Description
Morumuoa oa tumelo ea Islamo Muhammad (khotso le mahlohonolo a Allah li be le eena - KEL): Tlhaloso e khutsoane e mabapi le morumuoa oa tumelo ea Islamo Muhammad (KEL), ke tlo leka ho hlakisa lebitso la hae, le leloko la hae, le naha ea hae, le tsa lenyalo la hae, le seo a neng a memela ho sona, le borumuoa bahae, le mats'oao a borumuoa le boporofeta ba hae, le melao ea hae, le maemo a bohanyetsi boo a kopaneng le bona
نورې ژپاړې 61
Ka Lebitso la Allah Ea Mosa Ea Lereko
Tlhaloso e khutsoane e mabapi le morumuoa oa tumelo ea Islamo Muhammad (KEL), ke tlo leka ho hlakisa lebitso la hae, le leloko la hae, le naha ea hae, le tsa lenyalo la hae, le seo a neng a memela ho sona, le borumuoa bahae, le mats'oao a borumuoa le boporofeta ba hae, le melao ea hae, le maemo a bohanyetsi boo a kopaneng le bona.
Morumuoa oa tumelo ea Islamo (KEL) ke Muhammad mor'a Abdullah oa Abdul-Muttalib oa Haashim oa leloko la Ishmaele oa Abrahama (KEB).Hoba Moporofeta oa Allah Abrahama (KEL) a tlohe naheng ea Shaam (Syria) ho leba Makkah a na le mosali oa hae Haajar le mora oa hae Ishmaele e neng e ntse e le lesea ka nako eo, ke moo a ileng a ba etsetsa lehae hona moo Makkah ka taelo ea Allah Ea Matla Ohle. Khabareng ha moshanyana a se a holile a fihletse lilemo tsa bohlankana Moporofeta Abrahama (KEL) o ile a fihla Makkah,eena le mora oahae Ishmaele (khotso e be le bona) ba ile ba aha Ka'abah, hoo batho ba ileng ba eketseha sebakeng seo. Khabaraeng Makkah e ile ea fetoha sebaka sa ho rapela le ho boka Allah, ea eba sebaka sa Hajj, batho ba tsoelapele ho ho rapela le ho boka Allah le Bonngoe Bahae tataisong ea Abrahama (KEL).Morao lilemong ke moo ho ileng hoa qaleha ho kheloha tseleng le tumelong ea Abrahama (KEL). Sehlekehleke sa Ma-Arabo boemo ba sona haho moo se neng se fapane le maemo a libaka le linaha tsohle tse se potapotileng tsa lefats'e ka bophara, ka ho ata hoa maemo a borapeli ba melimo esele: joaloka borapeli ba lits'oants'o, ho tsetela mabitleng bana ba banana ba ntse ba phela, ho hatikela litokelo tsa basali, ho bua leshano le ho fapanya, ts'ebeliso ea tai le lithethefatsi, liketso tse fosahetseng, ho qhekanyetsa likhutsana ka maruo a tsona, ho sebetsa ka tsoala licheleteng le tse ling tse ngata.Hona sebakeng sena sa Ka'abah, maemong ao sechaba se khelohileng tumelong ea Abrahama (KEL), ke moo Morumuoa oa tumelo ea Islamo Muhammad mor'a Abdullah oa leloko la Ishmaele oa Abrahama (KEL) selemong sa 571 (ka selemo sa Islamo), ntat'ae o ile a hlokahala pele a tsoaloa, haele 'm'e oa hae eena o hlokahetse selemong sa bots'elela kamor'a tsoalo ea hae, ke moo a ileng a holisoa ke ntat'ae moholo (moholoane oa ntat'ae) Abu-Taalib. O phetse joalo e le khutsana e hlokang, kahoo o ne a ja ho tsoa mosebetsing oa matsoho a hae le mofufutsong oa phatla ea hae.
Ha a le lilemo tse mashome a mabeli a metso e mehlano o ile a nyala mofumahali ho tsoa basaling ba Makkah, eena e ne e le Khadijah morali oa Khuwailid (E ka Allah A ka mo thabela - EAM). O ile a sitsoa ka barali ba bane le bara ba babeli ba ileng ba hlokahala ka bobeli ba le lilemong tse tlaase haholo. Tulisano le phelisano 'moho e ne e le e mofuthu ea lerato pakeng tsa hae le mosali oa hae le lelapa la hae kaofela, ke kahoo Khadijah (EAM) aneng a mo rata ka pelo eohle ea hae, le eena ka ho ts'oana a mo rata ka lerato le khaphatsehang. Le kamora lefu la hae ha a ka a mo lebala ho haang, ke ka hona, ha a ne a hlabile nku o ne a e arolela metsoalle ea Khadijah (EAM). Tsena tsohle a li etsa ho ba tlotla le ho ba ananela joaloka metsoalle ea mosali oa hae,ebile e le sehopotso sa lerato la hae ho eena leha a se a hlokahetse.
Morumuoa Muhammad (KEL) e ne ele motho ea boits'oaro bo hlomphehang haholo, ho tloha bonyaneng ba hae, ke kahoo sechaba sa habo se neng se tloaetse ho mmitsa motho oa 'nete Ea Ts'epahalang, 'me o ne a sebetsana le bona mesebetsing ea bohlokoa e meholo. O ne a koatisoa ke bolumeli ba bona ba ho khumamela libopuoa (tsa Allah), ke kahoo a neng a sa ikamahanye le bona maemong ao.
