonannde e nder leydi hee, Alla daali:
Mbela si on nduntiima yaama bonnon e nder le leydi taƴon enɗam mon ɗam taƴon taƴon.
Ko ɓeen ngoni ɓe Alla huɗi O fahɗiniɓe O wumni gite mum en. 23.
Muhamed 22-23.
Nulaaɗo yo o his maaki: ( Naatah aljanna taƴoowo enɗam)
Sahiih Bukhaari 2556.
Enɗemeeje ɗe na foti reeneede : Jiknaaɓe e musiɓɓe e banndiraaɓe rewɓe e bappa en gorgilaaɓe e kaawiraaɓe e yummiraaɓe sawndiiɓe
Islaam na tentini hakke koddiijo hay si o wonii keefeero, Alla daali:
Ndewee Alla wotee ndenndinee Mbo e hay goota, moƴƴee e jiknaaɓe mon e ɓadiiɓe mon e Alyatimeeɓe e miskineeɓe e koddiijo ɓadiiɗoɓ e koddiijo deestiiɗo e gondiiɗo sera am e ɗatniiɗo e jeyal juuɗe mon, pellet Alla yiɗah ƴaaƴoowo basatooɗo.
Annisaa 36.
Ɓe maaki kadi:
Jibriil seeraani na wasiyoo Mi koddiijo haa cikku Mi ma ronnu mbo.
Sahiih Abii Daawuud 5152.
Islaam na ñaamdu e njaram laaɓaaɗi, Nulaaɗo yo jam e kisal won e mum maaki:« Alla ko Laaɓɗo Mo Jaɓataa si wanaa laaɓu-ɗum. Allaahu On Yamirii muumini en kon ko O Yamiri Nulaaɓe ɓen O Daali: (Ko onon yo Nulaaɓe, ñaamee laaɓuɗi ɗin gollon [golle] moƴƴe). [Al Mu'minuun: 51]. O Daali kadi: (Ko onon yo muumini en, ñaamee immorde e laaɓuɗi ɗi Men Arsiki on) ». [Al Baqarati: 172]. Abuu Hurayrah ɓeyditi:Hooti Nulaaɗo on janntii gorko juutinaynooɗo setewu, wuynguɗo funngitii ; mo no fonta juuɗe mun ka asamaanu o wi'a: Ko an yo Joomi, ko an yo Joomi. Tawa non ñaametee makko on ko harmuɗo, njaram makko ɗam ko harmuɗam, comci makko ɗin ko harmuɗi, o ne'iraama ko harmi, hol no oo ɗoo jaabinirantee ?Sahiih Muslim 1015.Alla daali:Maaku ko hombo harmini cuɗaari Alla wonande jiyaaɓe Makko e dagiiɗi e arsuka, maaku ɗiin ko fii ɓeen gonɗinɓe e nguurndam aduna laaɓtuɗi nyande darnga, ko hono nih Min pirtirta aayeeje wonande yimɓe annduɓe.Al Aaraaf 32.Islaam yamarii laɓɓinde ɓernde, ɓanndu e galle, ko ɗum saabii mbo dagni dewgal, hono no mbo yamiriri Annabaaɓe e Nulaaɓe yo jam e kisal won e mum en, kamɓe hoɓe njamira ko moƴƴi, Alla daali:Alla waɗani on ummaade e ko*e mon kuɓe O waɗani on e kuɓe mon hee sukaaɓe e njaatiraaɓe O yeɗi on dagiiɗi mbela ko meere gonɗinton e neemaaji Alla ɗii njeddaton.Annahli 72.Alla daali:E comci Ma laɓɓin 4.Fer goopi baɗɗinooji lepte. 5.Al Mudassir 4-5.Ɓe maaki kadi:Naatatah aljanna mbo gabbel fotde jarra e mawnakinaare woni e ɓernde mum, gorko gooto wii: Gorko na faalee nde comci mum e paɗe mum ngonata labaaɗe, O maaki Alla ko jooɗɗo ko jiɗɗo njooɗndam, mawnakinaare ko yeddude goonga e yawaade yimɓe.Sahiih Muslim 91.
« Alla ko Laaɓɗo Mo Jaɓataa si wanaa laaɓu-ɗum. Allaahu On Yamirii muumini en kon ko O Yamiri Nulaaɓe ɓen O Daali: (Ko onon yo Nulaaɓe, ñaamee laaɓuɗi ɗin gollon [golle] moƴƴe). [Al Mu'minuun: 51]. O Daali kadi: (Ko onon yo muumini en, ñaamee immorde e laaɓuɗi ɗi Men Arsiki on) ». [Al Baqarati: 172]. Abuu Hurayrah ɓeyditi:Hooti Nulaaɗo on janntii gorko juutinaynooɗo setewu, wuynguɗo funngitii ; mo no fonta juuɗe mun ka asamaanu o wi'a: Ko an yo Joomi, ko an yo Joomi. Tawa non ñaametee makko on ko harmuɗo, njaram makko ɗam ko harmuɗam, comci makko ɗin ko harmuɗi, o ne'iraama ko harmi, hol no oo ɗoo jaabinirantee ?
Sahiih Muslim 1015.
Alla daali:
Maaku ko hombo harmini cuɗaari Alla wonande jiyaaɓe Makko e dagiiɗi e arsuka, maaku ɗiin ko fii ɓeen gonɗinɓe e nguurndam aduna laaɓtuɗi nyande darnga, ko hono nih Min pirtirta aayeeje wonande yimɓe annduɓe.
Al Aaraaf 32.
Islaam yamarii laɓɓinde ɓernde, ɓanndu e galle, ko ɗum saabii mbo dagni dewgal, hono no mbo yamiriri Annabaaɓe e Nulaaɓe yo jam e kisal won e mum en, kamɓe hoɓe njamira ko moƴƴi, Alla daali:
Alla waɗani on ummaade e ko*e mon kuɓe O waɗani on e kuɓe mon hee sukaaɓe e njaatiraaɓe O yeɗi on dagiiɗi mbela ko meere gonɗinton e neemaaji Alla ɗii njeddaton.
Annahli 72.
Alla daali:
E comci Ma laɓɓin 4.
Fer goopi baɗɗinooji lepte. 5.
Al Mudassir 4-5.
Ɓe maaki kadi:
Naatatah aljanna mbo gabbel fotde jarra e mawnakinaare woni e ɓernde mum, gorko gooto wii: Gorko na faalee nde comci mum e paɗe mum ngonata labaaɗe, O maaki Alla ko jooɗɗo ko jiɗɗo njooɗndam, mawnakinaare ko yeddude goonga e yawaade yimɓe.
Sahiih Muslim 91.
Islaam na harmini asli karminaaɗi hono renndinde Alla e tanah Makko, keefereegal, rewde sanamuuji e haalde e Alla ko a anndah e warde sukaaɓe, Alla daali:Maaku:"Aree mi janngana on ko Joomi mon Harmini e mon:ko nde kafidoton e Makko huunde waɗanon jibimɓe mon ɓen moƴƴere wota on waru ɓiɗɓe mon ɓen kulol immorde e baasal.Ko Menen Arsikata on e kamɓe.Wata on ɓaɗto pankare ɗen ko feeñi e majje e ko wirnii. Wata waru wonkii ki Alla Harmini si wanaa e goonga.Ko ɗum mooɗon O wasiyii on belajoo,on haqqilay.Wata on ɓaɗto jawdi wonduɗo si wanaa hara ko no ɓuri moƴƴirde, haa o yottoo kellefuyee makko. Timminiree etirɗe ɗen e manndikirɗe (peesirɗe) no nunɗiri. Men fawaa wonkii si wanaa ko ki townata. Si on wowlay nunɗee hay si ko e hoore jom-ɓaɗtodal. Ahadi Alla ndin hunnon. Ko ɗum mooɗon woni ko O Wasiyii on; belajo'o, on annditay.Al An*aam 151-152.Alla daali:Maaku Alla harmini ko pankare ko feeñi heen e ko wirnii e bakkaat e bewre ko aldah e goonga e nde ndennditon Alla ko O tellinaani e mum daliil e de kaalaton Alla ko on nganndah.Al Aaraaf 33.Islaam harmini warde fittaandu hormaandu, Alla daali:Wata on waru wonkii, ki Allah harmini kin [warugol], si wonaa sabu hakkee. Mo tooñaama waraama, Men waɗanii heeduɓe e makko ɓen doole wota non o fantin ka warugol. Pellet Kanko o wonii wallaaɗo.Al Israa 33.Alla daali:e ɓeen ɓe noddatah wondude e Alla deweteeɗo goo ɓe mbaratah fittaandu ndu Alla harmini yo ndu ware si wonah goonga ɓe njinatah, kala baɗɗa ɗuum heɓa bakkaat.Al Furqaan 68.Islaam harmini warde fittaandu hormaandu, Alla daali:wotee mbonne leydi caggal moƴƴinde ndi.Al Aaraaf 56.Alla daali hombo habra gaa e Annabi Su*aybu yo kisal won e Makko:Eey mon yimɓe am on alah deweteedo mbo wonah makko arii e mon ko ɓannguɗi ummorde ka Joom mon timminee ɓetu e peese wotee ustanee yimɓe ɓe geɗe maɓɓe woto on mbonnu e nder leydi he caggal ndendi feewnaa ko ɗuum ɓuri moƴƴannde on si on laatiima goonɗin ɓe.Al Aaraaf 85Islaam harmini mbilewu, Alla daali:69. Bugo ko woni kon ka ñaamo maaɗa ɗum moɗay ko ɓe moƴƴini kon, pellet, ko ɓe moƴƴini kon ko pewje mbile bileejo on maletaake nukku woo ka o ardi.Taahaa 69.Ɓe maaki kadi:Ndeentee jeeɗiɗi kalkooji, ɓe wii : Aan hoɗi woni ɗiin? O maaki : Sirkande Alla, mbilewu, warde fittaandu hormaandu ko aldah e goongo, ñaamde ribaa, ñaamde jawdi alyatiime, dogde ñande jihaadi e takkude juulɓe rewɓe goonɗinɓe welsandiiɓe koɓe takkaa ko.Sahiih Bukhaari 6857.Islaam harmini pankare ɓannguɗi e wirniiɗi e jinaa e luutiyankeegal, ɗum jantanooma ko adii e huunde ko aayeeje jantii holli wonde islaam harmanii riba, Alla daali:Eehey mon goonɗinɓe kulee Alla accon ko heddii ko e riba si wonii ko on muuminiina.(278)Si on waɗaani kollliree hare ummaade e Alla e Nulaaɗo mum, si on tuubii woodanii ko*e jawdi mon on tooñatah on tooñetaake. (279)Al Baqara (278-279)Alla kammbaniraani jom goopol hare hono no O kammbirani jom riba, sabu riba na soomi yirbere galleeji e koɗorɗe e jawle e pittaali.Islaam harmini ñaamde jiiba e ko hirsira sanam e ko nanndi heen O harmini ñaamde teew mbabba ngirja, Alla daali:Harminaama e mon jiiba e ƴiiƴam e teew mbabba tugal e ko daknara ko wonah Alla e ɗeɗɗingol e lukkangol janngol ummorde dow e juwangol e ngol ponƴi ñaami si wonah ngol kirsuɗon e kirsangol e sanam e nde ɗaɓɓirton njeɗu ngennduko Ajlaam ɗuum ko faasiqaagal.Al Maa*ida 3.Islaam na harmini yarde sanngara e denndaangal soɓeeji e tuundiiji, Alla daali:Eehey mon goonɗinɓe pellet sanngara e wure kaaƴe ɗeɓe ndarnatnoo sara Kaaba e ngenndu- won ko soɓe ko e golle seytaane jeya ndeenee ɗum ngam maleɗon 90.Pellet seyataane faalaa ko liɓde hakkunde mon ngañngu e tikkere nder sangara e wure o faddoo mon e jantaade Alla e juulde, mbela hoɗon kaɗto?.Al Maa*ida 90-91.Soggaama e tonngoode (31) jantagol kabrugol Alla sifaaji Nulaaɗo mo jam e kisal woni e mum nder Tawreeta wonde hombo harmini e mum en soɓeeji, Alla daali:Rewatnooɓe Nulaaɗ o Annabi mboɓe tawatnoo na winndaa to mum en ka Tawraata e Injiil hombo yamiraɓe ko lobbi O haɗaɓe ko boni O dagnaɓe ko laaɓi O harminanaɓe ko tunwi O tellinaɓe caɗeele mum en e tonngi mum en gonnooɗi e mumen, ɓeen goonɗinɓe mbo noon ɓe cemmbini mbo ɓe mballi mbo ɓe ndewi annore nde Min tellini, ɓeen ngoni malaaɓe ɓe.Al Aaraaf 157.Islaam harmini ñaamde jawdi alyatiima, Alla daali:Totte alyatimeeɓe jawle mum en wotee ngostore ko soɓi laaɓɗum, wotee ñaamee jawle mum en faade e jawle mon, pellet ɗuum woniino bakkaat mawɗo.Annisaa 2.Alla daali:ɓeen ñaamrooɓe jawdi alyatimeeɓe dow tooñange, pellet koɓe ñaamata ko e deedi mum en ko yiite, maɓe ka yiite huɓɓoowe.Annisa 10.Islaam harmini ustude peese e ɓetu, Alla daali:Halkaare woodanii ustooɓe peese e ɓetu.ɓeen ɓetnatooɓe e yimɓe ɓe ɗaɓɓa timminaneede.Siɓe ɓetaniiɓe wolla ɓe peesaniɓe ɓe usta.Mbela ɓeen cikkaani maɓe ummine ñalngu darnga. 4.Al Muɗaffifiin 1-4.