Ha a fihla lilemong tse mashome a mane a ntse a phela Makkah, Allah O ile A mo khethela ho ba morumuoa oa hae. Lengeloi Gabariele a fihla ho eena ka selelekela sa temana ea pele ea ts'enolo ea Kor'ane eleng Lentsoe la Allah Ea Phahameng (moo A itseng):(اقْرَأْ بِاسْمِ رَبِّكَ الَّذِي خَلَقَ (1) (1)Bala! Ka Lebitso la Morena oa hau, Ea bopilengخَلَقَ الْإِنسَانَ مِنْ عَلَقٍ (2) (2) Ea bopileng motho ho tsoa lehloeleng la maliاقْرَأْ وَرَبُّكَ الْأَكْرَمُ (3) (3) Bala! Ruri, Morena oa hau, O Mosa ka ho fetisisaالَّذِي عَلَّمَ بِالْقَلَمِ (4) (4) Eena ea rutileng (ho ngola) ka peneعَلَّمَ الْإِنسَانَ مَا لَمْ يَعْلَمْ (5)) (5) A ruta motho seo a neng a sa se tsebeSurah Alaq (lehloele): [1-5]Moporofeta Muhammad (KEL)o ile a fihla ho mosali oa hae Khadijah (EAM) pelo ea hae e thothomela ke letsoalo, ke moo a ileng a mo phetela ketsahalo ena e mo ts'ositseng ke ha a mo kokobetsa letsoalo, a tsamaea le eena ho mo isa ho mor'a rangoan'ae or mor'a ntat'ae moholo moholoane oa ntat'ae eleng Waraqah mor'a Naofal- eena o ne a ile a inehela tumelong ea sekeresete kahoo o ne a ile a ithuta Torah ea Moshe le Evangeli ea Jesu (KEB)- Khadijah a re ho eena: Khaitseli eaka, ak'u mamele mor'a moholoane oa hau, Waraqah a fetola a re ho eena (KEL): Mor'a moholoane ke eng eo u e boneng? Eaba Morumuoa oa (KEL) o ea mo hlalosetsa ka botlalo ketsahalo ea seo a se boneng, ke moo Waraqah a ileng a re ho eena::(Enoa hee ke Naamoos (Gabariele) eo Allah A neng A mo rometse ho Moshe (KEL). Ao! Hoja ke ne ke ka fetoha sefate, ebe ke phela ho fihlela ha sechaba sa heno se u leleka, Moporofeta oa Allah (KEL) a nt'o mo botsa a re: "Na ba tlo nteleka?" Waraqah a re: "E ea! ho joalo, ha ho motho ea ileng a tla ka seo u tlileng ka sona ntle le hore o ile a hlouoa a ba a loants'oa. Haeba letsatsi leo la hau le ka fihla ntse ke phela ke tla u ts'ehetsa ka ts'ehetso e matla".
Makkah ke teng moo ts'enolo e ileng ea theoleloa ho eena (hanyane ka hanyane), Gabariele a e theolela ho eena ho tsoa ho Allah Morena oa mafats'e ohle (Tlholeho). Ka eona tsela ena Gabariele o ne a mo etela a mo manollela moelelo oa litaba tsa ts'enolo (Kor'ane).
A tsitlalla ho bitsetsa le ho memela sechaba sa habo tumelong ea Islamo, leha bona ba ile ba mo latolela ka matla. Khabareng ha ba hlokomela hore ehlile o tsitlalletse ho fetisa le ho phatlalatsa molaetsa ono, ba ile ba leka ho mo nonosa maruo a bona kapa boemo ba borena har'a bona ha feela a ne a ka nyahlatsa sena seo a ba memelang ho sona eleng molaetsa o halalelang oa Allah, empa o ile a hana tsena tsohle a tsoela pele ka thomo ea hae. Ha ba hlokomela hore ba hlolehile matsapeng a bona ba khetha ho latela seo bahlomphehi le matona a merabe ea khale-khale ba neng ba se bolela ka barumuoa ba linako tsa bona; ba re ke moloi, ke moqabanyi, ea leshano, ea iqapelang melaetsa eo a ba memelang ho eona. Ha ba fella moo feela, ba ile ba mo thatafaletsa bophelo, ba hlekefetsa 'mele oa hae o halalelang ka mekhoa e fapaneng, ba tsoela pele ba hlekefetsa le sehlopha se senyane sa balateli ba hae.A tsitlalla Moporofeta (KEL) ka ho memela batho tumelong ea Islamo eleng molaetsa oa Allah sechabeng, 'me o ne a khethe nako ea kopano ea hajj, le libaka tsa thekiso le likhoebo tsa Ma-Arabo, moo teng o ne a kopana le batho ebe o lula le bona a ba hlakisetse molaetsa oa hae. O ne a sa ba nonose maruo a lefats'e kapa matla a borena ba lefats'e, ka tsela e ts'oanang o ne a sa leleke ka sabole ebile e se morena ea nang le matla holim'a bona. Ho pakahatsa 'nete ea molaetsa oa hae o ne a phatlalatsa le ho qothisana mabapi le molaetsa oa hae, hore mang le mang a ikutloang hore a ka tlisa kapa ho hlahisa se ka fihlang boemong ba molaetsa o senotsoeng ka har'a Kor'ane e Babatsehang a etse joalo, sena o ne a se etsa qalehong ea memo ea hae. 'Me o tsitlalletse joalo a batla ea ka mo qothisang ho bohle baneng ba mo hanyetsa, ke moo teng ho ileng hoa lumela ba lumetseng balateling ba hae ba hlomphehang (EAB).