Maaku:"Aree mi janngana on ko Joomi mon Harmini e mon:ko nde kafidoton e Makko huunde waɗanon jibimɓe mon ɓen moƴƴere wota on waru ɓiɗɓe mon ɓen kulol immorde e baasal.Ko Menen Arsikata on e kamɓe.Wata on ɓaɗto pankare ɗen ko feeñi e majje e ko wirnii. Wata waru wonkii ki Alla Harmini si wanaa e goonga.Ko ɗum mooɗon O wasiyii on belajoo,on haqqilay.
Wata on ɓaɗto jawdi wonduɗo si wanaa hara ko no ɓuri moƴƴirde, haa o yottoo kellefuyee makko. Timminiree etirɗe ɗen e manndikirɗe (peesirɗe) no nunɗiri. Men fawaa wonkii si wanaa ko ki townata. Si on wowlay nunɗee hay si ko e hoore jom-ɓaɗtodal. Ahadi Alla ndin hunnon. Ko ɗum mooɗon woni ko O Wasiyii on; belajo'o, on annditay.
Al An*aam 151-152.
Alla daali:
Maaku Alla harmini ko pankare ko feeñi heen e ko wirnii e bakkaat e bewre ko aldah e goonga e nde ndennditon Alla ko O tellinaani e mum daliil e de kaalaton Alla ko on nganndah.
Al Aaraaf 33.
Islaam harmini warde fittaandu hormaandu, Alla daali:
Wata on waru wonkii, ki Allah harmini kin [warugol], si wonaa sabu hakkee. Mo tooñaama waraama, Men waɗanii heeduɓe e makko ɓen doole wota non o fantin ka warugol. Pellet Kanko o wonii wallaaɗo.
Al Israa 33.
Alla daali:
e ɓeen ɓe noddatah wondude e Alla deweteeɗo goo ɓe mbaratah fittaandu ndu Alla harmini yo ndu ware si wonah goonga ɓe njinatah, kala baɗɗa ɗuum heɓa bakkaat.
Al Furqaan 68.
Islaam harmini warde fittaandu hormaandu, Alla daali:
wotee mbonne leydi caggal moƴƴinde ndi.
Al Aaraaf 56.
Alla daali hombo habra gaa e Annabi Su*aybu yo kisal won e Makko:
Eey mon yimɓe am on alah deweteedo mbo wonah makko arii e mon ko ɓannguɗi ummorde ka Joom mon timminee ɓetu e peese wotee ustanee yimɓe ɓe geɗe maɓɓe woto on mbonnu e nder leydi he caggal ndendi feewnaa ko ɗuum ɓuri moƴƴannde on si on laatiima goonɗin ɓe.
Al Aaraaf 85
Islaam harmini mbilewu, Alla daali:
69. Bugo ko woni kon ka ñaamo maaɗa ɗum moɗay ko ɓe moƴƴini kon, pellet, ko ɓe moƴƴini kon ko pewje mbile bileejo on maletaake nukku woo ka o ardi.
Taahaa 69.
Ɓe maaki kadi:
Ndeentee jeeɗiɗi kalkooji, ɓe wii : Aan hoɗi woni ɗiin? O maaki : Sirkande Alla, mbilewu, warde fittaandu hormaandu ko aldah e goongo, ñaamde ribaa, ñaamde jawdi alyatiime, dogde ñande jihaadi e takkude juulɓe rewɓe goonɗinɓe welsandiiɓe koɓe takkaa ko.
Sahiih Bukhaari 6857.
Islaam harmini pankare ɓannguɗi e wirniiɗi e jinaa e luutiyankeegal, ɗum jantanooma ko adii e huunde ko aayeeje jantii holli wonde islaam harmanii riba, Alla daali:
Eehey mon goonɗinɓe kulee Alla accon ko heddii ko e riba si wonii ko on muuminiina.(278)
Si on waɗaani kollliree hare ummaade e Alla e Nulaaɗo mum, si on tuubii woodanii ko*e jawdi mon on tooñatah on tooñetaake. (279)
Al Baqara (278-279)
Alla kammbaniraani jom goopol hare hono no O kammbirani jom riba, sabu riba na soomi yirbere galleeji e koɗorɗe e jawle e pittaali.
Islaam harmini ñaamde jiiba e ko hirsira sanam e ko nanndi heen O harmini ñaamde teew mbabba ngirja, Alla daali:
Harminaama e mon jiiba e ƴiiƴam e teew mbabba tugal e ko daknara ko wonah Alla e ɗeɗɗingol e lukkangol janngol ummorde dow e juwangol e ngol ponƴi ñaami si wonah ngol kirsuɗon e kirsangol e sanam e nde ɗaɓɓirton njeɗu ngennduko Ajlaam ɗuum ko faasiqaagal.
Al Maa*ida 3.
Islaam na harmini yarde sanngara e denndaangal soɓeeji e tuundiiji, Alla daali:
Eehey mon goonɗinɓe pellet sanngara e wure kaaƴe ɗeɓe ndarnatnoo sara Kaaba e ngenndu- won ko soɓe ko e golle seytaane jeya ndeenee ɗum ngam maleɗon 90.
Pellet seyataane faalaa ko liɓde hakkunde mon ngañngu e tikkere nder sangara e wure o faddoo mon e jantaade Alla e juulde, mbela hoɗon kaɗto?.
Al Maa*ida 90-91.
Soggaama e tonngoode (31) jantagol kabrugol Alla sifaaji Nulaaɗo mo jam e kisal woni e mum nder Tawreeta wonde hombo harmini e mum en soɓeeji, Alla daali:
Rewatnooɓe Nulaaɗ o Annabi mboɓe tawatnoo na winndaa to mum en ka Tawraata e Injiil hombo yamiraɓe ko lobbi O haɗaɓe ko boni O dagnaɓe ko laaɓi O harminanaɓe ko tunwi O tellinaɓe caɗeele mum en e tonngi mum en gonnooɗi e mumen, ɓeen goonɗinɓe mbo noon ɓe cemmbini mbo ɓe mballi mbo ɓe ndewi annore nde Min tellini, ɓeen ngoni malaaɓe ɓe.
Al Aaraaf 157.
Islaam harmini ñaamde jawdi alyatiima, Alla daali:
Totte alyatimeeɓe jawle mum en wotee ngostore ko soɓi laaɓɗum, wotee ñaamee jawle mum en faade e jawle mon, pellet ɗuum woniino bakkaat mawɗo.
Annisaa 2.
Alla daali:
ɓeen ñaamrooɓe jawdi alyatimeeɓe dow tooñange, pellet koɓe ñaamata ko e deedi mum en ko yiite, maɓe ka yiite huɓɓoowe.
Annisa 10.
Islaam harmini ustude peese e ɓetu, Alla daali:
Halkaare woodanii ustooɓe peese e ɓetu.
ɓeen ɓetnatooɓe e yimɓe ɓe ɗaɓɓa timminaneede.
Siɓe ɓetaniiɓe wolla ɓe peesaniɓe ɓe usta.
Mbela ɓeen cikkaani maɓe ummine ñalngu darnga. 4.
Al Muɗaffifiin 1-4.
Islaam na harmini kadi taƴde enɗameeje ɗum jantaama ko adii e tonngoode 31 e aayeeje e hadisaaji tinndinooji ɗuum, Annabaaɓe e Nulaaɓe fof na hawri e harminde ɗii karminaaɗi.
Islaam na haɗa jikkuuji bonɗi e mbaadi kuuɓtadinndi, Alla daali:Wata fal yimɓe ɓen yeeso maa ngon, wata a yahru ka leydi ñaaƴagol. Pellet, Alla yiɗaa kala ñaaƴotooɗo mantoo.Luqmaan 18.Ɓe maaki kadi:Pellet mbo ɓurmi yiɗde e mon e ɓurɗomi ɓadaade e jonnde ñande darngo ko ɓurɗo labeede jikku, ɓurɗo tikkaneede e woɗɗude jonde e Am ko heewɓe haala e hebbinɓe gaɓɓuɗe e mawnikiniiɓe, ɓe min nganndii sarsaarin e mutashaddiquun hol ko woni mutafayhiquun? O maaki ko: mawnikiniiɓe.fAssilsilatu Assahiiha 791.Islaam na haɗa fenaande, Alla daali:Alla feewnatah oon ɓurtinɗo penoowo.Gaafiri 28.Ɓe maaki kadi:Ndeene fenaande sabu fenaande na nawma e faajiraagal faajiraagal na feewna e yiite, gorko seeratah na fena na faando fenaande haa o winnde ka Alla ko o penoowo.Sahiih Muslim 2607.Ɓe maaki kadi:Maande naafiqe ko tati: Si o yeewtii o fena, si o fodii o lunndo, si o hoolaama o janfoo.Sahiih Bukhaari 6095.Islaam na haɗa fuuntude.Arii e hadiis wonde Nulaaɗo Alla yo jam e kisal ngon e makko wirtiima gennduwel ñaamde o naatni junngo makko e hengel,leppeendi heɓi peɗeeli mum,o maaki:Ko ɗum woni jom ñaamdu? o wii:Ko toɓo heɓindu aan nulaaɗo Alla,O maaki:Ko haɗmaa ɗum waɗde e dow ñaamdu he haa ymɓe ɓe nja*a ɗum,kala puuntuɗo amen jeyaaka e amen.Sahiih Muslim 102.Islaam na haɗa hodo e njanfa, Alla daali:Eehey mon goonɗinɓe woto njanfaɗe Alla e Nulaaɗo njanfaɗon ko koolnaɗon mon tawa hoɗon nganndi.Al Anfaal 27.O daaliɓen hunnooɓe ahadi Alla ndin, ɓe firtataa ahodal(hoolaare).Arraad 20.Nulaaɗo mo jam e kisal woni na wiyatnoo konuuji Makko siɗi njalta:Kone woto on pantin wotoo njanfee wotee muusnee wotee mbaree cuklel.Sahiih Muslim 1731.Ɓe maaki kadi:Geɗe nay mboɗe ngoni e mum wona naafiqe laaɓtuɗo, kala mbo gootel e majji woni e mum, wona e mum geɗel e naafiqaagal haa o acca ngel: Si o tottaama hoolaare o njanfo, si o yeewti, o fena, si tottii aadi o janfo, si o dukdaama o yawta keerol.Sahiih Bukhaari 34.Islaam na haɗa haasidaagal, Alla daali:Mbela ɓe kaasidoto yimɓe ko Alla okkiɓe ko e ɓural Makko, Min tottii Ibraahiima defre e ñeeñal Min tottiɓe laamu mawngu.Annisa. 54.Alla daali:yiɗii heewɓe e yimɓe defte en ndeɓe nduttata mon caggal nde ngoonɗin ɗon ngonton heefereeɓe haasidaaɓe to bannge mum en caggal de googna feenñni on, njaafee njarlaɗon haa Alla adda yamiroore Mum, pellet Alla ko kattanɗo kala huunde.Al Baqara. 109.Ɓe maaki kadi:Ruɓii faade e mon ñaw dente ngadiiɗe: Haasidaagu,tikkere laɓoore mi wiyaani laɓoore sukundu kono ko laɓoore diine, Mi woondarii mbo fittaandu am woni e Junno Mum, on naatatah aljanna haa ngoonɗinon on ngoonɗintah haa njɗandiron, mbela hafratah on ko tabitinanta mon ɗuum? caaktee salminaandu hakkunde mon.Sunanu Attirmiiji 2510.Islaam na haɗa hodaade, Alla daali:Ko hono noon Min mbaɗi e kala wuro mawɓe banndiiji manngo, haa ɓe kodo e hengo, ɓe kodotaako si wonah ko*e mum en kono ɓe tinatah.Al Anaam 123.Alla habri wonde Yahuud en etinooma warde Masiih mo jam e kisal ngoni e Mum, ɓe kodii kono Alla fewjaniɓe, Alla holliri wonde hodo bonngo ko e joom mum tan yanata, Alla daali:Nde Iisaa so'unoo keeferaaku ngun e maɓɓe,o maaki:"Ko hommbo wallata lam e [diina] Alla [kan]?".Hawaaruyaŋko'en wi'i:"Menen ko men wallooɓe [e diina] Alla [kan],men gomɗinii Alla,seedo wonnde ko men jebbiiliiɓe".Joomi amen, men gomɗinii ko jipinɗaa kon, men jokkii Nulaaɗo on. Winndu men e seediiɓe ɓen 53.