Hona ha a ntse a le Makkah, Allah O ile A mo tlotla ka sesupo sa mohlolo se seholo sa leeto la bosiu ho ea ntlong e halalelang (Jerusalema), le nyolohelo ho ea leholimong. Ke taba e tsebahalang ho Mamoseleme le Bakeresete hore Allah o nyolletse maholimong Elyaas le Jesu (KEB).Ke teng moo Moporofeta (KEL) a ileng a amohela taelo ea thapelo hona maholimong moo, eleng eona thapelo eo Mamoseleme a e rapelang ho fihlela kajeno ka makhetlo a mahlano letsatsing ka linako tse fapaneng tse behiloeng. Mohlolo o mong o moholo o etsahetseng Makkah ke moo a ileng a arola khoeli likoto tse peli ho fihlela ba neng ba rapela lits'oants'o ba e bona.
Ba sa lumeleng (kuffar) ba leloko la Koreishi (litloholo tsa Kedare) ba lekile matsapa le litsela tsohle tsa ho khannela sechaba hole le eena, ba le hlokolosi matsapeng a bona a ho khelosa batho memong ea hae. kahoo, ba iqobella ho batla lisupo kaofela tse tla ba thusa ho bona, ke moo teng ba neng ba batla thuso le ts'ehetso ea Majuta hore ba ba fe bopaki boo ba ka bo sebelisang khahlanong le ngangisano ea bona le Moprofeta (KEL) e ntse e le ho leka ho khelosa batho molaetseng oa hae.
Ha maemo a tlhekefetso le khatello a ntse a tota a mpefala a etsoang ke barapeli ba lits'oants'o ba Makoreishi holim'a balumeli, Moporofeta (KEL) o ile a fana ka tumello ho balumeli ho balehela naheng ea Habasha (Ethiopia). Eaba o re: "Ruri moo teng hona le morena a tummeng ka toka a sa lumelleng tlhekefetso kapa khatello ea mang kapa mang", e ne e le morena oa mokeresete. Ke lihlopha tse peli tse ileng tsa balehela Habasha, ke moo e ileng ea re ha ba fihla ba ileng ba hlalosetsa morena Najashi molaetsa oa tumelo eo Moporofeta Muhammed (KEL) a tlileng ka eona, ' me eena ha a se a utloile o ile a amohela le ho inehela tumelong ena ea Islamo. A re ho bona: "Ona molaetsa! Ka Allah ke o ts'oanang le o neng o tlile le Moshe (KEL), ruri e tsoa mohloling o le mong." Ke moo teng ho ileng hoa latela tlhekefetso ea sechaba sa habo holim'a hae le balateli ba hae".
Ho ba neng ba ile ba lumela ke sehlopha se senyane ho tsoa Madinah, ba ile ba nka kano ea Islamo le ho mo ts'episa thuso efe ka efe ha a ka fallela motseng oa bona, o neng o bitsoa (Yathrib). Eaba o lumella ba neng ba setse Makkah ho fallela Madinah Al-Munawwarah, ba ile ba fallela teng, ke moo Islamo e ileng ea pharalla, ho fihlela ho se ntlo eo Islamo e sa kenang ho eona.
Kamor'a lilemo tse leshome le metso e meraro Moporofeta (KEL) a phatlallalitse molaetsa oa tumelo ea Islamo a bile a memela ho eona, Allah O ile a mo lumella ho fallela Madinah; Eaba o ea falla (KEL), 'me melaetsa ea Islam ea fihla, eaba melao ea Islamo e qala ho theoleloa hanyane hanyane. A qala ho roma barumuoa ba hae ka mangolo ho ea ho baeta-pele ba maloko le marena a linaha, a ba bitsetsa Islamong. 'Me har'a bao a ileng a ba bitsetsa Islamong ke: Morena oa Roma, Morena oa Persia le Morena oa Egepeta.
Madinah ke moo ho ileng hoa etsahala hore khoeli e sire letsatsi mots'eare, 'me sena se ile sa ts'osa batho, haholo kaha e etsahetse ka letsatsi leo Ibrahim mor'a Moporofeta (KEL) a hlokahetseng ka lona. Batho ba qala ho re: Letsatsi le siriloe ke khoeli ka lebaka la lefu la Ibraheem. Eaba Moporofeta (KEL) o re::"Ruri, letsatsi le khoeli ha li sirane ka lebaka la lefu la mang kapa mang kapa bophelo ba hae, empa tsona ke mats'oao a Allah. Allah O ts'osa ka tsona"Hoja Moporofeta (KEL) e ne e le mofapanyi ea leshano a ka be a potlaketse ho ts'osa batho ka leshano ka ho re ho bona, "Ruri letsatsi le siriloe ke khoeli ka lebaka la lefu la mor'aka, ke mang ea ka nkhanyetsang?"
Moporofeta (KEL) o hlohonolofalitsoe ke Morena oa hae ka boits'oaro bo tlotlehang ka ho fetisisa, A ba A mo hlalosa ka ho re:(وَإِنَّكَ لَعَلَىٰ خُلُقٍ عَظِيمٍ) 'Me ruri, u motho oa boits'oaro bo botle ka ho fetisisa[Surat Al-Qalam: 4]Moporofeta Muhammad (KEL) o ne a tsebahala ka mekhoa eohle ea botho le boits'oaro bo ratehang joaloka ho tsitlallela 'neteng, ho ts'epahala, ho ba sebete, ho sebetsa ka toka, ho tsepama 'neteng ekasita le ho bahanyetsi ba hae, ho rata ho fa mafutsana, bahloki le bahlolohali limpho (sadaqah), ho ikitlahelletsa tataiso ea bona, ho ba bonts'a mohau, ho inka ele karolo ea bona a sa ikhetholle har'a bona, hoo monna e mong a kileng a fihla ka le leng a ntse a batla Moprofeta (KEL), o ile a botsa ba neng ba ena le Moprofeta, o ne a sa mo hlokomele, 'me (monna eo) re: "Muhammad ke ofe (har'a lona mona)?"
Bophelo ba hae e ne e le sesupo sa phethahalo le seriti se phahameng ts'ebelisanong 'moho le bohle: ekaba sera kapa motsoalle, ea haufi ka likamano kapa ea hole, e moholo kapa e monyane, e le monna kapa mosali, ekasita le liphoofolo le linonyana.
Ha Allah A se A phethahalitse tumelo sebakeng sa hae, eaba Morumuoa (KEL) o fetisa molaetsa ka ho bolella bohle, ka ho phethahala. O hlokahetse ha a le lilemo tse mashome a ts'eletseng a metso e meraro, 'me ho tsona tse mashome a mane ke pele ho boporofeta, ha lilemo tse mashome a mabeli le metso e meraro ene ele Moporofeta le Morumuoa.O (KEL) boloketsoe motseng oa Madinah, ha a siea leruo kapa lefa ntle le 'moulo o mosoeu oo a neng a o palama bophelong ba hae le serapa seo a neng a fane ka sona e le mpho ho batho ba leetong.
Palo ea ba lumetseng ba inehela, ba netefatsa thomo ea hae ba mo latela e bile sechaba se sengata. O phethile ts'iea ea hajj ea hae ea ho qetela le sehlopha se fetang likete tse lekholo. O phethile sena likhoeli tse tharo pele ho lefu la hae, ka mohopolo o mong ketsahalo ena e ne e le ho tsoa liphiring tse sirelelitseng tumelo ea hae le ho phatlalla hoa eona. Balateling ba hae ba ileng ba anya ka kotloloho ho tsoa ho Eena a ba rupelletse ka lits'ehetso le metso ea Islamo e bile ba ikhethollotseng ka toka sechabeng, ka boits'oaro ho tsa lefats'e, ka bohloeki tumelong, ka bots'epehi le boikitlaetso bo makatsang tumelong ena eo ba inehetseng ho eona.
Ba neng ba ikhethollotse ka boemo ba tumelo, tsebo ea tumelo, ts'ebetso e ipabotseng e hlokang feela thabo le kananelo ea Allah le bopaki bo hlokang thaka molaetseng oa Islamo, le ho ikitlaetsa ka sebete le mosa, bona ke: Abu Bakr Assidiq, Umar mor'a Khattab, Uthman mor'a Affan, Ali mor'a Abu Taalib (EAB). Ke bona sehlopha sa pele se lumetseng le ho inehela memong ea Moporofeta (KEL), ke kahoo e bileng baeta-pele ba sechaba kamor'a lefu la hae, ba tsoela pele ba phahamisa folakha ea Islamo. Ba ne ba sena makhabane a boprofeta, ba bile ba its'oanela le balateli ba bang kaofela (EAB).
Allah O sirellelitse buka ea Hae eo Moporofeta Muhammad (KEL) a tlileng ka eona le Sunnah (lithuto tsa) ea hae (KEL). Ka ho ts'oana o bolokile nalane ea hae, lipolelo le liketso tsa hae ka puo eo a neng a e bua. Ho ea ka nalane ea pale ea bophelo ea batho, ha ho e bolokiloeng joaloka ea hae (KEL) hoo ebileng ho tlalehiloeng le hore na one a robala joang, a ja joang, a noa joang le hore na o ne a ts'eha joang.Le kamoo a neng a phelisana le ba lelapa la hae ka har'a ntlo ea hae.Tsohle liketsahalo tsa bophelo ba hae li ngotsoe li bolokiloe lingoliloeng tsa bophelo ba hae. Ke motho joaloka batho ea khethiloeng e le Morumuoa 'me ha a na mekhabo ea bo-Molimo, ha a na matla a ho itlisetsa molemo kapa ho khelosa bobe bo mo tobileng ntle le seo Allah A mo abetseng sona.