Ɓe fewji Alla kadi fewji.Ko Alla Ɓuri Moƴƴude e fewjooɓe ɓen.(Janto) nde Alla daalunoo:"Ko an yo Iisaa, Min ko mi hunnoowo ma e ɓamtoowo ma faade ka Am,e Laɓɓinoowo ma e ɓen yedduɓe,(Mi) Waɗa ɓen jokkuɓe ma e hoore ɓen yedduɓe haa Ñalnde Darngal. Refti ko faade ka Am woni ruttorde mon,Mi ñaawa hakkunde mon ko luutondirayno-ɗon e muuɗum.Aali Imraana 52-55.Alla habri wonde yimeɓe Annabi Saalihu faalanoomo warde Mbo e hodo, ɓe kodii hodo, Alla fewjaniɓe O yirbiniɓe kamɓe e yimɓe mum en fof, Alla daali:ɓe ngoondandiree ma on kollir ɗum e koreeji makko, refti ma min mbiiyan keedo makko min ceedaaki halkaare koreeji makko, pellet ko min goonɗuɓe.ɓe kodii hodo, Min kodii hodo, pellet ko Minen njirbini ɓe kamɓe e yimɓe mum en tawi ɓe tinaani.Ndaar hono wonnoo batte hodo mum en pellet Min njirbaniiɓ e kamɓe e yimɓe mum en denndaangal.51.Annamli 49-51.Islaam na haɗa nguyka, Nulaaɗo yo jam e kisal won e mum maaki:Jinoowo jinatah saango nde o jinata nde hombo wini goonɗini, gujjoowo wujjatah nde o wujjata ndee tawa hombo goonɗini, jaroowo yaratah tumo nde o yarata nde tawa hombo goonɗini, tuubuya noon na holliraa caggal ɗuum.Sahiih Bukhaari 6810.Islaam na haɗa bewre, Alla daali:Pellet Alla na yamira nuunɗal e moƴƴinde e okkude ɓadiiɗo na haɗa pankare e ko sariya añi e bewre, hombo waajoo mon yaamo joo ciftaron.Annahli 90.Ɓe maaki kadi:Alla wahyiima e Am yo on njankina, haa gooto e mon waasa yawtude keerol, gooto e mon waasa wasaade e dow goɗɗo o.Sahiih abi Daawuud 4895.Islaam na haɗa tooñanngee, Alla daali:Alla yiɗah tooñooɓe.Aali Imraan 57.O daali:Pellet O malnatah tooñooɓe.Al An Aam 21.O daali:Tooñooɓe ɓe O heblani ɓe lepte muusɗe.Al Insaan 31.Ɓe maaki kadi:Tato noddaandu mum en ruttetaake: Imaam nuunɗuɗo e koorɗo haa o humto e noddaandu tooñaaɗo hondu roonde e duule dame kammuuji uddite,Alla daala,e teddungal Am ma Mi wallu ma hay si ko caggal dummuna.Ko muslim yaltani mbo (2749) hombo tonnga e luural setta, e Tirmijiyyu (2526) e luural setta, e Ahmad (8043) ko kanko woodani ngol konngol.Tumo nde Nulaaɗo nulnoo Mu*aaj faade Yaman ngam o nodda faade e Islaam,o maaki:Reenta du*aaw tooñaaɗo sabu heedo alah hakkunde mammbo e Alla.Sahiih Bukhaari 1496.Ɓe maaki kadi:Kala tooñɗo ahdandiraaɗo wolla o firti ahdi wolla o fawi mbo ko o hattanah wolla o nanngi e mum huunde ko aldah e mbelamma fittaandu ko Miin o hujjandirta ñande darnga.Sunnaaji Abii Daawuud 3052.Islaam na haɗa kala jikku coɓɗo wolla gollondiral gondungal e tooñannge.
Wata fal yimɓe ɓen yeeso maa ngon, wata a yahru ka leydi ñaaƴagol. Pellet, Alla yiɗaa kala ñaaƴotooɗo mantoo.
Luqmaan 18.
Ɓe maaki kadi:
Pellet mbo ɓurmi yiɗde e mon e ɓurɗomi ɓadaade e jonnde ñande darngo ko ɓurɗo labeede jikku, ɓurɗo tikkaneede e woɗɗude jonde e Am ko heewɓe haala e hebbinɓe gaɓɓuɗe e mawnikiniiɓe, ɓe min nganndii sarsaarin e mutashaddiquun hol ko woni mutafayhiquun? O maaki ko: mawnikiniiɓe.f
Assilsilatu Assahiiha 791.
Islaam na haɗa fenaande, Alla daali:
Alla feewnatah oon ɓurtinɗo penoowo.
Gaafiri 28.
Ɓe maaki kadi:
Ndeene fenaande sabu fenaande na nawma e faajiraagal faajiraagal na feewna e yiite, gorko seeratah na fena na faando fenaande haa o winnde ka Alla ko o penoowo.
Sahiih Muslim 2607.
Ɓe maaki kadi:
Maande naafiqe ko tati: Si o yeewtii o fena, si o fodii o lunndo, si o hoolaama o janfoo.
Sahiih Bukhaari 6095.
Islaam na haɗa fuuntude.
Arii e hadiis wonde Nulaaɗo Alla yo jam e kisal ngon e makko wirtiima gennduwel ñaamde o naatni junngo makko e hengel,leppeendi heɓi peɗeeli mum,o maaki:Ko ɗum woni jom ñaamdu? o wii:Ko toɓo heɓindu aan nulaaɗo Alla,O maaki:Ko haɗmaa ɗum waɗde e dow ñaamdu he haa ymɓe ɓe nja*a ɗum,kala puuntuɗo amen jeyaaka e amen.
Sahiih Muslim 102.
Islaam na haɗa hodo e njanfa, Alla daali:
Eehey mon goonɗinɓe woto njanfaɗe Alla e Nulaaɗo njanfaɗon ko koolnaɗon mon tawa hoɗon nganndi.
Al Anfaal 27.
O daali
ɓen hunnooɓe ahadi Alla ndin, ɓe firtataa ahodal(hoolaare).
Arraad 20.
Nulaaɗo mo jam e kisal woni na wiyatnoo konuuji Makko siɗi njalta:
Kone woto on pantin wotoo njanfee wotee muusnee wotee mbaree cuklel.
Sahiih Muslim 1731.
Ɓe maaki kadi:
Geɗe nay mboɗe ngoni e mum wona naafiqe laaɓtuɗo, kala mbo gootel e majji woni e mum, wona e mum geɗel e naafiqaagal haa o acca ngel: Si o tottaama hoolaare o njanfo, si o yeewti, o fena, si tottii aadi o janfo, si o dukdaama o yawta keerol.
Sahiih Bukhaari 34.
Islaam na haɗa haasidaagal, Alla daali:
Mbela ɓe kaasidoto yimɓe ko Alla okkiɓe ko e ɓural Makko, Min tottii Ibraahiima defre e ñeeñal Min tottiɓe laamu mawngu.
Annisa. 54.
Alla daali:
yiɗii heewɓe e yimɓe defte en ndeɓe nduttata mon caggal nde ngoonɗin ɗon ngonton heefereeɓe haasidaaɓe to bannge mum en caggal de googna feenñni on, njaafee njarlaɗon haa Alla adda yamiroore Mum, pellet Alla ko kattanɗo kala huunde.
Al Baqara. 109.
Ɓe maaki kadi:
Ruɓii faade e mon ñaw dente ngadiiɗe: Haasidaagu,tikkere laɓoore mi wiyaani laɓoore sukundu kono ko laɓoore diine, Mi woondarii mbo fittaandu am woni e Junno Mum, on naatatah aljanna haa ngoonɗinon on ngoonɗintah haa njɗandiron, mbela hafratah on ko tabitinanta mon ɗuum? caaktee salminaandu hakkunde mon.
Sunanu Attirmiiji 2510.
Islaam na haɗa hodaade, Alla daali:
Ko hono noon Min mbaɗi e kala wuro mawɓe banndiiji manngo, haa ɓe kodo e hengo, ɓe kodotaako si wonah ko*e mum en kono ɓe tinatah.
Al Anaam 123.
Alla habri wonde Yahuud en etinooma warde Masiih mo jam e kisal ngoni e Mum, ɓe kodii kono Alla fewjaniɓe, Alla holliri wonde hodo bonngo ko e joom mum tan yanata, Alla daali:
Nde Iisaa so'unoo keeferaaku ngun e maɓɓe,o maaki:"Ko hommbo wallata lam e [diina] Alla [kan]?".Hawaaruyaŋko'en wi'i:"Menen ko men wallooɓe [e diina] Alla [kan],men gomɗinii Alla,seedo wonnde ko men jebbiiliiɓe".
Joomi amen, men gomɗinii ko jipinɗaa kon, men jokkii Nulaaɗo on. Winndu men e seediiɓe ɓen 53.
Ɓe fewji Alla kadi fewji.Ko Alla Ɓuri Moƴƴude e fewjooɓe ɓen.
(Janto) nde Alla daalunoo:"Ko an yo Iisaa, Min ko mi hunnoowo ma e ɓamtoowo ma faade ka Am,e Laɓɓinoowo ma e ɓen yedduɓe,(Mi) Waɗa ɓen jokkuɓe ma e hoore ɓen yedduɓe haa Ñalnde Darngal. Refti ko faade ka Am woni ruttorde mon,Mi ñaawa hakkunde mon ko luutondirayno-ɗon e muuɗum.
Aali Imraana 52-55.
Alla habri wonde yimeɓe Annabi Saalihu faalanoomo warde Mbo e hodo, ɓe kodii hodo, Alla fewjaniɓe O yirbiniɓe kamɓe e yimɓe mum en fof, Alla daali:
ɓe ngoondandiree ma on kollir ɗum e koreeji makko, refti ma min mbiiyan keedo makko min ceedaaki halkaare koreeji makko, pellet ko min goonɗuɓe.
ɓe kodii hodo, Min kodii hodo, pellet ko Minen njirbini ɓe kamɓe e yimɓe mum en tawi ɓe tinaani.
Ndaar hono wonnoo batte hodo mum en pellet Min njirbaniiɓ e kamɓe e yimɓe mum en denndaangal.51.
Annamli 49-51.
Islaam na haɗa nguyka, Nulaaɗo yo jam e kisal won e mum maaki:
Jinoowo jinatah saango nde o jinata nde hombo wini goonɗini, gujjoowo wujjatah nde o wujjata ndee tawa hombo goonɗini, jaroowo yaratah tumo nde o yarata nde tawa hombo goonɗini, tuubuya noon na holliraa caggal ɗuum.
Sahiih Bukhaari 6810.
Islaam na haɗa bewre, Alla daali:
Pellet Alla na yamira nuunɗal e moƴƴinde e okkude ɓadiiɗo na haɗa pankare e ko sariya añi e bewre, hombo waajoo mon yaamo joo ciftaron.
Annahli 90.
Ɓe maaki kadi:
Alla wahyiima e Am yo on njankina, haa gooto e mon waasa yawtude keerol, gooto e mon waasa wasaade e dow goɗɗo o.
Sahiih abi Daawuud 4895.
Islaam na haɗa tooñanngee, Alla daali:
Alla yiɗah tooñooɓe.
Aali Imraan 57.
O daali:
Pellet O malnatah tooñooɓe.
Al An Aam 21.