Allah O ile A romela Moporofeta Muhammed (KEL) kamor'a hore tumelo ea borapeli ba melimo e mengata, ho se lumele le ho hloka tsebo li ate lefats'eng ka bophara. Nakong eo ho ne ho se ea rapelang Allah lefats'eng, ea neng a sa Mo kopanye borapeling, kantle le batho ba fokolang ka palo ka har'a batho ba Buka (Majude le Bakeresete) ka tokelo ntle le Moporofeta (KEL) le ba balehang ba setseng ba ntse ba latela libuka tsa bona ho bakreste le Majude, eaba Allah O romela Morumuoa oa Hae, Muhammad (KEL) e le khorula ea baporofeta le barumuoa (KEB). Allah A mo romella ka tataiso le tumelo ea 'nete ho libopuoa tsohle, e le hore e hlahelle ka holimo ho litumelo tsohle. Le ho nts'a batho lefifing la borapeli ba lits'oants'o le melimo ea bohata, le ho hloka tsebo ho ea ho khanya ea Tawhid (Bonngoe ba Allah) le Iman (tumelo). Molaetsa ona oa hae ke o tlatseletsang melaetsa ea Baporofeta ba pele (KEB).
Kahoo seo a neng a bitsetsa le ho memela ho sona e ne e le seo baporofeta le barumuoa (KEB) ba neng ba bitsetsa le ho memela ho sona, Nooe, Abrahama, Moshe, Solomone, Davida, le Jesu (KEB). Ho ea ka tumelo e phethahetseng ke ho lumela hore ruri Morena ke Eena 'Mopi, ke Mofani, ke Mophelisi, Ea Nkang maphelo, Morena oa marena, 'me ke Eena ea laolang tsohle, Ea Lereko Ea Mohau. Le hore Allah ke 'Mopi oa tsohle tsa tlholeho tseo re li bonang le tseo re sa li boneng, 'me ntle le Eena bohle le tsohle ke libopuoa ho tsoa libopuoeng tsa Hae.
'Moko-taba - Joalokaha Moporofeta (KEL) a ile a memela le ho bitsetsa borapeling ba Allah A le mong feela, le ho furalla borapeli ba mang kapa mang ntle le Eena, a hlakisa – sepheeo sa tlhaloso - hore Allah O Mong, 'me ha A na molekane borapeling ba Hae, kapa boreneng ba Hae, kapa ho bopeng hoa Hae, kapa taolong ea Hae. A tsoela pele a hlakisa hore Allah Ea Tlotlehang ha A tsoala ebile ha A tsoaloa, ha ho sebopuoa se ts'oanang le Eena kapa se ka bapisoang le Eena, ha A nke sebopeho sa letho la libopuoa tsa Hae kapa hona ho kena 'meleng ea eng kapa eng.
Moporofeta (KEL) o ne a bitsetsa hore ho lumeloe Libukeng tsohle tse senotsoeng joaloka; Lingoliloeng tsa Abrahama le tsa Moshe (KEB), Torah, Zabur, le Injil (Evangeli). Joalokaha a ne a bitsetsa ho lumeleng ho barumuoa ba Allah kaofela hoa bona (KEB). 'Me ho eloe hloko hore ea hanyetsang moporofeta a le mong o se a hanyelitse baporofeta bohle.
Moporofeta (KEL) o ile a tlisetsa batho litaba tse monate a ba bolella ka mohau o khaphatsehang oa Allah, le hore Allah ke Eena A nkang boikarabello bohle ba litlhoko tsa bona tsa lefats'eng, le hore ke Morena Ea Mosa. Ke Allah feela ea tla putsa libopuoa kaofela ho latela mesebetsi ea tsona ka letsatsi la kahlolo, ha A ba tsosa mabitleng a bona, ka mokhoa o ts'oanang ke Eena feela Ea Putsang mesebetsi ea balumeli e lokileng e metle ka makhetlo a leshome a mesebetsi e ts'oanang le eo ba e entseng, sebe ka sebe se le seng se ts'oanang le sona, 'me ba tla fumana thabo e sa feleng kamor'a Letsatsi la Ho Qetela. Empa ea sa lumeleng eaba o etsa libe o tla fumana moputso oa hae lefats'eng le kamor'a Letsatsi la Ho Qetela.
Moporofeta Muhammad (KEL) borumuoeng ba hae ha a ka a phahamisa le ho khetholla leloko la habo kapa eona naha ea habo kapa boeena, empa hoa fumanoa kahar'a Kor'ane e Hloekileng mabitso a baporofeta bo Nooe, Abrahama, Moshe le Jesu (KEB) a hlahile ha ngata ho feta lebitso la hae (KEL), ha ho ea hlahisoa lebitso la 'm'e oa hae kapa mabitso a basali ba hae, feela ho bonahetse hore ka Kor'aneng lebitso la 'm'e oa Moshe (KEL) le hlahile ka makhetlo a 'maloa, athe haele Maria lebitso la hae le hlahile ka makhetlo a mashome a mararo a metso e mehlano.
Moporofeta Muhammad (KEL) o sirellelitsoe mefokolong eohle e hananang le molao oa Islamo, kelello, tsohle tsa tlholeho kapa se hananang le maits'oaro a matle, hobane baporofeta (KEB) ka moka ba sirellelitsoe mefokolong ho latela seo ba se phatlalatsang ba memela ho sona ho tsoa ho Allah. Ke hobane ba romiloe ho phatlalatsa melaetsa ea Allah (le melao ea hae) sechabeng. 'Me baporofeta (KEB) ha ba na letho le khethehileng Boreneng kapa Bomolimong; empa bona ke batho joaloka batho ba bang feela empa Allah Ea Matla Ohle A ba senoletse melaetsa ea Hae.