O daali:
Tooñooɓe ɓe O heblani ɓe lepte muusɗe.
Al Insaan 31.
Ɓe maaki kadi:
Tato noddaandu mum en ruttetaake: Imaam nuunɗuɗo e koorɗo haa o humto e noddaandu tooñaaɗo hondu roonde e duule dame kammuuji uddite,Alla daala,e teddungal Am ma Mi wallu ma hay si ko caggal dummuna.
Ko muslim yaltani mbo (2749) hombo tonnga e luural setta, e Tirmijiyyu (2526) e luural setta, e Ahmad (8043) ko kanko woodani ngol konngol.
Tumo nde Nulaaɗo nulnoo Mu*aaj faade Yaman ngam o nodda faade e Islaam,o maaki:
Reenta du*aaw tooñaaɗo sabu heedo alah hakkunde mammbo e Alla.
Sahiih Bukhaari 1496.
Ɓe maaki kadi:
Kala tooñɗo ahdandiraaɗo wolla o firti ahdi wolla o fawi mbo ko o hattanah wolla o nanngi e mum huunde ko aldah e mbelamma fittaandu ko Miin o hujjandirta ñande darnga.
Sunnaaji Abii Daawuud 3052.
Islaam na haɗa kala jikku coɓɗo wolla gollondiral gondungal e tooñannge.
Islaam na haɗa gollandire jawdi gonduɗe e riba wolla lorla maa puunti wollo tooñannge wolla ko addata boneeji e loruuji e mbaadi kuɓtadinndi e dow renndooji e ɓiɓɓe leydi e teelɗuɗo.Aayeeje e hadisaaji karminooji riba e toonyannge e puunti e bonande ka leydi ɓenniina e tayre adiinde, Alla daali:Lorlooɓe juulɓe worɓe e juulɓe rewɓe ko ɓe paggitaaki ɓeen de ndoondiima fenaande mawnde e bakkaat ɓannguɗo.Al Ahjaab 58.Alla daali:Kala golluɗo ko moƴƴi ko hoore mum o gollani, kala bonnuɗo ko e dow mum artata, Joome wonah tooñoowo jiyaaɓe ɓe.Fussilat 46.Arii e sunna Nulaaɗo mo jam e kisal woni e dow mum, o ñaawii wota a lor wota a lore.Sunan Abii Daawuud.Ɓe maaki kadi:« kala on gomɗinɗo Alla e Ñalaande cakkitiinde nden, yo o wowlu moƴƴere maa o deƴƴa. Kala on gomɗinɗo Alla e Ñalaande Sakkitiinde nden, yo o teddin koddiijo makko ngal. Kala on gomɗinɗo Alla e Ñalaande Sakkitiinde nden, yo o teddin koɗo makko on ».Sahiih Musim 47.Ɓe maaki kadi:Debba leptiraama ullundu ndu o soknoo haa ndu maayi, o naatnaa yiite, sabu o ñmminaani ndu o yarnaani ndu, o sokndu o accaani ndu ndu ñaamoyi kuule leydi.Sahiih Bukhaari 3482.ɗum ko lorɗo ullundu, hono lorɗo yimɓe noon wa*ta, ittaama e Ibnu umar o wii: Nulaaɗo wonii e dow minbar O noddi sawtu toowɗo, O maaki:Eehey mon jebbiliriiɓe ɗemɗe ɓe iimaan yottaaki e ɓerɗe mum en wotee loree juulɓe wotee ngaybineeɓe wotee ndewindee awraaji mum en, sabu kala dewindiiɗo awra musiɗɗo makko, Alla rewindoo awra makko, mbo Alla rewindii awra makko O hoyna mbo hay si o woni e nder hirke makko, o wii: Ibnu Umar ndaarii faade e suudu wolla faade Kaaba o wii: Ndaw ko tdduɗa ndaw ko hurum ma mawni, kono ko neɗɗo ɓur ma hurma ka Alla.Ko Tirmijii yaltani mbo (2032) e Ibnu Habbaan(5763)Ɓe maaki kadi:« kala on gomɗinɗo Alla e Ñalaande Sakkitiinde nden, woto o lorlu koddiijo makko, Kala on gomɗinɗo Alla e Ñalaande Sakkitiinde nden, yo o teddin koddiijo makko . Kala on gomɗinɗo Alla e Ñalaande Sakkitiinde nden, yo haal ko moƴƴi wollo o sukko ».Sahiih Bukhaari 6018.Ittaama e Abuu Hurayrata ummaade e Annabi yo jam e kisa won e mum maaki: Mbela hoɗon nganndi pellisaaɗo? ɓe mbii pellisaaɗo e amen woni mbo alah mbuuɗu alah kaake. O maaki: pellet woni pellisaaɗo e lenyolam ko gaodoowo ñande darnga koorko e juulde e askal, o ara hombo yenni o, hombo tukki o, hombo nyaami jawdi o, o joɗɗinee oya yoftoo e moƴƴi makko, si moƴƴi makko ngasii ko adii nde yoɓata ko fwii mbo ko e goopi, goopi maɓɓe nannge mbeddee e dow makko, refti o werlee e yiite.Ko muslim yaltani mbo(2581) e Tirmijiyyu (2418) e Ahmad (8029) ko kanko konngol woodani.Nulaaɗo Alla maaki:Catal lekki woniino e laawol hongal lorla yimɓe, gorko gooto itti ngal, o naatna aljanna.Bukaari yaltanii mbo(652) e maana mammba, e muslim(1914) ko wa*i noon e Ibnu Maaja (3682) e Ahmad (10432)konngol ngol woodaniiɓe, ittude ko lorata e laawol na naatna aljanna, hono njiruɗa loroowo yimɓe bonno nguurndam mum en.
Aayeeje e hadisaaji karminooji riba e toonyannge e puunti e bonande ka leydi ɓenniina e tayre adiinde, Alla daali:
Lorlooɓe juulɓe worɓe e juulɓe rewɓe ko ɓe paggitaaki ɓeen de ndoondiima fenaande mawnde e bakkaat ɓannguɗo.
Al Ahjaab 58.
Alla daali:
Kala golluɗo ko moƴƴi ko hoore mum o gollani, kala bonnuɗo ko e dow mum artata, Joome wonah tooñoowo jiyaaɓe ɓe.
Fussilat 46.
Arii e sunna Nulaaɗo mo jam e kisal woni e dow mum, o ñaawii wota a lor wota a lore.
Sunan Abii Daawuud.
Ɓe maaki kadi:
« kala on gomɗinɗo Alla e Ñalaande cakkitiinde nden, yo o wowlu moƴƴere maa o deƴƴa. Kala on gomɗinɗo Alla e Ñalaande Sakkitiinde nden, yo o teddin koddiijo makko ngal. Kala on gomɗinɗo Alla e Ñalaande Sakkitiinde nden, yo o teddin koɗo makko on ».
Sahiih Musim 47.
Ɓe maaki kadi:
Debba leptiraama ullundu ndu o soknoo haa ndu maayi, o naatnaa yiite, sabu o ñmminaani ndu o yarnaani ndu, o sokndu o accaani ndu ndu ñaamoyi kuule leydi.
Sahiih Bukhaari 3482.
ɗum ko lorɗo ullundu, hono lorɗo yimɓe noon wa*ta, ittaama e Ibnu umar o wii: Nulaaɗo wonii e dow minbar O noddi sawtu toowɗo, O maaki:
Eehey mon jebbiliriiɓe ɗemɗe ɓe iimaan yottaaki e ɓerɗe mum en wotee loree juulɓe wotee ngaybineeɓe wotee ndewindee awraaji mum en, sabu kala dewindiiɗo awra musiɗɗo makko, Alla rewindoo awra makko, mbo Alla rewindii awra makko O hoyna mbo hay si o woni e nder hirke makko, o wii: Ibnu Umar ndaarii faade e suudu wolla faade Kaaba o wii: Ndaw ko tdduɗa ndaw ko hurum ma mawni, kono ko neɗɗo ɓur ma hurma ka Alla.
Ko Tirmijii yaltani mbo (2032) e Ibnu Habbaan(5763)
Ɓe maaki kadi:
« kala on gomɗinɗo Alla e Ñalaande Sakkitiinde nden, woto o lorlu koddiijo makko, Kala on gomɗinɗo Alla e Ñalaande Sakkitiinde nden, yo o teddin koddiijo makko . Kala on gomɗinɗo Alla e Ñalaande Sakkitiinde nden, yo haal ko moƴƴi wollo o sukko ».
Sahiih Bukhaari 6018.
Ittaama e Abuu Hurayrata ummaade e Annabi yo jam e kisa won e mum maaki: Mbela hoɗon nganndi pellisaaɗo? ɓe mbii pellisaaɗo e amen woni mbo alah mbuuɗu alah kaake. O maaki: pellet woni pellisaaɗo e lenyolam ko gaodoowo ñande darnga koorko e juulde e askal, o ara hombo yenni o, hombo tukki o, hombo nyaami jawdi o, o joɗɗinee oya yoftoo e moƴƴi makko, si moƴƴi makko ngasii ko adii nde yoɓata ko fwii mbo ko e goopi, goopi maɓɓe nannge mbeddee e dow makko, refti o werlee e yiite.
Ko muslim yaltani mbo(2581) e Tirmijiyyu (2418) e Ahmad (8029) ko kanko konngol woodani.
Nulaaɗo Alla maaki:
Catal lekki woniino e laawol hongal lorla yimɓe, gorko gooto itti ngal, o naatna aljanna.
Bukaari yaltanii mbo(652) e maana mammba, e muslim(1914) ko wa*i noon e Ibnu Maaja (3682) e Ahmad (10432)konngol ngol woodaniiɓe, ittude ko lorata e laawol na naatna aljanna, hono njiruɗa loroowo yimɓe bonno nguurndam mum en.
Islaam arii reende kakkille mbo ɓamti tolnde hembo, Alla daali:Pellet neɗɗo ko naamnitteɗo nanɗe e jiiɗe e ɓernɗe ɗñee fof ko o naamnitteeɗo ɗe .Al Israa 36.Na waɗɗii e neɗɗo nde o reenata hakkille makko,ko ɗum saabi harmineede sanngara e dorog,karmugol sanngara jantaama e tonngoode (34)na heewi e aayeeje qurana gasrooje e konngol toowɗo:Yaama kakkilon.Al Baqara 242.Alla daali:Aduna wonaani si wonah ko fijrde e belaaɗe, ko galle laakara ɓuri labaneede wonande hulɓe Alla mate on kakkiltah.Al Anaam 32.Alla daali:Min tellanii mbo quraana arbiyanke ngam kakkilon.Yuusuf 2.Alla holliti wonde peewal e ñeeñal naftorta ɗum tan ko jom hakkilleeji ko ɓeen mbiyetee ulul albaabai, Alla daali:Alla na totta nyeenyal Mbo haajani, kala tottaaɗo ñeenyal tottaama ɓural manngal siftortah ɗum si wonah joman en hakkillaaji.Al Baqara 269.Ko ɗum waɗi Islaam waɗi hakkille wonde faworde ko fawe tee e neɗɗo, Nulaaɗo yo his maaki:Kuɗol ɓamtaama e tata: ɗaaniiɗa haa fina, suko haa hoyɗito e kaangaaɗo haa hakkila.Bukaari o yowitiri mbo e tafngo fellitde ko adii hadiis (5269) O yaltani mbo hombo jokka e Abuu Daawuud (4402) ko kanko woodani lafju o, e Tirmijiyyu (1423) e Nisaa*ii nde (ASUNANUL KUBRA) (7346) e Ahmad (956) e luural setta, e Ibnu Maaja.na tonnga.Rimɗini mbo e tonngi jiɓuyaaji e sanamuuji, Alla daali hombo habra fiyakuuji leƴƴi nanngitinooɗi e jiɓuyaaji e salaade goongo garduɗo ka Alla:Ko hono noon Min nelaani e wura e jeertinoowo si wonah wiya neemiiɓe wuro ngo, pellet min tawii baabiraaɓe e dental ko batte mum en min ñeemtinta;Ajjukhrufi 23.Alla daali hombo habra gaa e Annabi Ibraahiim yo kisal won e Makko:Holko woni ɗii nanndinaaɗi ɗi uufnani ɗon. 52.ɓe mbi min tawii baabiraaɓe amen na ndewaɗi. 53.Al Anbiyaa 52-53.Islaam ari yamiri yimɓe accude rewde sanamuuji, e accude jiɓuyaaji donaaɗi e baabiraaɓe e taaniraaɓe, mbo yamiri rewde laawol Nulaaɓe yo jam kisal won e dow mum en.Islaam alah ñaawooje keerinaaɗe hinnde gaa e wonnde.Aliyyu Ibnu Abii Taalib ɓiy baaba mum Nulaaɗo e jom galle ɓiy Nulaaɗo Faatima:Mbela won ko Nulaaɗo heertirani on e huunde?O wii Nulaaɗo heerinaani amen huunde nde huftidinaani yimɓe fof tawi wonah ko woni e wana jaasi am ki:O yaltini heen ɗerawol na winnda heen Alla huɗii kirsirɗo ko wonah Alla gujjuɗo manaar leydi Alla huɗii kuɗɗo jiknaaɗo makko Alla huɗii moolɗo pepintooɗo e diine ko alah heen.Sahiih Muslim 1978.Denndaangal ñawooje islaam e sariyaaji mum na yaadi e hakkille e nuunɗal e ñeeñal.
Pellet neɗɗo ko naamnitteɗo nanɗe e jiiɗe e ɓernɗe ɗñee fof ko o naamnitteeɗo ɗe .
Al Israa 36.
Na waɗɗii e neɗɗo nde o reenata hakkille makko,ko ɗum saabi harmineede sanngara e dorog,karmugol sanngara jantaama e tonngoode (34)na heewi e aayeeje qurana gasrooje e konngol toowɗo:
Yaama kakkilon.
Al Baqara 242.
Alla daali:
Aduna wonaani si wonah ko fijrde e belaaɗe, ko galle laakara ɓuri labaneede wonande hulɓe Alla mate on kakkiltah.
Al Anaam 32.
Alla daali:
Min tellanii mbo quraana arbiyanke ngam kakkilon.
Yuusuf 2.
Alla holliti wonde peewal e ñeeñal naftorta ɗum tan ko jom hakkilleeji ko ɓeen mbiyetee ulul albaabai, Alla daali:
Alla na totta nyeenyal Mbo haajani, kala tottaaɗo ñeenyal tottaama ɓural manngal siftortah ɗum si wonah joman en hakkillaaji.
Al Baqara 269.
Ko ɗum waɗi Islaam waɗi hakkille wonde faworde ko fawe tee e neɗɗo, Nulaaɗo yo his maaki:
Kuɗol ɓamtaama e tata: ɗaaniiɗa haa fina, suko haa hoyɗito e kaangaaɗo haa hakkila.
Bukaari o yowitiri mbo e tafngo fellitde ko adii hadiis (5269) O yaltani mbo hombo jokka e Abuu Daawuud (4402) ko kanko woodani lafju o, e Tirmijiyyu (1423) e Nisaa*ii nde (ASUNANUL KUBRA) (7346) e Ahmad (956) e luural setta, e Ibnu Maaja.na tonnga.
Rimɗini mbo e tonngi jiɓuyaaji e sanamuuji, Alla daali hombo habra fiyakuuji leƴƴi nanngitinooɗi e jiɓuyaaji e salaade goongo garduɗo ka Alla:
Ko hono noon Min nelaani e wura e jeertinoowo si wonah wiya neemiiɓe wuro ngo, pellet min tawii baabiraaɓe e dental ko batte mum en min ñeemtinta;
Ajjukhrufi 23.
Alla daali hombo habra gaa e Annabi Ibraahiim yo kisal won e Makko:
Holko woni ɗii nanndinaaɗi ɗi uufnani ɗon. 52.
ɓe mbi min tawii baabiraaɓe amen na ndewaɗi. 53.
Al Anbiyaa 52-53.
Islaam ari yamiri yimɓe accude rewde sanamuuji, e accude jiɓuyaaji donaaɗi e baabiraaɓe e taaniraaɓe, mbo yamiri rewde laawol Nulaaɓe yo jam kisal won e dow mum en.
Islaam alah ñaawooje keerinaaɗe hinnde gaa e wonnde.
Aliyyu Ibnu Abii Taalib ɓiy baaba mum Nulaaɗo e jom galle ɓiy Nulaaɗo Faatima:Mbela won ko Nulaaɗo heertirani on e huunde?O wii Nulaaɗo heerinaani amen huunde nde huftidinaani yimɓe fof tawi wonah ko woni e wana jaasi am ki:O yaltini heen ɗerawol na winnda heen Alla huɗii kirsirɗo ko wonah Alla gujjuɗo manaar leydi Alla huɗii kuɗɗo jiknaaɗo makko Alla huɗii moolɗo pepintooɗo e diine ko alah heen.
Sahiih Muslim 1978.
Denndaangal ñawooje islaam e sariyaaji mum na yaadi e hakkille e nuunɗal e ñeeñal.
Diineeji meere si sukkuɓe mum faamaani ko woni e mum e beñandiral ngal hakkillaaji celluɗi calato, kono tan won e heyniiɓe diine pawi e hakkillaji sukkuɓe mum en wonde diine woni ko e dow hakkille, alah ɗo rewete haa hakkille faama diine. kona tan islaam teskii diine koko fooyninta laawol hakkille, jom en diineeji meere na faala nde aade accata hakkille makko o rewa e mum en, islaam noon faala ko findinde hakkille, ngam goongaaji fiyakuuji ngannde e jaati, Alla daali:Ko hono nih Mbahyii faade e ma ruuhu e yamiroore Amen, a annadaana ko woni binndol wolla iimaan kono Min mbaɗaniimo ma annoore emin peewna heen mbo Min kaaja e jiyaaɓe Amen, pellet ana feewna e laawo poocingol.Assuuraa 52.Wahyu Alliyanke na soomi burhaanuuji e hujjaaji peewnooji hakkille kisɗo faade goongaaji ɗimbo faala anndude e goonɗinde mbo, Alla daali:Eehey mon yimɓe arii e mon daliil ummaade e Joomi mon, Min tellinii faade e mon annoore ɓanngunde.Annisaa 174.Alla faalaa ko yo neɗɗo wuur e peewal e ganndal e goonga, seytanuuji e walladiiɓe paala ko yo neɗɗo hedda e niɓe keefaraagu e majjere e wemmbeede, Alla daali:Alla woni keeda ɓeen goonɗinɓe O yaltinaɓe e niɓe faade e annoore, ɓeen yedduɓe noon ko keeda mum en Taaguut ɗuum woni kala rewete ko wonah Alla, hoɓe yaltinaɓe e annoore faade niɓɓe.Al Baqara 257.
Ko hono nih Mbahyii faade e ma ruuhu e yamiroore Amen, a annadaana ko woni binndol wolla iimaan kono Min mbaɗaniimo ma annoore emin peewna heen mbo Min kaaja e jiyaaɓe Amen, pellet ana feewna e laawo poocingol.
Assuuraa 52.
Wahyu Alliyanke na soomi burhaanuuji e hujjaaji peewnooji hakkille kisɗo faade goongaaji ɗimbo faala anndude e goonɗinde mbo, Alla daali:
Eehey mon yimɓe arii e mon daliil ummaade e Joomi mon, Min tellinii faade e mon annoore ɓanngunde.
Annisaa 174.
Alla faalaa ko yo neɗɗo wuur e peewal e ganndal e goonga, seytanuuji e walladiiɓe paala ko yo neɗɗo hedda e niɓe keefaraagu e majjere e wemmbeede, Alla daali:
Alla woni keeda ɓeen goonɗinɓe O yaltinaɓe e niɓe faade e annoore, ɓeen yedduɓe noon ko keeda mum en Taaguut ɗuum woni kala rewete ko wonah Alla, hoɓe yaltinaɓe e annoore faade niɓɓe.
Al Baqara 257.
Islaam na teddini ganndal cellungal, Alla daali:Alla na ɓamta darajaaji ɓeen goonɗinɓe ummaade e mon, e ɓeen tottaaɓe ganndal, Alla na humpatii ko golloton ko.Al Mujaadala 11.Alla sinndindiri seede anndube e seede Makko e ceedagol malaykaaji Makko ko buri mawnude ko seedete, Alla daali:Alla seediima wonde pellet Alla alah si wonah kanko, e malaykaaji e jom en ganndal, Hombo darii e nuunɗal, deweteeɗo alah si wonah kanko, kanko woni poolɗo mbo fooletaake nyeenyɗuɗo.Aali Imraan 18Ko nih feeñrata tolnde jom en ganndal nder islaam, Alla yamiraani annabi Makko Muhamed yo jam e kisal ngon e makko ɗaɓɓuude ɓeydaneede huunde si wonah ganndal, Alla dali :Maaku joom am ɓeydam ganndal.Taahaa 114.Ɓe maaki kadi:Kala naatɗo e laawol hombo ɗaɓɓa heen ganndal, Alla newna mbo laawol faade aljanna, pellet malaykaaji na lelna bibje majji weleede ɗaɓɓoowo ganndal, ɗaɓɓoowo ganndal kala ko woni e kammuuji e leydi na torono ɗum yaafuya haa e liɗɗi nder ndiyam, ɓural gannda e dow dewoowa ko hono no lewru wa*i e denndaangal koode, pellet annduɓe ngoni ronooɓe annabaaɓe, pellet annabaaɓe ndonnatah diinaar wonah mbuuɗu, kono ɓe ndonnata ko ganndal, mbo dañi ganndal danyii geɗal keewngal.Ko Abuu Daawuud yaltani mbo(3641) e Tirmijjiyu(2682) e Ibnu Maaja (223) ko kanko jeyi ngol konngol, e Ahmad (21715).Islaam na hirjina e witto gannal teelɗunga e belaaɗe, hombo nodda faade e ndaarde e miijaade e nder pittaali men e nder ndee winndere sara men Alla daali:Ma Min kolluɓe aayeeje Amen e jookli e nder ko*e mum en haa feeñana ɓe ko kanko woni goonga tigi, mbela yonaani Joom ma ko kanko woni ceediiɗo e kala huunde.Fussilat 53.Alla daali:Mbela ɓe ndaaraani nguu laamu teddungu nder kammuuji e leydi e ko Alla tagi e kala huunde, na hasoo nde lajal mum en ɓadato honde yeewtere caggal ɗum ɓe ngoonɗinta.Al Aaaraaf 185.Alla daali:Mbela ɓe njahaani e nder leydi ɓe ndaara hono batte ɓeen adiiɓe ɓe, ko kamɓe ɓurnooɓe sattude doole e batte ɓe mbattini e leydi ɓe nguurni ndi ko ɓuri koɓe nguurni ndi ko, Nulaaɓe mum en ngaddaniɓe ɓannguɗi, Alla wonaana toonyoowo ɓe kono ko kamɓe tooñata pittaali maɓɓ.Arruum (9)E njeñcudi ganndal cellundi ndi luutandiraani e islaam,ma en njnta heen yeru gooto mbo quraana fenciti fiyaaku mum ko adii duuɓi ujunere, ganndal kesal anndi. ɗum ko sakkitii ko,njenycudi ganndal ari na hawri e ko ari ko e quraana, ɗuum woni tagde liiryel e nder reedu neene mum,Alla daali:Min tagii aade e cengalawal ummaade e loopal 12.Refti Min mbaɗi mbo heɗɗere e ñiibirde hubandiinde. 13.Refti Min tagi toɓɓere nde heɗɗere Min mbatti heɗɗere nde husre, Min tagi husre nde ƴi*al Min min muurdi ƴi*al ngal teewu refti Min puɗɗi tagu goo, Alla barkanii ɓurɗo labeede e tagooɓe 14.Al Muuminuun (12-14)
Alla na ɓamta darajaaji ɓeen goonɗinɓe ummaade e mon, e ɓeen tottaaɓe ganndal, Alla na humpatii ko golloton ko.
Al Mujaadala 11.
Alla sinndindiri seede anndube e seede Makko e ceedagol malaykaaji Makko ko buri mawnude ko seedete, Alla daali:
Alla seediima wonde pellet Alla alah si wonah kanko, e malaykaaji e jom en ganndal, Hombo darii e nuunɗal, deweteeɗo alah si wonah kanko, kanko woni poolɗo mbo fooletaake nyeenyɗuɗo.
Aali Imraan 18
Ko nih feeñrata tolnde jom en ganndal nder islaam, Alla yamiraani annabi Makko Muhamed yo jam e kisal ngon e makko ɗaɓɓuude ɓeydaneede huunde si wonah ganndal, Alla dali :
Maaku joom am ɓeydam ganndal.
Taahaa 114.