Har'a liponts'o tse hlakisang hore efela molaetsa oa Moporofeta Muhammad (KEL) ke ts'enolo e tsoang ho Allah, ke hore ekasita le kajeno molaetsa oo oa hae o ntse o le teng ka sona sebopeho seo o neng o le sona ka nako ea bophelo ba hae. 'Me o lateloa ke Mamoseleme a kaholimo ho milieone tse milieone. Ba phethahatsa lintho tsa ona tse tlamang tsa molao joaloka Salaah (thapelo),Siyam (boitimo ka khoeli ea Ramadhan), Zakaah (linyehelo ho bahloki le mafutsana), Hajj (Leeto la borapeli), kantle le ho fetoha kapa ho sotheha.
Allah O matlafatsa barumuoa ka mehlolo e bonts'ang boporofeta ba bona, 'me O ba behela mabaka le mapaki a molaetsa oa bona. Allah O file Moporofeta emong le emong mehlolo e etsang hore batho ba ts'oanang le eena ba lumele ho eena. 'Me e meholo-holo mehlolo ke e filoeng baporofeta (KEB), ke lets'oao la Moporofeta oa rona Muhammad (KEB), kaha Allah O mo file Kor'ane e halalelang, 'me ke ona feela mohlolo o ntseng o le boemong ba ona ba sethathong ho fihlela ka Letsatsi la Ho Qetela. Joalokaha, Allah A mo thusitse ka mats'oao (mehlolo) e meholo. Mehlolo ea Morumuoa Muhammad (KEL) e mengata, 'me har'a eona ke e latelang:
Leeto la bosiu ho tsoa Makkah ho ea Jerusalema le nyolohelo ho ea Maholimong, ho arola khoeli likoto tse peli, le ho na hoa pula makhetlo a mangata kamor'a ho rapela ebe hang-hang e ea theoha ha komello e ne e hlasetse batho.
Ho eketseha hoa lijo le metsi a neng a le manyane haholo, moo teng batho ka bongata ba ileng ba ja le ho noa ho tsoa ho eena ba khotsofala haholo.
Le lipale tsa khale-khale tseo a neng a li pheta tseo ho neng ho se ea tsebang ka botlalo tlhatlhamiso ea liketsahalo tsa tsona, joaloka lipale tseo Allah A neng A mo senolela tsona tsa baporofeta ba khale (KEB) le batho ba habo bona, le pale ea batho ba lehaheng (batho bao Allah A ileng a ba khalehisa ka teng lilemo tse lekholo).
Le ho ba bolella ka liketsahalo tsa nako e tlang, tseo Allah A neng A mmonts'itse tsona hore li tla etsahala, tseo khabareng li qetelletseng li etsahetse. Joaloka taba ea mollo o neng o tla qhoma tikolohong ea lefats'e la Al-Hijaz e ileng ea bonoa ke ba neng ba le Syria, ke moo batho ba ileng ba o bona ba ileng ba phetha liketsahalo tsa teng.
Le hore Allah O ile A mo sireletsa eaba ha a khone ho fosisoa ke batho
Ho phethahala hoa lits'episo tsa hae ho Sahabah (barutoana) tsa hae joalokaha a itse ho bona:"Le tla hapa Persia le Roma, 'me le tle le fane ka maruo a tsona molemong oa Allah".
Ho thusoa hoa hae (KEL) ke Allah ka Mangeloi
Le litaba tse molemo tsa baporofeta (KEB) ho batho ba habo bona tsa boporofeta ba Morumuoa Muhammad (KEL); har'a bao ba ileng ba bua ka eena ke Moshe, Davida, Solomone, Jesu le baporofeta ba bang (KEB) ba Ma-Iseraele.
Le ka mapaki a utloahalang le mehlala eeo likelello tse hlaphohileng li ikokobelletsang eona
Litemana tsena, mapaki le mehlala e utloahalang, li fumaneha kahare ho Kor'ane e halalelang le Sunnah ea Moporofeta (KEL), 'me litemana tsa teng li ngata hoo li se nang tekanyo. Ea ratang ho li hlahloba ke hore a khutlele ho Kor'ane e halalelang, libuka tsa Sunnah le nalane ea boporofeta, 'me ho tsona hona le tlaleho e ts'epahalang e tlalehiloeng ka litemana tsena.
Haeba litemana tsena tse kholo li ne li sa ka tsa etsahala, bahanyetsi ba hae, har'a ba neng ba sa lumele ba sechaba sa Koreishi, Majude le Bakeresete ba neng ba phela hloahloeng ea Arabia, ba ka be ba fumana monyetla oa ho hlokomelisa (lemosa) batho ka eena.