Ɓe maaki kadi:
Kala naatɗo e laawol hombo ɗaɓɓa heen ganndal, Alla newna mbo laawol faade aljanna, pellet malaykaaji na lelna bibje majji weleede ɗaɓɓoowo ganndal, ɗaɓɓoowo ganndal kala ko woni e kammuuji e leydi na torono ɗum yaafuya haa e liɗɗi nder ndiyam, ɓural gannda e dow dewoowa ko hono no lewru wa*i e denndaangal koode, pellet annduɓe ngoni ronooɓe annabaaɓe, pellet annabaaɓe ndonnatah diinaar wonah mbuuɗu, kono ɓe ndonnata ko ganndal, mbo dañi ganndal danyii geɗal keewngal.
Ko Abuu Daawuud yaltani mbo(3641) e Tirmijjiyu(2682) e Ibnu Maaja (223) ko kanko jeyi ngol konngol, e Ahmad (21715).
Islaam na hirjina e witto gannal teelɗunga e belaaɗe, hombo nodda faade e ndaarde e miijaade e nder pittaali men e nder ndee winndere sara men Alla daali:
Ma Min kolluɓe aayeeje Amen e jookli e nder ko*e mum en haa feeñana ɓe ko kanko woni goonga tigi, mbela yonaani Joom ma ko kanko woni ceediiɗo e kala huunde.
Fussilat 53.
Alla daali:
Mbela ɓe ndaaraani nguu laamu teddungu nder kammuuji e leydi e ko Alla tagi e kala huunde, na hasoo nde lajal mum en ɓadato honde yeewtere caggal ɗum ɓe ngoonɗinta.
Al Aaaraaf 185.
Alla daali:
Mbela ɓe njahaani e nder leydi ɓe ndaara hono batte ɓeen adiiɓe ɓe, ko kamɓe ɓurnooɓe sattude doole e batte ɓe mbattini e leydi ɓe nguurni ndi ko ɓuri koɓe nguurni ndi ko, Nulaaɓe mum en ngaddaniɓe ɓannguɗi, Alla wonaana toonyoowo ɓe kono ko kamɓe tooñata pittaali maɓɓ.
Arruum (9)
E njeñcudi ganndal cellundi ndi luutandiraani e islaam,ma en njnta heen yeru gooto mbo quraana fenciti fiyaaku mum ko adii duuɓi ujunere, ganndal kesal anndi. ɗum ko sakkitii ko,njenycudi ganndal ari na hawri e ko ari ko e quraana, ɗuum woni tagde liiryel e nder reedu neene mum,Alla daali:
Min tagii aade e cengalawal ummaade e loopal 12.
Refti Min mbaɗi mbo heɗɗere e ñiibirde hubandiinde. 13.
Refti Min tagi toɓɓere nde heɗɗere Min mbatti heɗɗere nde husre, Min tagi husre nde ƴi*al Min min muurdi ƴi*al ngal teewu refti Min puɗɗi tagu goo, Alla barkanii ɓurɗo labeede e tagooɓe 14.
Al Muuminuun (12-14)
Alla jaɓatah O barjatah golle ñande laakara si wonah e goonɗinɗo Alla o ɗoftii Mbo o goonɗini nulaaɓe Alla ɓe fof, Alla daali:Kala faalaɗo yaawnaneede Min njaawnana mbo ko Min muuyi ko heen,wonande mbo min muuyi refti min mbaɗana mbo jahannama hombo sumee heen hombo woni nyinyaaɗo diiwaaɗo e yurmeende Alla.18.Kala paalaaɗo laakara o gollanii mbo golle makko tawa hombo goonɗini ɓeen de yahdu mum en na yettaa.Al Israa 18-19.Alla daali:Kala golluɗo golle labaaɗe hombo gooninɗi, oon yeddantaake yaadu makko, pellet ma Min mbinndan mbo ɗe.Al Anbiya 94.Alla jaɓatah e dewe Alla si wonah ko O sariyini, Alla daali:Kala joortiiɗo hawrude e Joomi makko yo o gollu golle labaaɗe woto o renndin dewal mum Alla e hay gooto;AL Kahfi 110.O holli wonde golle labetaake si wonah ɗe Alla sariyini, te kadi jom majje wona laɓɓinɗo ɗe fii Alla te hombo goonɗini Alla e Annabaaɓe e Nulaaɓe yo jam e kisal won e mum en, kono mbo golle mum wonah ɗuum, Alla daali:Min ngari e koɓe ngolluno e golle, min mbaɗiɗe punndi(nduggu) caraandi.Al Furqaan 23.Alla daali:E geece koyɗe nyande heen.Gollooje tampuɗe.Na sume e jaynge wulnge (4).Al Gaasiya (2-4)Geece ɗe na koyi nummorde e golle, kono ɗe ngollatno ko aldah e peewal ummorngal ka Alla, Alla waɗi battane majje ko jaynge, sabu ɗe ngollir ko Alla sariyinaani, kono ɗe ndewi ko dewgol meere, ɓe cukki e ko*e majjere ɗeen cosatnooɓe ɓe diineeji meere, golle labaaɗe jaɓaaɗe ka Alla woni kawruɗe ko Nulaaɗo addi ko hono neɗɗo yeddirta Alla o joortoo nde Alla yoɓata mbo ko labaa?Alla jaɓantah iimaan hay gooto si wonah o goonɗin Annabaaɓe fof o goonɗina nulal Muhamed, en kaaliina yogo e dallilaaji e ɗuum e tonngoode (20) Alla daali:Nulaaɗo goonɗinii ko tellinaa ko e mum ummaade Joom makko, fof en ngoonɗinii Alla e malaykaaji Mum e defte mum e Nulaaɓe Mum, Min ceerndatah hay gooto e Nulaaɓe Mum, ɓe wii min nanii min ɗoftiima hafran amen, Joomi amen ko e Maa woni weernde.Albaqara 285.Alla daali:Onon goonɗinɓe ngoonɗinee Alla e Nulaaɓe Makko e deftere nde O tellini e Nulaaɗo Makko e deftere telliinde ko adii, kala jedduɗo Alla e malaykaaji Mum e defte Mum e Nulaaɓe Mum e ñalawma cakkitiiɗo o majjii majjer woɗɗunde.Anniss 136.Alla daali:Tuma nde Alla nanngi aadi e Annabaaɓe nd ngaddan Mi mon deftere e ñeeñal, refti ari e mon Nulaaɗo goonɗinɗo ko ngonduɗon ko, ma on ngoonɗin ɗum mballon mbo, o wii mbela on qirriima aadi Am o e ɗuum, ɓe mbii min qirriima, O wii ceedee Miin mbeɗo seedadoo e mon.Aali Imraan 81.
Kala faalaɗo yaawnaneede Min njaawnana mbo ko Min muuyi ko heen,wonande mbo min muuyi refti min mbaɗana mbo jahannama hombo sumee heen hombo woni nyinyaaɗo diiwaaɗo e yurmeende Alla.18.
Kala paalaaɗo laakara o gollanii mbo golle makko tawa hombo goonɗini ɓeen de yahdu mum en na yettaa.
Al Israa 18-19.
Alla daali:
Kala golluɗo golle labaaɗe hombo gooninɗi, oon yeddantaake yaadu makko, pellet ma Min mbinndan mbo ɗe.
Al Anbiya 94.
Alla jaɓatah e dewe Alla si wonah ko O sariyini, Alla daali:
Kala joortiiɗo hawrude e Joomi makko yo o gollu golle labaaɗe woto o renndin dewal mum Alla e hay gooto;
AL Kahfi 110.
O holli wonde golle labetaake si wonah ɗe Alla sariyini, te kadi jom majje wona laɓɓinɗo ɗe fii Alla te hombo goonɗini Alla e Annabaaɓe e Nulaaɓe yo jam e kisal won e mum en, kono mbo golle mum wonah ɗuum, Alla daali:
Min ngari e koɓe ngolluno e golle, min mbaɗiɗe punndi(nduggu) caraandi.
Al Furqaan 23.
Alla daali:
E geece koyɗe nyande heen.
Gollooje tampuɗe.
Na sume e jaynge wulnge (4).
Al Gaasiya (2-4)
Geece ɗe na koyi nummorde e golle, kono ɗe ngollatno ko aldah e peewal ummorngal ka Alla, Alla waɗi battane majje ko jaynge, sabu ɗe ngollir ko Alla sariyinaani, kono ɗe ndewi ko dewgol meere, ɓe cukki e ko*e majjere ɗeen cosatnooɓe ɓe diineeji meere, golle labaaɗe jaɓaaɗe ka Alla woni kawruɗe ko Nulaaɗo addi ko hono neɗɗo yeddirta Alla o joortoo nde Alla yoɓata mbo ko labaa?
Alla jaɓantah iimaan hay gooto si wonah o goonɗin Annabaaɓe fof o goonɗina nulal Muhamed, en kaaliina yogo e dallilaaji e ɗuum e tonngoode (20) Alla daali:
Nulaaɗo goonɗinii ko tellinaa ko e mum ummaade Joom makko, fof en ngoonɗinii Alla e malaykaaji Mum e defte mum e Nulaaɓe Mum, Min ceerndatah hay gooto e Nulaaɓe Mum, ɓe wii min nanii min ɗoftiima hafran amen, Joomi amen ko e Maa woni weernde.
Albaqara 285.
Alla daali:
Onon goonɗinɓe ngoonɗinee Alla e Nulaaɓe Makko e deftere nde O tellini e Nulaaɗo Makko e deftere telliinde ko adii, kala jedduɗo Alla e malaykaaji Mum e defte Mum e Nulaaɓe Mum e ñalawma cakkitiiɗo o majjii majjer woɗɗunde.
Anniss 136.
Alla daali:
Tuma nde Alla nanngi aadi e Annabaaɓe nd ngaddan Mi mon deftere e ñeeñal, refti ari e mon Nulaaɗo goonɗinɗo ko ngonduɗon ko, ma on ngoonɗin ɗum mballon mbo, o wii mbela on qirriima aadi Am o e ɗuum, ɓe mbii min qirriima, O wii ceedee Miin mbeɗo seedadoo e mon.
Aali Imraan 81.
Woni faandaare denndaangal nule Alliyankooje ko: nde diine goongo ɓamtata aade, o wona maccuɗo Alla tigi, islaam na rimɗina aade e maccungaagu jawdi e jiɓuyaaji, Nulaaɗo mo jam e kisal woni e makko maaki:Malkisaama maccuɗo diinaar e mbuuɗu e qaɗiifa e khamiisa, si o rokkaama o welto si rokkaaka o weltataako.Sahiih Bukhaari 6435.Neɗɗo peewɗo wonatah lorkinaniiɗo si wonah Alla, jawdi e koongu e palaas e leñol fof waɗataa mbo maccuɗo, e ngol tinndol na huncana janngoowo o, no yimɓe mbaano ada ko nulal e hono ɓe mbattini.Nde juulɗe adinooɗe pernoo faade Ecoppi, laamɗo leydi ndi naamniiɗe, oon woni Najaasi, o wii:Hombo woni o diine ceernduɗo on e yimɓe mon, te on naataani e diine am wolla diine mofte goo?Jaafar Ibnu Abii Taalib wii:Eehey ma laamɗo min ngonno ko jaahiliyankoo- ɓe, rewooɓe sanamuuji, ñaamooɓe jiiba, jinooɓe taƴooɓe enɗam, bonɓe e hoddiiɓe, cemmbinɗo ñaama lohɗo, min ngoni e ɗuum haa Alla neli faade e amen nulaaɗo ummmiiɗo e amen mbo min nganndi asko makko e goonɗugol makko e hoolaare makko, e ɓurnaade mbo, o noddi amen faade e tawhiid Alla e rewde Mbo, e accude ko min ndewatno minen e baabiraae amen ko wonah Alla, ko wa*i na kaaxe e sanamuuji, O yamiri amen goonɗude e yeewtere e tottirde hoolaare e jokkude enɗam e labinde koddigal e accude ko harmi e ɗiiƴam, O haɗi amen pankare e haalde fenaande e nyaamde jawdi alyatiime e tukkude deeniiɗo, O yamiri min nde min ndewata Alla kanko tan, min mbaasa Mbo renndinde e hay huunde, o yamiri amen juulde e askal e koorko. o wii: O limtani mbo geɗe islaam min goonɗani mbo min ndewi mbo ko o addi ko, min ndewi Alla, min mbaasi renndinde Mbo e huunde, min karmini ko o harmini e dow amen min ndakni ko o daknani amen;Ahmad yaltani mbo(1740) e luural setta, e Abuu Na*iim nder(HILYATUL AWLIYA) (1/115) na tonnga.Islaam hono no paamirtaa senintah aade en mbo toownaɓe dow daraja mum en mbo waɗdataabe Allaaji e reweteeɗi.Alla daali:Maaku:"Ko onon yo yimɓe Defte,aree e konngol fotayngol hakkunde amen e mo'on:wonnde en rewataa si wanaa Alla,en kafidataa Mo e huune wata yoga e me'en jogitor yogo Joomi-raaɓe ko woori Alla".Si ɓe huccitii,wi'ee:"Seeditee wonnde menen ko men jebbiliiɓe".Aali Imraan 64.Alla daali:O yamirtaa on jogitorgol Malaa'ikaaɓe ɓen e Annabaaɓe ɓen reweteeɓe. E O yamiray on keeferaaku, ɓaawo nde laatinoɗon jebbiliiɓe?Aali Imraan 80.Ɓe maaki kadi:Wotee nguttee kam honono Nasaaraa en nguttiri Ibnu Maryama, Miin de ko Mi maccuɗo makko, mbi*ee maccuɗo Makko e Nulaaɗo Makko.Sahiih Bukhaari 3445.
Malkisaama maccuɗo diinaar e mbuuɗu e qaɗiifa e khamiisa, si o rokkaama o welto si rokkaaka o weltataako.
Sahiih Bukhaari 6435.
Neɗɗo peewɗo wonatah lorkinaniiɗo si wonah Alla, jawdi e koongu e palaas e leñol fof waɗataa mbo maccuɗo, e ngol tinndol na huncana janngoowo o, no yimɓe mbaano ada ko nulal e hono ɓe mbattini.
Nde juulɗe adinooɗe pernoo faade Ecoppi, laamɗo leydi ndi naamniiɗe, oon woni Najaasi, o wii:
Hombo woni o diine ceernduɗo on e yimɓe mon, te on naataani e diine am wolla diine mofte goo?
Jaafar Ibnu Abii Taalib wii:
Eehey ma laamɗo min ngonno ko jaahiliyankoo- ɓe, rewooɓe sanamuuji, ñaamooɓe jiiba, jinooɓe taƴooɓe enɗam, bonɓe e hoddiiɓe, cemmbinɗo ñaama lohɗo, min ngoni e ɗuum haa Alla neli faade e amen nulaaɗo ummmiiɗo e amen mbo min nganndi asko makko e goonɗugol makko e hoolaare makko, e ɓurnaade mbo, o noddi amen faade e tawhiid Alla e rewde Mbo, e accude ko min ndewatno minen e baabiraae amen ko wonah Alla, ko wa*i na kaaxe e sanamuuji, O yamiri amen goonɗude e yeewtere e tottirde hoolaare e jokkude enɗam e labinde koddigal e accude ko harmi e ɗiiƴam, O haɗi amen pankare e haalde fenaande e nyaamde jawdi alyatiime e tukkude deeniiɗo, O yamiri min nde min ndewata Alla kanko tan, min mbaasa Mbo renndinde e hay huunde, o yamiri amen juulde e askal e koorko. o wii: O limtani mbo geɗe islaam min goonɗani mbo min ndewi mbo ko o addi ko, min ndewi Alla, min mbaasi renndinde Mbo e huunde, min karmini ko o harmini e dow amen min ndakni ko o daknani amen;
Ahmad yaltani mbo(1740) e luural setta, e Abuu Na*iim nder(HILYATUL AWLIYA) (1/115) na tonnga.
Islaam hono no paamirtaa senintah aade en mbo toownaɓe dow daraja mum en mbo waɗdataabe Allaaji e reweteeɗi.
Alla daali:
Maaku:"Ko onon yo yimɓe Defte,aree e konngol fotayngol hakkunde amen e mo'on:wonnde en rewataa si wanaa Alla,en kafidataa Mo e huune wata yoga e me'en jogitor yogo Joomi-raaɓe ko woori Alla".Si ɓe huccitii,wi'ee:"Seeditee wonnde menen ko men jebbiliiɓe".
Aali Imraan 64.
Alla daali:
O yamirtaa on jogitorgol Malaa'ikaaɓe ɓen e Annabaaɓe ɓen reweteeɓe. E O yamiray on keeferaaku, ɓaawo nde laatinoɗon jebbiliiɓe?
Aali Imraan 80.
Ɓe maaki kadi:
Wotee nguttee kam honono Nasaaraa en nguttiri Ibnu Maryama, Miin de ko Mi maccuɗo makko, mbi*ee maccuɗo Makko e Nulaaɗo Makko.
Sahiih Bukhaari 3445.
Alla sariyanii tuubgol e islaam ko ɗuum woni: ruttaade e Joom mum e accude goopi, Alla daali:Ndutte e Alla onon fof juulɓe mbela joo maleɗon.Annuur 31.Alla daali:Mbela ɓe nganndah Alla na jaɓa tuubaabuya e jiyaaɓe Makko, hombo nannga sadakaaji pellet Alla ko jaɓoowo tuubaabuya ko O jurmatooɗo.Attawba 104.Alla daali:Ko kanko woni jaɓoowo tuubaabuya e jiyaaɓe Makko hombo yaafoo bonɗi hombo anndi ko mbaɗaton ko.Assuura 25.Ɓe maaki kadi:Alla ɓuri sattude weltaare e tuubgol jiyaaɗo Makko goonɗinɗo e gorko gonɗo e leydi kalkoori hombo wondi e daaba makko gonduɗo e ñaamdu e njaram makko,o ɗaani o fini o tawi mbo yahii,o ɗaɓɓi mbo haa ɗomko hefti mbo,refti o wii: mi ruttoto e nokku ngonnoo mi, mi ɗaano haa mi maaya,o fawi hoore mum e seemde makko ngam o maaya,o fini o tawi daaba mum ɗoon hombo wondi e njooɓa e ñaamdu e njaram makko,ko Alla ɓuri sattude weltaare e maccuɗo goonɗinɗo e oon gorko jiituɗo daaba mum o.Sahiih Muslim 2744.Islaam na yirbina bakkatuuji gadiiɗi mbo, tuubuubuya na momta bakkatuuji gadiiɗi, Alla daali:Maakan ɓen yedduɓe: si ɓe haɗtike; ɓe haforante ko yawti. Si ɓe ruttiima, haray gomɗii laawol adinooɓe ɓen yawtii.Anfaal 38.Alla noddi nasaaraa yoɓe tuub, O daali:Mbela ɓe nduttataako e Alla, ɓe ɗaɓɓa e Makko yaafeede, Alla ko jaafatooɗo jurmotooɗo.Al Maa*ida 74.Islaam reerɗini denndaangal woopɓe e bakkodinɓe nde ɓe tuubata, Alla daali:Maaku eehey mon jiyaaɓe Am fantinɓe e dow ko*e mum en, wotee piɓtee yurmeende Alla, pellet Alla na yaafo denndaangal bakkatuuji, ko Kanko woni jaafatooɗo jurmotooɗo.Ajjumur 53.Nde Amru Ibnul Aas faalaa naatde islaam, o huli nde o waasat yaafeede bakkatuuji mum ɗi o golli ko adii islaam, Amru wii hombo haalana men ndee darnde:Nde Alla werlii e ɓernde am islaam o wii: Ngarmi e annabi yo o his ngam O soodandira e am, O werti junngo makko faade e am mbii mi: Mi soondandirtah e ma haa ñaafaɗaa mi ko mbaɗmi ko e bakkat, o wii: Nulaaɗ maaki : Aan Umar mate a anndah fergo na momta bakkatuuji gadiiɗi fergo ngo, Aan Umar mate a anndah wonde fergo na momta bakkatuuji gadiiɗi ngo.Ko muslim yatani bmo(121) hombo juutna hono noon, e Ahmadu (17827)
Ndutte e Alla onon fof juulɓe mbela joo maleɗon.
Annuur 31.
Alla daali:
Mbela ɓe nganndah Alla na jaɓa tuubaabuya e jiyaaɓe Makko, hombo nannga sadakaaji pellet Alla ko jaɓoowo tuubaabuya ko O jurmatooɗo.
Attawba 104.
Alla daali:
Ko kanko woni jaɓoowo tuubaabuya e jiyaaɓe Makko hombo yaafoo bonɗi hombo anndi ko mbaɗaton ko.
Assuura 25.
Ɓe maaki kadi:
Alla ɓuri sattude weltaare e tuubgol jiyaaɗo Makko goonɗinɗo e gorko gonɗo e leydi kalkoori hombo wondi e daaba makko gonduɗo e ñaamdu e njaram makko,o ɗaani o fini o tawi mbo yahii,o ɗaɓɓi mbo haa ɗomko hefti mbo,refti o wii: mi ruttoto e nokku ngonnoo mi, mi ɗaano haa mi maaya,o fawi hoore mum e seemde makko ngam o maaya,o fini o tawi daaba mum ɗoon hombo wondi e njooɓa e ñaamdu e njaram makko,ko Alla ɓuri sattude weltaare e maccuɗo goonɗinɗo e oon gorko jiituɗo daaba mum o.
Sahiih Muslim 2744.
Islaam na yirbina bakkatuuji gadiiɗi mbo, tuubuubuya na momta bakkatuuji gadiiɗi, Alla daali:
Maakan ɓen yedduɓe: si ɓe haɗtike; ɓe haforante ko yawti. Si ɓe ruttiima, haray gomɗii laawol adinooɓe ɓen yawtii.
Anfaal 38.
Alla noddi nasaaraa yoɓe tuub, O daali:
Mbela ɓe nduttataako e Alla, ɓe ɗaɓɓa e Makko yaafeede, Alla ko jaafatooɗo jurmotooɗo.
Al Maa*ida 74.
Islaam reerɗini denndaangal woopɓe e bakkodinɓe nde ɓe tuubata, Alla daali:
Maaku eehey mon jiyaaɓe Am fantinɓe e dow ko*e mum en, wotee piɓtee yurmeende Alla, pellet Alla na yaafo denndaangal bakkatuuji, ko Kanko woni jaafatooɗo jurmotooɗo.
Ajjumur 53.
Nde Amru Ibnul Aas faalaa naatde islaam, o huli nde o waasat yaafeede bakkatuuji mum ɗi o golli ko adii islaam, Amru wii hombo haalana men ndee darnde:
Nde Alla werlii e ɓernde am islaam o wii: Ngarmi e annabi yo o his ngam O soodandira e am, O werti junngo makko faade e am mbii mi: Mi soondandirtah e ma haa ñaafaɗaa mi ko mbaɗmi ko e bakkat, o wii: Nulaaɗ maaki : Aan Umar mate a anndah fergo na momta bakkatuuji gadiiɗi fergo ngo, Aan Umar mate a anndah wonde fergo na momta bakkatuuji gadiiɗi ngo.