Kor'ane e halalelang ke buka eo Allah A e senotseng ho Morumuoa Muhammad (KEL), 'me eona ke lentsoe la Morena oa lintho tsohle; Allah O behile tekong Jinnaat (masabonoeng) le batho hore ba tle ka se ts'oanang le eona kapa khaolo e ka bapisoang le eona, 'me teko e joalo e ntse e es'o fumane tharollo ho fihlela hajoale. Kor'ane e halalelang e araba lipotso tse ngata tsa bohlokoa tse qakang limilieone tsa batho. 'Me Kor'ane e bolokiloe (sirellelitsoe) ho fihlela kajeno ka puo ea Searabo eo e senotsoeng ka eona, 'me ha e so fokotsehe le haele ka tlhaku feela, ebile e hatisitsoe eaba ea tlala-tlala le lefats'e, 'me ke buka e kholo haholo ea mohlolo, ke eona buka e kholo ka ho fetisisa e rometsoeng bathong, e baloa haholo kapa ho bala phetolelo ea mantsoe a eona, ea sitoang ho e bala (ho sheba ka ho eona) kapa ho lumela ho eona, o fetiloe ke molemo o sa feleng.Joalokaha ruri Sunnah ea Moporofeta Muhammad (KEL), tataiso le nalane tsa hae tse bolokiloeng ho latela lethathamo la baqolotsi ho tloha ho eena ho fihla ho bangoli ba ileng ba tsoela pele ho li ngola ka leleme la Searabo leo Morumuoa Muhammad (KEL) a neng a bua ka lona joalokaha eka o na le rona, joale li fetoletsoe lipuong tse ngata tse fapaneng, 'moho le Kor'ane le Sunnah (Hadith) ea hae (KEL), eleng mehloli e ka sehloohong eo re fumanang melao le melaoana ea Islamo le Shar'iah. .
Melao eo Morumuoa Muhammad (KEL) a tlileng ka eona, ke melao ea Islamo. Eona ke sehlohlolo sa melao ea Molimo le lits'enolo tse halalelang, 'me eona e ts'oana le ho bapisoa le melao ea baporofeta ba pele ho tloha metsong ea teng, leha e fapana ka tsela eo e emeng ka teng.
Ke melao e felletseng, e lumellanang le linako tsohle le libaka tsohle. Ka ho eona ho na le ts'ehetso ea tumelo ea batho le lefats'e la bona. E kenyelletsa (phuthela) lintho tsohle tsa borapeli, tse tlamang borapeling ba Morena oa Tlholeho joaloka As-Salaat (thapelo), Az-Zakaat, e ba hlalosetsa tsela tsa ts'ebeliso ea lichelete, maruo, likamano, lipolotiki, lintoa, theko le thekiso e nepahetseng le e fosahetseng, le lintho tse ling kantle ho moo ho kenyelletsa linthong tse hlokoang ke bophelo le bora ba bona.
Melao ena e sireletsa litumelo tsa batho, ts'ollo ea mali, seriti, maruo, likelello, litloholo 'me e fupere lintho tsohle tse nepahetseng le boits'oaro (bo botle). E hlokomelisa ka lintho tsohle tse fosahetseng le bobe. E khothalletsa seriti sa botho, teka-tekanelo, toka, bots'epehi, bohloeki, phetheho le lerato, le ts'ollo ea mali, le ts'ireletseho ea lichaba, le thibelo ea ho ts'osa batho le ho ba ts'osa ka ho hloka toka. 'Me Morumuoa Muhammad (KEL) o ne a loants'a bompoli le bobolu ka mefuta eohle ea bona, le khahlanong le litumela tsa maiqapelo, ho its'eka thajana le ho itima lintle tse teng tsa lefats'e ntle le motheo.
Morumuoa Muhammad (KEL) o hlakisitse hore Allah O hauhetse batho - banna le basali - A ba A phethela lintho tsohle tseo a li hlokang, 'me A mo fa boikarabello ba lintho tseo a ikhethelang tsona, mesebetsi ea hae, le metsamaong ea hae. A mo jarisa boikarabello ba hore na o sebeletsa ho itlhokofatsa kapa ho hlokofatsa ba bang. A etsa monna le mosali hore ba lekane malebana le litaba tsa bolumeli, maikarabelo le meputso. Melaong ea tumelo ena maemo a mosali a ikhethileng a eloa hloko ele mosali (molekane), morali kapa khaitseli.
Molao oo o tlileng le Morumuoa Muhammad (KEL) o tlile ka melao e sireletsang kelello le tsohle tse e senyang joaloka ho noa joala. Kaha Islamo e nka tumelo e le khanya e bonesetsang kelello tsela ea eona, sena se thusa motho ho rapela Morena oa hae ka kelello e phethahetseng le tsebo e hlakileng. Melao ea Islamo e phahamisitse le ho nkela holimo boemo ba kelello ka ho e beha e le sekhele sa boikarabello, 'me ea e lopolla litleneng tsa bolumeli lipaleng tse iqapetsoeng le borapeli ba lits'oants'o.
Melao ea Islamo e phahamisa boemo ba tsebo e nepahetseng e phethahetseng, ebile e khothaletsa lipatlisiso tsa tsebo tse senang ts'ekamelo ea maikutlo. E khothaletsa ho tebisa maikutlo, ho nahanisa ka boeena le ka hohle-hohle, 'me sephetho sa boinahano boo ba tsebo e phethahetseng e hlokang ts'ekamelo ha ho moo se hananang le tsebo eo Moporofeta Muhammad a e rutileng.
Melaong ea Islamo ha ho khethollo pakeng tsa merabe e itseng ea batho papisong le merabe e meng. Ha ho sechaba se bonoang se le molemo ho feta tse ling, kaha batho bohle ho tloha ts'imolohong ba ea ts'oana, ha ho phapano ea mofuta o itseng ho mofuta o mong, kapa morabe holim'a morabe kantle le ba ts'abang Allah. Morumuoa Muhammad (KEL) o tlalehile hore ngoana emong le emong o tsoetsoe holim'a Fitra (tlholeho ea ho ikoba ho Molimo A inoosi), ke kahoo ho se motho ea tsoaloang a ena le sebe, kapa hona ho ba moja-lefa oa sebe sa motho emong.
Kahar'a molao oa Islamo, Allah O laetse pako (Tawbah) eleng: ho khutlela hoa motho ho Morena oa hae le ho lesa libe, 'me Islamo e hlakola libe tsohle tse tlileng pele ho eona, le pako e tlosa libe tse tlileng pele ho eona. Ha ho hlokahale ho ipolela libe ka pel'a motho emong, kaha kahar'a Islamo ho na le kopano e otlolohileng lipakeng tsa motho le Molimo, 'me ha ho hlokahala hore ho be le mohokahanyi lipakeng tsa motho le Molimo (Allah). Islamo e thibela hore re etse molimo kapa mothusi oa Allah ho bomolimo ba hae le borena ba hae.
Molao oo Morumuoa Muhammad (KEL) a tlileng le ona o hlakola melao eohle e tlileng pele. Kaha molao oa Islamo oo Muhammad (KEL) a tlileng le ona o tsoa ho Allah, ebile ke molao oa ho qetela ho fihlela Letsatsi la Ho Qetela. 'Me ke oa libopuoa tsohle; Allah Ea Matla Ohle ha A amohele molao ofe kapa ofe kantle le molao oa Islamo, ebile ha A amohele tumelo kantle le tumelo ea Islamo e tlileng le Morumuoa Muhammad (KEL), 'me ea khethang tumelo kantle le Islamo ha e na ho amoheloa ho tsoa ho eena. Ea ratang ho tseba tlhakisetso ea melaoana (likahlolo) tsa molao ona, o ts'oanela ho sheba libukeng tse ts'epahalang tse hlalositseng Islamo.
Sepheeo sa molao oa Islamo, joaloka sepheeo sa melaetsa eohle e halalelang ea Molimo; hore bolumeli ba 'nete bo phahametse motho, hoo mohlanka a tla etsa borapeli ka ho khetholoha sebakeng sa Allah, Morena oa lintho tsohle, Ea mo lokollang (lopollang) borapeling ba batho, taba e itseng kapa borapeli ba bosaoana (ba boiqapelo).
Ruri molao oa Islamo o sebetsa ka linako tsohle le libaka tsohle, 'me ha ho letho ho eona le hananang le lithahasello tse nepahetseng tsa motho, hobane ke ts'enolo e tsoang ho Allah Ea Tsebang seo batho ba se hlokang. Batho ba hloka molao o utloahalang ka bo-oona 'me o sa hanyetsaneng, o molemo ho batho, o se nang motho ea ka o halalang (ho o khella fats'e hobane o entsoe ke batho), empa ele molao o tsoang ho Allah, o tataisetsang batho tseleng e molemo le pholoho. Haeba ba retelehela ho Eena, litaba tsa bona li tla lokisoa, 'me ba tla sireletseha khahlanong le khatello ea ba bang.
Ho totobetse hore Moprofeta emong le emong ho bile le lira tumelong tse ileng tsa mositisa ho phethahatsa leeto lahae la boprofeta, tse ileng tsa etsa hore batho ba emise ho lumela lithutong tsa hae tsa tumelo ea Islamo, kahoo le Moprofeta Muhammed (KEL) o bile le tsona lira boteng bahae lefats'eng ekasita le ha a se a le sieo. Le ha hole joalo Allah o ile a mo fa tlholo khahlanong le lira tseo kaofela, hoo ba bangata ba ileng ba lumela ebile ba ntse ba tsoelapele ho lumela, lietsahaleng tsahae tsa khale hore ruri ke Moprofeta (KEL), le hore o tlile ka seo Baprofeta (KEL) bohle ba tlileng pele ho ena ba tlileng ka sona eleng ho memela bohle tumelong Islamo, le hore baa tseba hore ke Moprofeta oa 'nete. Empa hoa thibeloa le ho etsetsoa lit'soso ba bangata ho se lumele ho ena ho feta ho lumela ho babusi,ho etsa joalo ba tla amohuoa maruo a bona.
Liteboho ke tsa Allah, Morena oa mafats'e ohle
Buka ena e ngotsoe ke DR. Muhammad ibn Abdullah As-saheem
Mosuoe (Oa mehleng) oa Aqeedah lefapheng la lithuto tse phahameng tsa Islamo
Mophathong oa Tarbiyyah, University ea Malik Saud (Malik Saud University)
Motseng oa Riyadh naheng ea Saudi Arabia
Morumuoa oa tumelo ea Islamo Muhammad (khotso le mahlohonolo a Allah li be le eena - KEL).
LEBITSO LA HAE, LELOKO LA HAE LE NAHA EO A TSOALLETSOENG LE HO HOLELA HO EONA
2- LENYALO LE HLOHONOLOFETSENG HO MOFUMAHALI EA TLOTLEHANG
3- QALEHO EA TS'ENOLO E HLOHONOLOFETSENG
5- LITS'UPO (MEHLOLO) TSA BOPOROFETA BA HAE LE MATS'OAO LE BOPAKI BA BONA
6- MELAO EO A TLILENG KA EONA MOPOROFETA MUHAMMAD (KEL).
7- BOEMO BA BAHANYETSI BA HAE HO EENA KE BOPAKI BA BONA HO EENA