Ko muslim yatani bmo(121) hombo juutna hono noon, e Ahmadu (17827)
E islaam haajaraaka nde aade qirratoo goopi makko e yeese aade, e nder islaam jotondiral hakkunde aade e Joom makko alah heeda, hatajinaaka e goɗɗo ngam wona hakkunde ma e joom ma, ko hono no yawtiri e tonngoode (36) Alla noddii denndaangal yimɓe ndeɓe nduttotoo e Makko, O haɗi yimɓe nde nde nanngirta malaykaaji wolla annabaaɓe wonde hakkunde Alla e e jiyaaɓe Makko, O daali:O yamirtaa on jogitorgol Malaa'ikaaɓe ɓen e Annabaaɓe ɓen reweteeɓe. E O yamiray on keeferaaku, ɓaawo nde laatinoɗon jebbiliiɓe?Aali Imraan 80Islaam na haɗa nde aade nanngirtee Alla wolla renndude e Alla e jeyal Makko e Alliyakeewal Mum, Alla daali:Ɓe jogitike cernooɓe maɓɓe e ruuɗiiɓe maɓɓe reweteeɓe ko woori Alla, e Mema-sella geɗal Maryama. Ɓe yamiraaka si wonaa rewugol reweteeɗo gooto. Reweteeɗo alaa si wonaa Kanko. Senayee woodanii Mo e kon ko ɓe sirkaa ko.Attawba 31.Alla yeddii heeferɓe koɓe jogittoo ko jokkorɗe hakkunde maɓɓe e Makko, Alla daali:Ko noon de woodanii Alla diine laaɓtuɗo, ɓeen jaggirɓe tanah Makko waliyaaɓe min ndewataaɓe si wonah yoɓe ɓadin amen malal pellet Alla ko ñaawoowo hakkunde mum ennder koɓe luutraatnoo ko, pellet Alla feewnatah kala gonɗo penoowo keefeero.Ajjumur 3.Alla holliri wonde wasaniyankooɓe -jaahilii en- na njogotono jokkorɗe hakkunde mum en Alla ɓe mbi*a: ɓeen ɓadnaɓe Alla.Si Alla haɗii aade en nde nanngirta Annabaaɓe e malaykaaji jokkorɓe hakkunde Makko e jiyaaɓe Makko, tanah mum en ɓuri waasde haandude wonde jokkorɗe hakkunde Alla jiyaaɓe Makko, Annabaaɓe e Nulaaɓe na yaawnoo ngam ɓadaade Alla, Alla daali na habra alhaali Annabaaɓe e Nulaaɓe:Pellet hoɓe njaawnatonoo e moƴƴi hoɓe noddatnoo Amen reerɗude e kulol ɓe ngoniino hulɓe Alla.Al anbiyaa 90.Alla daali:Ko ɓeen ngoni noddooɓe ɗaɓɓooɓe faade e Joomi mum en jokkorgal hombo e mum en ɓuri ɓadaade homɓe joortoo yurmeende makko, hombo hula lepte makko, pellet lepte makko ɗe ko deentaaɗe.Al Israa 57.ɓeen ɓe noddoton ko wonah Alla - e annabaaɓe e moɓƴƴuɓe - ɓeen hoɓe ɓalloroo faade Alla hoɓe njoortoo yurmeende makko, hoɓe kula lepte makko, ko hono ɓe noddirtee ko wonah Alla.
O yamirtaa on jogitorgol Malaa'ikaaɓe ɓen e Annabaaɓe ɓen reweteeɓe. E O yamiray on keeferaaku, ɓaawo nde laatinoɗon jebbiliiɓe?
Aali Imraan 80
Islaam na haɗa nde aade nanngirtee Alla wolla renndude e Alla e jeyal Makko e Alliyakeewal Mum, Alla daali:
Ɓe jogitike cernooɓe maɓɓe e ruuɗiiɓe maɓɓe reweteeɓe ko woori Alla, e Mema-sella geɗal Maryama. Ɓe yamiraaka si wonaa rewugol reweteeɗo gooto. Reweteeɗo alaa si wonaa Kanko. Senayee woodanii Mo e kon ko ɓe sirkaa ko.
Attawba 31.
Alla yeddii heeferɓe koɓe jogittoo ko jokkorɗe hakkunde maɓɓe e Makko, Alla daali:
Ko noon de woodanii Alla diine laaɓtuɗo, ɓeen jaggirɓe tanah Makko waliyaaɓe min ndewataaɓe si wonah yoɓe ɓadin amen malal pellet Alla ko ñaawoowo hakkunde mum ennder koɓe luutraatnoo ko, pellet Alla feewnatah kala gonɗo penoowo keefeero.
Ajjumur 3.
Alla holliri wonde wasaniyankooɓe -jaahilii en- na njogotono jokkorɗe hakkunde mum en Alla ɓe mbi*a: ɓeen ɓadnaɓe Alla.
Si Alla haɗii aade en nde nanngirta Annabaaɓe e malaykaaji jokkorɓe hakkunde Makko e jiyaaɓe Makko, tanah mum en ɓuri waasde haandude wonde jokkorɗe hakkunde Alla jiyaaɓe Makko, Annabaaɓe e Nulaaɓe na yaawnoo ngam ɓadaade Alla, Alla daali na habra alhaali Annabaaɓe e Nulaaɓe:
Pellet hoɓe njaawnatonoo e moƴƴi hoɓe noddatnoo Amen reerɗude e kulol ɓe ngoniino hulɓe Alla.
Al anbiyaa 90.
Alla daali:
Ko ɓeen ngoni noddooɓe ɗaɓɓooɓe faade e Joomi mum en jokkorgal hombo e mum en ɓuri ɓadaade homɓe joortoo yurmeende makko, hombo hula lepte makko, pellet lepte makko ɗe ko deentaaɗe.
Al Israa 57.
ɓeen ɓe noddoton ko wonah Alla - e annabaaɓe e moɓƴƴuɓe - ɓeen hoɓe ɓalloroo faade Alla hoɓe njoortoo yurmeende makko, hoɓe kula lepte makko, ko hono ɓe noddirtee ko wonah Alla.
E sakket ngal nulal en ciftarat wonde aade en e seertude jamanuuji mum en e yimbe mum en e leyɗ wollo boom e rennda aade en fof na seerti miijooji e paandale ka neesu e ka golle, na haajora e peewnoowo tinndinoowo e njuuɓɓudi ndenndinatndi e laamu deenoowo mbo, Nulabe tedduɓe ɓe noon ndoondinoo ngaal donngal ummorde e wahyu ka joomiraawo, be peewna aade en e laawo peewal e fooccaare, be ndenndinaɓe e sariya Alla, be nyaawira hakkunde mum en e goonga fiyakuuji mum en poocco fotde nobe nootari Nulaaɓe e ɓadaade yonto mum en e nele Alliyankooje, O timminiri nele e nelal Muhamed yo jam e kisal won e mum, O winndi e maggal heddaade, O waɗi ngal peewal aade en e annoore yottinatnde e Alla.
Ko ɗum waɗi mbeɗa noddu ma aan aade nde ndarotaɗa sabu Alla accaa ñeemtinde e aada, hono no Alla noddir ma, O daali:Maaku pellet mi waajoto mon e gootel nde ndaranatoɗon Alla ɗiɗo e gooto gooto refti miiccaɗon,kaaɗi ngalah e gondiijo mon hee,ko O jeertinoowo mon tan na e yeesa mum lepte cattuɗe.Sabaa (46)Anndu aan ko a ruttto e Joom ma, Alla daali:Aade alah si wonah ko yahani. (39)Yaama yahdu mum ndu yi*ee (40)Refti o yoɓee mbo njɓdi ɓurndi timmude (41)Ko faade Joom ma woni haattirde (42)Annajmi 39-42.Nde ndaarata e hoore ma e jookli sera ma, Alla daali:Mbela ɓe ndaaraani nguu laamu teddungu nder kammuuji e leydi e ko Alla tagi e kala huunde, na hasoo nde lajal mum en ɓadato honde yeewtere caggal ɗum ɓe ngoonɗinta.Al Aaaraaf 185.Jebbila maleɗa aduna ma e laakara ma, si a faalaama naatde e Islaam,alah ko fawii e maa si wonah seedaade deweteeɗo alah si wonah Alla gooto, Muhamed yo jam e kisal won e mum ko Nulaaɗo Alla tigi.Tumo nde Nulaaɗo nulnoo Mu*aaj faade Yaman ngam o nodda faade e Islaam,o maaki:Pellet ma a ar e yimɓe joman en defte, nodduɓe faade e seedaade alah deweteeɗo e ngoonga si wonah Alla, Miin komi Nulaaɗo Alla tigi, siɓe ɗoftiimo ma e ɗuum anndiɓe farlaama e mum en juulɗeele joy kala ñalawma e kala jemma, siɓe ɗoftiima ma e ɗuum anndiɓe Alla fawii e mum en askal ummaade e jawle mum en ngal nannge e alɗuɓe maɓɓe tottee waasɓe, siɓe ɗoftiimo ma e ɗuum reento jawle mum en ɓurɗe teddude, reento noddugol toonyaaɗo sabu heedo alah hakkunde nduun noddaandu e Alla.Sahiih Muslim 19.Nde kisataa e kala ko rewetee ko wonah Alla, hisde e kala ko rewetee ko wonah Alla, woni laawol Annabi Ibraahiima peewngol, Alla daali:Wonanii on e Ibraahiima ñeemtanirgal labangal e ɓee ɓe o wondi tumo ndeɓe wii yimɓe mum en pellet min kisii e mon e koon ko ndewaton ko wonah Alla,min njeddii mon,gañandiral ɓanngii hakkunde amen e mon pooma haa ngoonɗinon Alla kanko tan.Al Mumtahina 4.Goonɗinde Alla umminat wonɓe nder baamuule, Alla daali:Sabu ko Alla woni goongo, pellet ko Kanko woni guurtinoowo maayɓe, ko Kanko woni kattanɗo kala huunde. 6.Pellet darngo koko arata sikke alah heen, pellet Alla umminat wonɓe e genaale. 7.Al Hajji 6-7.Hasboore e njoɓdi ko goono, Alla daali:Alla tagiri kammuuji e leydi goongo e haa yoɓee kala fittaandu ko ndu faggitii ko, kamɓe ɓe tooñetaake.Al Jaasiya 22.
Maaku pellet mi waajoto mon e gootel nde ndaranatoɗon Alla ɗiɗo e gooto gooto refti miiccaɗon,kaaɗi ngalah e gondiijo mon hee,ko O jeertinoowo mon tan na e yeesa mum lepte cattuɗe.
Sabaa (46)
Anndu aan ko a ruttto e Joom ma, Alla daali:
Aade alah si wonah ko yahani. (39)
Yaama yahdu mum ndu yi*ee (40)
Refti o yoɓee mbo njɓdi ɓurndi timmude (41)
Ko faade Joom ma woni haattirde (42)
Annajmi 39-42.
Nde ndaarata e hoore ma e jookli sera ma, Alla daali:
Mbela ɓe ndaaraani nguu laamu teddungu nder kammuuji e leydi e ko Alla tagi e kala huunde, na hasoo nde lajal mum en ɓadato honde yeewtere caggal ɗum ɓe ngoonɗinta.
Al Aaaraaf 185.
Jebbila maleɗa aduna ma e laakara ma, si a faalaama naatde e Islaam,alah ko fawii e maa si wonah seedaade deweteeɗo alah si wonah Alla gooto, Muhamed yo jam e kisal won e mum ko Nulaaɗo Alla tigi.
Tumo nde Nulaaɗo nulnoo Mu*aaj faade Yaman ngam o nodda faade e Islaam,o maaki:
Pellet ma a ar e yimɓe joman en defte, nodduɓe faade e seedaade alah deweteeɗo e ngoonga si wonah Alla, Miin komi Nulaaɗo Alla tigi, siɓe ɗoftiimo ma e ɗuum anndiɓe farlaama e mum en juulɗeele joy kala ñalawma e kala jemma, siɓe ɗoftiima ma e ɗuum anndiɓe Alla fawii e mum en askal ummaade e jawle mum en ngal nannge e alɗuɓe maɓɓe tottee waasɓe, siɓe ɗoftiimo ma e ɗuum reento jawle mum en ɓurɗe teddude, reento noddugol toonyaaɗo sabu heedo alah hakkunde nduun noddaandu e Alla.
Sahiih Muslim 19.
Nde kisataa e kala ko rewetee ko wonah Alla, hisde e kala ko rewetee ko wonah Alla, woni laawol Annabi Ibraahiima peewngol, Alla daali:
Wonanii on e Ibraahiima ñeemtanirgal labangal e ɓee ɓe o wondi tumo ndeɓe wii yimɓe mum en pellet min kisii e mon e koon ko ndewaton ko wonah Alla,min njeddii mon,gañandiral ɓanngii hakkunde amen e mon pooma haa ngoonɗinon Alla kanko tan.
Al Mumtahina 4.
Goonɗinde Alla umminat wonɓe nder baamuule, Alla daali:
Sabu ko Alla woni goongo, pellet ko Kanko woni guurtinoowo maayɓe, ko Kanko woni kattanɗo kala huunde. 6.
Pellet darngo koko arata sikke alah heen, pellet Alla umminat wonɓe e genaale. 7.
Al Hajji 6-7.
Hasboore e njoɓdi ko goono, Alla daali:
Alla tagiri kammuuji e leydi goongo e haa yoɓee kala fittaandu ko ndu faggitii ko, kamɓe ɓe tooñetaake.
Al Jaasiya 22.
Si a seediima ndu seedanfaagu ngonaa juuldo, fawama e ma rewrude Alla ko O sar*ini ko e juulde, askal koorko e hajju wonande baawɗo .
Tummbitere e taariik 19-11-1441.
ko dr Muhamed Abdu Sahiim winndi nde.
Porofisoor fiɓnde to bannge wittooji Islaam (ko adii)
Duɗal Jaaɓi haattirde Uniwersite Malik Sa*uud.
Riyad laamaandi Arabi Sa*uudi.